Morgunblaðið - 12.05.2001, Blaðsíða 17

plöntum og ætli maður að rækta lítið
er þægilegast að kaupa plönturnar.“
Brokkolí tekið upp fram eftir hausti
Um mitt sumar fer heimilisfókið að
njóta uppskerunnar og fá nýtt og
ferskt grænmeti á borðið. Sigríður
segist byrja að taka upp kartöflur í
júlí en kryddtegundir og lauka miklu
fyrr. „Það þarf ekki að bíða svo lengi.
Það er um miðjan júlí sem hægt er að
byrja að taka blómkálið upp og jarð-
arberin eru tilbúin um mánaðamótin
júlí/ágúst. Síðan er maður að taka upp
fram eftir öllu hausti. Þú getur verið
að taka upp brokkólí langt fram eftir
hausti því það þolir pínulítið frost.
Rósakálið er seinsprottnast af þess-
um tegundum sem algengt er að
rækta hérna, en það er hægt að taka
það upp seinnipartinn í ágúst eða
byrjun september. Það fer auðvitað
eftir því hversu snemma á vorin mað-
ur byrjar. Maður byrjar yfirleitt að sá
um miðjan apríl en með rósakálið
þyrfti að byrja fyrr.“
Til að auka frjósemina í garðinum
segist Sigríður helst nota áburð eins
og blákorn. Þá hefur hún verið með
safnkassa í 20 ár, líkt og margt garð-
yrkjufólk, sem nýtt hefur sér kosti
safnkassa árum saman. Hún segist
flokka það sem fellur til á heimilinu af
lífrænum úrgangi en stór hluti fari í
safnkassann og allt sem til fellur af
úrgangi af ávöxtum og grænmeti.
„Ég fæ a.m.k. einn rúmmetra af
mold á ári. Safnkassinn minn er í
þremur hólfum og ég safna í eitt hólf
á ári. Affallinu úr garðinum safna ég
saman og set það í fyrsta hólf og á
vorin tek ég úr elsta hólfinu og sigta
það og nota það sem er orðið mold og
set það í beð og víðar sem þörf er á.
Svo sting ég á milli, þannig að ég færi
úr kassa númer tvö yfir í tóma hólfið
og þannig sting ég um moldina í safn-
kassanum einu sinni á ári. Þá brotnar
þetta miklu fljótar niður. Upplagt er
að nota moldina til að setja ofan á beð
eða blanda saman við pottablómin.“
Ljósmynd/Sigríður Hjartar
Horft úr stofuglugganum yfir bakgarðinn og græn og blómleg matjurtabeð Sigríðar. Þarna má sjá beð með gulrótum,
jarðarberjum, kartöflum, kryddi og grænmeti.
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 12. MAÍ 2001 C 17
ÞEGAR rækta á grænmeti og krydd
í görðum er ekki nauðsynlegt að
búa til stór beð sem eingöngu á að
nota undir matjurtarækt. Hægt er
að planta bæði grænmetis- og
kryddplöntum í runna og blómabeð
víða um garðinn, enda eru þessir
jurtir oft fallegar og litríkar og ekki
síðra augnayndi en sumarblómin.
Auk hefðbundinna matjurtabeða
hefur Sigríður Hjartar sett niður
bæði krydd og grænmeti víða í
garðinum og segir það gefa garð-
inum fjölbreyttara og skemmtilegra
útlit.
„Þú þarft ekkert að vera með sér-
stakan matjurtagarð. Til dæmis eru
plönturnar af rauðrófum svo
skrautlegar að þú getur þess vegna
verið með þær hvar sem er,“ segir
Sigríður.
Blómin klippt og sett í vasa
Þá segir hún óþarfa að vera með
grænmeti eða kryddjurtir í ein-
hverjum sérstökum beðum og sjálf
er hún t.d. með graslauk og menthu
í miðju blómabeði. „Það eru margar
af þeim plöntum sem eru það fal-
legar að þú getur ræktað þær hvar
sem er. Blómin á graslauknum eru
t.d. mjög falleg og þú getur klippt
blómin og sett þau í vasa og þau
standa bæði lengi og vel.“
Menthan er fjölær kryddjurt sem
Sigríður ræktar með öðrum
plöntum, en það krydd er mikið not-
að t.d. með lambakjöti og eins eru
mintusósur oft notaðar með ís. Þá
ræktar Sigríður dill sem getur verið
hvar sem er í garðinum, en dillið er
einært og þarf að sá því á hverju ári.
Í garðinn er líka hægt að útbúa
litla hringi í grasflötinni eða beðum
og setja þar sitt lítið af hverju í
hvern hring. Þá má forma garðinn í
geira út frá miðpunkti og setja ýms-
ar plöntur saman.
„Þetta gefur hugmynd um aðra
útgáfu af garði. Þú þarft ekkert að
vera með beð við beð, þannig að
grænmetisgarðurinn getur verið á
marga vegu.“
Grænmeti og krydd þarf ekki að rækta í sérstökum reitum
Krydd-
jurtir í
blóma-
beðum
Ljósmynd/Sigríður Hjartar
Hér sjást graslaukur og mentha njóta sín vel í miðju blómabeði.