Morgunblaðið - 12.01.2001, Blaðsíða 30

LISTIR
30 FÖSTUDAGUR 12. JANÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
TVÆR sýningar verða opnaðar í
gallerí@hlemmur.is, Þverholti 5, á
morgun, laugardag, kl. 17.
Þar opnar Valgerður Guðlaugs-
dóttir einkasýningu sína, Stafn-
mynd, í sal gallerísins og Marta Val-
geirsdóttir sýnir á vegg í
skrifstofurými gallerísins.
Valgerður stundaði nám við
Myndlista- og handíðaskóla Íslands
og Academy of Fine Arts í Helsinki
og er þetta hennar fimmta einkasýn-
ing.
Sýningin er saga í ljósmyndum af
ferðalagi listamannsins með sjálfs-
mynd sína í formi stafnlíkneskis.
„Ferðalagið hófst í sumar sem leið í
Reykjavík og sýna myndirnar lista-
manninn með stafnlíkneskið á bak-
inu á leið sinni á sýningu í Safnasafn-
inu á Svalbarðsströnd. Nú hefur
verið lagt upp í annað ferðalag. Að
þessu sinni frá Seljahverfi að
Hlemmi. Að þessu sinni var ákveðið
að ferðast í bíl. Meðal annars má sjá
á myndunum listamanninn rogast
með sjálfsmynd sína út í bílinn, þar
sem hún er spennt niður með bílbelti
og henni ekið að gallerí@hlemmur.is
þar sem hún er hengd upp,“ segir í
fréttatilkynningu.
Marta útskrifaðist úr fjöltækni-
deild Myndlista- og handíðaskóla Ís-
lands. Hún dvaldi sem Erasmus-
styrkþegi í Þýskalandi og stundaði
nám við Hochschule für Bildende
Kunste í Hamborg. Hún útskrifaðist
með MFA-gráðu frá Chelsea College
of Arts & Design.
Marta sýnir ljósmyndir, sem fjalla
um rými, tíma og tíðaranda.
Sýningunum lýkur 4. febrúar.
Galleríið er opið frá fimmtudegi til
sunnudags kl. 14–18.
Stafnlíkneski vetur 2001: Valgerður Guðlaugsdóttir.
Tvær sýningar í
gallerí@hlemmur
SÝNING á teikningum af færeysk-
um kirkjum og kirkjumunum J.P.
Gregoriussen, arkitekts frá Færeyj-
um, verður opnuð í anddyri Norræna
hússins á morgun, mánudag, kl. 17.
J.P. Gregoriussen er einn fremsti
arkitekt Færeyinga og hefur einnig
skapað sér nafn sem einn helsti lista-
maður Færeyja á sviði teiknilistar.
Gregoriussen hefur gert teikning-
ar af öllum kirkjum í Færeyjum að
utan og innan ásamt kirkjumunum.
Þessar teikningar birtast í ritverk-
inu Kirkjurnar í Føroyum sem er
fjögur bindi frá árunum 1995 til 1999.
Á sýningunni verða einnig teikning-
ar af ýmsum byggingum sem hann
hefur hannað.
J.P. Gregoriussen er fæddur 1932.
Hann lauk námi í húsagerðarlist frá
Det Kongelige Akademi for De
Skønne Kunster í Kaupmannahöfn
1960, en hafði áður lokið námi frá
Handiðnaðarskólanum í Haslev í
Danmörku.
Blés nýju lífi í færeyska
byggingarlist
J.P. Gregoriussen hefur rekið ráð-
gefandi arkitektastofu í Þórshöfn frá
1961. Hann var meðstofnandi að
arkitektafélaginu í Færeyjum og sat
í stjórn þess og var kosinn heiðurs-
félagi árið 1991. Gregoriussen hefur
haft mikil áhrif á byggingarstíl húsa
og bygginga í Færeyjum síðustu
fjóra áratugi. Sérkenni húsa í Fær-
eyjum var að hverfa í byrjun 6. ára-
tugarins, en Gregoriussen sneri þró-
uninni við og blés nýju lífi í færeyska
byggingarlist með hönnun timbur-
húsa sem voru í anda hins gamla
byggingarstíls með áherslu á hand-
verk og smáatriði í skreytingum. J.P.
Gregoriussen hefur teiknað og hann-
að hús fyrir einstaklinga, og af stærri
verkefnum má nefna listasafn Fær-
eyinga og viðbyggingu þess, Út-
varpshúsið, Landsbókasafn Færeyja
og skólabyggingar víðsvegar um
Færeyjar svo fátt eitt sé talið.
J.P. Gregoriussen verður við-
staddur opnun sýningarinnar á
mánudaginn en hún stendur til 12.
febrúar og verður opin daglega kl. 9–
17, á sunnudögum kl. 12–17.
Famjins kirkja í Færeyjum eftir
færeyska arkitektinn J.P. Greg-
oriussen.
Teiknilistamaður
í Norræna húsinu
KÁRI Gunnarsson opnar sýningu í
Galleríi Geysi, Hinu húsinu v/Ing-
ólfstorg á morgun, laugardag, kl.
16.
Kári sýnir skál sem hann vann í
hönnunarnámi við iðnskólann í
Hafnarfirði og fékk sérstaka við-
urkenningu fyrir við útskrift vorið
2000. Skálin er byggð á hugmynd-
um um sjálfbærni. Í hana eru nýtt
óæðri efni sem ekki eru takmörk-
uð af náttúruverndarsjónarmiðum.
Þannig er hún samansett úr 2x4
byggingartimbri, akrýlplasti og
öxulstáli.
Aðrir munir á sýningunni eru 2
skálar úr akrýlplasti hluti af
stærri seríu sem ekki er fullbúin.
Kári Gunnarsson fæddist í
Reykjavík árið 1979. Lauk hann
hönnunarnámi við Iðnskólann í
Hafnarfirði árið 200 auk þess sem
hann hefur numið við Myndlist-
arskóla Kópavogs.
Þetta er fyrsta einkasýning
Kára en hann hefur tekið þátt í
samsýningu útskriftarnema frá
Iðnskólanum í Hafnarfirði.
Sýningin stendur til 28. janúar.
Skál úr byggingatimbri
í Hinu húsinu
Listasafn Íslands
Sýningunni á úrvali verka í eigu
safnsins lýkur nú á sunnudag kl. 17.
Á sýningunni er lögð áhersla á mál-
verk frá fyrri helmingi 20. aldar.
Þar gefur að líta verk eftir frum-
herjana Þórarin B. Þorláksson, Ás-
grím Jónsson, Jón Stefánsson og
Jóhannes S. Kjarval.
Jafnframt eru í tveimur sölum
sýnd verk í eigu safnsins eftir þau
Guðmund Thorsteinsson, Finn
Jónsson, Gunnlaug Blöndal, Svein
Þórarinsson, Jón Þorleifsson, Krist-
ínu Jónsdóttur, Júlíönu Sveinsdótt-
ur, Gunnlaug Scheving, Snorra Ar-
inbjarnar, Þorvald Skúlason,
Jóhann Briem og Jón Engilberts.
Á sunnudaginn lýkur einnig sýn-
ingu á úrvali rýmisverka sem safnið
hefur keypt á undanförnum árum
eftir starfandi listamenn. Þar gefur
að líta verk eftir Ragnhildi Stefáns-
dóttur, Rósu Gísladóttur, Brynhildi
Þorgeirsdóttur, Steinunni Þórarins-
dóttur, Guðjón Ketilsson, Kristin E.
Hrafnsson og Daníel Magnússon.
Áfram stendur sýning á úrvali
grafíkverka eftir hollenska lista-
manninn Bram van Velde í kaffi-
stofu Listasafns Íslands.
Eftir helgina verða bæði Lista-
safnið og kaffistofan lokuð til laug-
ardagsins 20. janúar, en þá verða
opnaðar þrjár sýningar, á verkum
þýska nútímalistamannsins Ger-
hards Richter, íslenska frumherj-
ans Jóns Stefánssonar og á verkinu
Glerregni eftir Rúrí.
Sýning-
um lýkur
SÖNGSVEIT Hveragerðis og
Karlakór Rangæinga efna til tón-
leika í Hveragerðiskirkju í kvöld,
föstudagskvöld, kl. 21.
Í báðum kórunum eru tæplega 100
söngmenn og er efnisskrá fjölbreytt;
innlend og erlend þjóðlög, lög úr
óperettum. Kórarnir syngja hvor í
sínu lagi og saman.
Stjórnandi Karlakórs Rangæinga
er Guðjón Halldór Óskarsson og
undirleikari Heidi Marati. Stjórn-
andi Söngsveitar Hveragerðis er
Margrét Stefánsdóttir, Þórlaug
Bjarnadóttir leikur á píanó og Guð-
mundur Pálsson á fiðlu.
Söngtón-
leikar í
Hveragerð-
iskirkju
TÍUNDU tónleikar í
tónleikaröðinni Bach í
Breiðholtskirkju verða
í kirkjunni á morgun,
laugardag, kl. 17.
Eftirleiðis verða tón-
leikar í röðinni annan
laugardag í mánuði.
Eins og áður er það
þýski organistinn Jörg
E. Sondermann sem
leikur á orgelið.
Tilefni þessa tón-
leikahalds er 250. ártíð
Johanns Sebastians
Bach og stefnir Jörg að
því að leika öll orgel-
verk Bachs á 26 tón-
leikum sem eru 60–65 mínútna lang-
ir hverjir fyrir sig. Auk þekktari
orgelverka Bachs er hér um að ræða
allar þekktar frumgerðir og tilbrigði
fyrir orgel sem hann hefur samið,
verk sem vafi er á að
hann hafi samið og
verk sem upphaflega
voru ekki samin fyrir
orgel, en hæfa orgelinu
(t.d. Kunst der Fuge).
Á tónleikunum á
morgun leikur Jörg níu
verk: Alla breve í d-
dúr (BWV 589), Fant-
asíu um sálmalagið O
Vater, allmächtiger
Gott (BWV 758), Són-
ötu nr. 4 í e-moll (BWV
528), Erbarm dich
mein, o Herre Gott,
Tokkötu í d-moll
(BWV 913), Tvo sálm-
forleiki, (BWV 765) og (BWV 740),
og Concerto í g-dúr eftir Antonio Vi-
valdi (BWV 973).
Aðgangseyrir er 900 kr. og renn-
ur til Hjálparstarfs kirkjunnar.
Bach í Breiðholtskirkju
Jörg E. Sondermann
ÞAÐ er ekki oft að íslenskir áheyr-
endur sýna eins sterk viðbrögð á sin-
fóníutónleikum og átti sér stað í gær-
kveldi, eftir uppfærsluna á 3.
píanókonsertinum eftir Rakhman-
inov í flutningi Denis Matsoujev og
sérstaklega þó eftir tvö aukalög þar
sem hann sýndi ótrúlega tækni sína
þótt merkja mætti, að væru ef til vill
leikin af einum of miklum galsa, t.d. í
seinna aukalaginu sem var eins konar
„hálf-djassy-impróvisation.“
Þessir eftirminnilegu tónleikar
hófust á fyrstu sinfóníunni eftir
Tsjaíkovskíj, verki sem er sárasjald-
an leikið en er að mörgu leyti ágætt
verk þar sem meistarinn reynir sig
við „kontrapunktískan“ rithátt sem
var frekar óvenjulegt fyrir róman-
tískt tónskáld. Auk þess gat að heyra
þessi undarlegu syngjandi stef er
minna á, og sum hver eru, rússnesk
þjóðlög og hvellþrungnar tiltektir
sem síðar voru sérlega einkennandi
fyrir þennan tónhöfund tilfinninga-
seminnar, í bestu merkingu þessa
orðs. Hljómsveitin lék þetta verk sér-
lega vel undir líflegri stjórn Saccani.
Stóru tíðindin voru flutningur
þriðja píanókonsertsins, eftir
Rakhmaninov, verk sem er sérlega
erfitt í flutningi og var glæsilega flutt
af ungum rússneskum píanóleikara,
Denis Matsoujev, sem er aðeins 24
ára en þegar ævintýralega góður og
ef allt fer sem horfir á þessi strákur
eftir að láta heyra til sín í framtíðinni.
Mörgum hefur þótt tónefnið hjá Rak-
hmaninov vera vart meira en fallegar
laglínur en horfa gjarnan fram hjá
þeirri staðreynd, að galdur hans er
list útfærslunnar, sem tengist blæ-
brigðum, allt frá því fínlegasta til
þrumandi hljómtaks og þar sem unn-
ið er með spennumögnun hraðans.
Öll stig þessara atriða er að finna í
verkum Rakhmaninovs og í útfærslu
þeirra var hann sannkallaður meist-
ari. Það er svo annað mál hvað hver
mannseskja vill heyra í tónlist og
hvað hún metur mikils en enginn
mun þó geta neitað því, að hjá
Rakhmaninov er glæsileikinn og
tæknin slík, að aðeins hinir bestu
geta gert henni sómasamleg skil.
Denis Matsoujev er sannkallaður
tæknigaldramaður og leikur einnig af
tilfinningu fyrir tónferli og blæbrigð-
um, svo sem heyra mátti í upphafi
konsertsins og í hæga þættinum.
Glæsileg tækni hans reis hvað hæst í
lokakafla verksins þó að margt glitr-
aði í höndum hans í öðrum köflum,
eins og t.d. í kadensu fyrsta þáttar,
þar sem Hallfríður Ólafsdóttir, Daði
Kolbeinsson og Joseph Ognibene
léku með undir lok kadensunnar, áð-
ur en píanóið kallaði á hljómsveitina
að ljúka kaflanum með því að leika
upphafsstef konsertsins. Hægi kafl-
inn er lúmskt erfiður og tengist loka-
kaflanum með glæsilegri „kadensu“.
Lokakaflinn er sérkennilega glaðleg-
ur í upphafi og að mestu á glitsviði,
þ.e. á efra sviði píanósins en síðan
tekur í hnúkana og þar sýndi Matso-
ujev ótrúlegt vald á hljóðfærinu og
var samspil hans og hljómsveitarinn-
ar, undir stjórn Saccani, blátt áfram
glæsilegt, svo að allt féll að einu, með
svo eftirminnilegum hætti, að áheyr-
endur risu úr sætum. Undirritaður
man ekki eftir eins mikilli hrifningu
og „bravóhrópum“ á sinfóníutónleik-
um, eftir leik hans á aukalögunum og
má segja að allt hafi „orðið vitlaust“
og öllum ljóst, að Denis Matsoujev er
snillingur sem á trúlega eftir að láta
til sín heyra svo um munar ef Fort-
una og heilög Sesselja vísa honum
veginn upp Parnassum, á fund lista-
gyðjanna.
Allt vitlaust á
Sinfóníutónleikum
Denis Matsoujev er sannkallaður tæknigaldramaður, segir í dómnum.
TÓNLIST
H á s k ó l a b í ó
Flutt var fyrsta sinfónían eftir
Tsjaíkovskíj og þriðji píanókonsert-
inn eftir Rakhmaninov.
Stjórnandi: Rico Saccani.
Einleikari: Denis Matsoujev.
Fimmtudagurinn 11. janúar 2000.
SINFÓNÍUTÓNLEIKAR
Jón Ásgeirsson
Morgunblaðið/Ásdís
♦ ♦ ♦