Morgunblaðið - 21.08.2001, Blaðsíða 23

NEYTENDUR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 21. ÁGÚST 2001 23
DÆMI eru um að á stolin kreditkort,
sem búið er að loka, berist færslur
sem dagsettar eru löngu síðar. Þessu
hafa meðal annarra Íslendingar á
ferðalagi erlendis lent í en slíkt getur
þó einnig gerst hér á landi.
Færslurnar geta verið að berast
allt þar til gildistími kortsins rennur
út ef kortið finnst ekki. Korthafi þarf
á því tímabili að gefa skýrslu um
hverja færslu sem hann kannast ekki
við, sem getur verið tímafrekt. Við-
komandi korthafi tekur þó ekki fjár-
hagslegt tjón á sig ef kortinu hefur
verið lokað strax eftir að því var stol-
ið, eða eins fljótt og mögulegt var.
Einungis um lágar
upphæðir að ræða
Hér getur einungis verið um frek-
ar lágar upphæðir að ræða, ef til vill
nokkur hundruð eða þúsund krónur í
hverri færslu, því ef þær fara yfir
ákveðna upphæð hringir posinn til
kortafyrirtækisins og athugar hvort
kortið er í lagi, að sögn Þórðar Jóns-
sonar, forstöðumanns kortasviðs hjá
Visa Íslandi. „Yfirleitt er viðkomandi
laus allra mála um leið og kortið er
tilkynnt stolið, því fyrir þjófinn er
ekki auðvelt að nota kortið. Ef hann
reynir að nota það næst yfirleitt
fljótlega til hans.“
Ef hins vegar þjófnum tekst að
nota kortið kostar hvert slíkt tilfelli
ákveðna vinnu sem getur verið tíma-
frek. „Við verðum að biðja fólk að
staðfesta hvort það eigi færslurnar
eða ekki, það er afskaplega
óskemmtilegt en óhjákvæmilegt.“
Tilfellin eru fátíð
Þorvaldur Þorsteinsson, forstöðu-
maður áhættusviðs hjá Europay,
segir slík tilfelli fátíð en að þau komi
upp öðru hverju. „Korthafi ber aldrei
neinn skaða af, en samkvæmt al-
þjóðareglum verður viðkomandi að
gefa skýrslur um þær færslur sem
hann kannast ekki við. Þessi mögu-
leiki er því fyrir hendi ef kort glat-
ast.“ Að lokum minnir Þorvaldur á
mikilvægi þess að fólk passi upp á
kortin sín og tilkynni kortafyrirtæk-
inu, eins fljótt og hægt er, ef kort
glatast.
Morgunblaðið/Golli
Ef upphæð færslna er undir ákveðnu marki er ekki endilega athugað hvort búið sé að loka viðkomandi korti.
Færslur geta borist á stolin
kreditkort sem búið er að loka
KOMINN er á markað svokallaður
klísturvari frá Nicotinell. Klísturvar-
inn er hentugur til að vefja tyggi-
gúmíi í eftir notkun. Klísturvarann
má fá ókeypis í apótekum, lyfjabúð-
um og á bensínstöðvum Olís og Essó
á höfuðborgarsvæðinu.
Nicotinell-
klísturvarinn
UMRÆÐA um auglýsingar á heil-
kornavörum hefur verið áberandi í
Bandaríkjunum undanfarið. Aug-
lýsingar þessar þykja oft villandi
og jafnvel er vara auglýst sem
heilkornavara þó að mjög lítið af
heilum kornum finnist í henni, að
því er kemur fram í frétt Wash-
ington Post. Heilkornavörur eru
hollar og mælt er með því að fólk
neyti þeirra daglega. Þetta spila
sumir erlendir framleiðendur á,
auglýsa vöru sína sem heilkorna
jafnvel þótt aðeins lítið brot af
innihald vörunnar sé í raun heil
korn.
Umræðan ekki átt
sér stað hér
Þær vörur er um ræðir eru ekki
á markaði hér á landi og engin slík
umræða hefur því átt sér stað hér,
að sögn Önnu Sigríðar Ólafsdótt-
ur, matvæla og næringafræðings
hjá Manneldisráði. Anna Sigríður
leggur jafnfram áherslu á að gróft
korn sé hollt þótt ekki sé eingöngu
um að ræða heilkornavörur.
Oft er hægt að sjá hvaða vörur
flokkast sem heilkorna með því að
skoða innihaldslýsinguna.
Samkvæmt upplýsingum frá
Hollustuvernd ríkisins eru fram-
leiðendur skyldugir til að raða
innihaldinu í réttri röð eftir magni
í vörunni og er því það sem stend-
ur efst á listanum það sem mest er
af í vörunni. Þær vörur sem tejast
heilkorna eru þær vörur sem hafa
heil korn, heilt hveiti, haframjöl
eða annað svipað fyrst í innihalds-
lýsingunni.
Auglýsingabrellur
og heilkornavörur
BÍLANAUST hf. óskar eftir að gera
athugasemd við grein á neytendasíðu
Morgunblaðsins 16. ágúst sl. þar sem
gerð var verðkönnun á bílaviðgerðum
og varahlutum. Athugasemd Bíla-
nausts beinist að umfjölluninni um
varahluti.
Í umræddri grein eru einungis tek-
in tvö verðdæmi um varahluti,
bremsuklossa í Volkswagen Golf-bif-
reið, þar sem í ljós kemur að Bíla-
naust er 45% ódýrara en umboðsaðili
Volkswagen-bifreiða, Hekla hf., og
bremsuklossar í Renault Clio, þar
sem Bílanaust er 113% ódýrara en
Bifreiðar & landbúnaðarvélar, sem
þjónusta Renault-bifreiðar.
Í framhaldinu er leitað skýringa
hjá fjórum forsvarsmönnum bifreiða-
umboða þar sem þeir leitast við að
verja verðmismuninn, meðal annars
með tilvísun í meiri gæði varahlut-
anna og að varahlutir utan bílaum-
boða henti síður viðkomandi bílum.
Þessar fullyrðingar standast ekki.
Bílanaust á einungis viðskipti við við-
urkennda varahlutaframleiðendur en
margir af stærstu birgjum fyrir-
tækisins framleiða varahluti fyrir
helstu bifreiða- og vélaframleiðendur
í heiminum. Má þar nefna Hella-ljósa-
búnað, Bosal-pústkerfi og Monroe-
höggdeyfa.
Bílanaust er stærsta varahluta-
verslun landsins með rúmlega 70.000
vörunúmer. Fyrirtækið hefur ávallt
haft það að leiðarljósi að bjóða vörur á
sanngjörnu verði. Verðdæmin og
verðmismunurinn sem nefndur er í
grein Morgunblaðsins eru síður en
svo einsdæmi.
Til að gefa sem gleggsta mynd af
hérlendum varahlutamarkaði, neyt-
endum til hagsbóta, hefði verið eðli-
legt að leita fleiri viðhorfa en fram
koma í máli talsmanna bifreiðaum-
boðanna fjögurra. Eðlilegt hefði verið
að leita til Bílanausts í grein sem
þessari.
Athugasemd frá Bílanausti
♦ ♦ ♦
ÚR VERINU
Sjávarútvegsráðherra Þýskalands,
Renate Künast sem jafnframt er
landbúnaðar- og neytendamálaráð-
herra þar í landi, kom í opinbera
heimsókn til Íslands í gær, í boði Árna
M. Mathiesen sjávarútvegsráðherra.
Frú Künast tók við embætti í ársbyrj-
un en hún er í flokki græningja sem
myndar ríkisstjórn Þýskalands ásamt
sósíaldemókrötum. Ráðherrarnir
munu ræða sjávarútvegsmál, þar á
meðal hvalamál. Í gær skoðaði ráð-
herrann m.a. sjóminjasafnið í Hafn-
arfirði. Í dag, 21. ágúst, verður farið
til Húsavíkur í hvalaskoðun. Þá skoða
erlendu gestirnir frystihús Granda í
Reykjavík og Hafrannsóknastofnun.
Þýski matvæla- og neytendamálaráð-
herrann fer af landi brott miðviku-
daginn 22. ágúst.
Heimsókn frá
Þýskalandi
VINNSLUSTÖÐIN hf. hefur selt
60% hlut í Jóni Erlingssyni hf. til
Frostfisks ehf. (30%) og Masturs
ehf (30%). Vinnslustöðin hf. hefur
endurkauprétt á hlutabréfunum
næstu tvö árin.
Í kaupsamningi um kaup á Jóni
Erlingssyni ehf. var ákvæði um að
Vinnslustöðin hf. hefði rétt til að
framselja hluta kaupanna til þriðja
aðila. Það hefur nú verið gert. All-
ar aflaheimildir auk veðskulda
Jóns Erlingssonar ehf. eru nú vist-
aðar á skipum Vinnslustöðvarinnar
hf.
Vinnslustöðin
hf. selur 60%
hlut í Jóni
Erlingssyni
ÞORMÓÐUR rammi-Sæberg hf.
hefur ákveðið að setja rækjufrysti-
togarann Sunnu SI-67 á söluskrá.
Öllum yfirmönnum á skipinu hefur
verið sagt upp störfum með þriggja
mánaða fyrirvara.
Sunna hefur stundað rækjuveiðar
á Flæmska hattinum mörg undan-
farin ár og verið með aflahæstu skip-
um þar.
Ólafur Marteinsson, fram-
kvæmdastjóri fyrirtækisins, segir að
dæmið gangi hreinlega ekki upp.
Verulegt tap hafi verið á útgerðinni
fyrstu sex mánuði ársins og nokkuð
tap á síðasta ári. Hann segir að ekki
verði séð að hægt verði að snúa þeirri
þróun við. „Tveggja mánaða verkfall
var okkur þungt í skauti en að auki
er gífurlegur kostnaður við áhafna-
skipti og veiðieftirlit. Þá hefur verð á
rækju lækkað verulega líka og er nú
aðeins um 50% af því sem það var
1995, þegar bezt lét,“ segir Ólafur.
Hann segir að dæmið gangi ekki
þarna og ekki séu til veiðiheimildir
fyrir skipið hér heima. Því sé ekki
um annað að ræða en hætta og selja
en ekki sé ljóst hvort veiðiheimild-
irnar fylgi með eða þær verði nýttar
á annan hátt. „Þetta er algjör
þrautalending,“ segir Ólafur.
„Þrautalending“
Morgunblaðið/Hafþór Hreiðarsson
Fjölveiðiskip Þormóðs ramma-Sæbergs, Sunna, er nú til sölu. Skipið hét
Vaka er það kom fyrst til landsins og var þá gert út frá Eskifirði.
Fjölveiðiskipið Sunna SI á söluskrá
UM fimm tonn vantar í kjölfestu ver-
tíðarbáta, sem smíðaðir voru í Kína
og komu til landsins fyrir rúmum
mánuði, en búið er að hallaprófa
fimm af níu bátum.
Tómas Sigurðsson, forstöðumaður
skoðunarsviðs Siglingastofnunar,
segir að hér fari fram búnaðarskoð-
un, þar sem m.a. björgunarbúnaður
sé skoðaður, en um leið og bátarnir
séu tilbúnir séu þeir hallaprófaðir.
„Það virðist vanta í þá sem svarar
fimm tonnum til að uppfylla þær
kröfur sem við gerum,“ segir Tómas,
en einn báturinn er þegar farinn á
veiðar. Tómas segir að nauðsynlegur
þungi hafi verið settur í hann til
bráðabirgða en eftir eigi að ganga
frá þeim málum til frambúðar.
Tómas segir að svona mál komi
gjarnan upp þegar bátar eru halla-
prófaðir, en þeir hafi verið hallapróf-
aðir áður en þeir fóru frá Kína. Hins
vegar þurfi að hallaprófa skip þegar
þau séu fullbúin og þetta mál sé í
eðlilegum farvegi.
Skipaverkfræðistofan Skipasýn
ehf. hannaði skipin og segir Kristinn
Halldórsson, framkvæmdastjóri
hennar, að þegar skipin hafi komið
heim hafi vantað spilin í þau og verið
sé að stilla þau. Því komi þetta ekki á
óvart.
Hann segir ekkert óeðlilegt í
gangi. Þegar búið sé að fullbúa skip
geti alltaf verið frávik í hlutunum og
þetta hafi sinn gang. Verið sé að
setja spil, vélarbúnað, aðgerðarkerfi
og fleira í skipin og síðan þurfi að
bæta brotajárni og steypu í kjölinn
til að tryggja stöðugleika. Þetta sé
regla frekar en undantekning þegar
um ný skip sé að ræða og komi því
ekki á óvart.
Kjölfestu vantar í
kínversku bátana
ÍSTOGARINN Hringur SH kom til
Grundarfjarðar í gær með um 80
tonn af blönduðum afla en uppistað-
an var þorskur. Aflinn fékkst á Hal-
anum en þar var óvenju mikil loðna
og síld, að sögn skipverja.
Pétur Elisson, vélstjóri á Hring,
segir að mikið hafi verið um loðnu og
síld á svæðinu og auk þess hafi hann
aldrei séð annað eins af hval.
„Skepnurnar skiptu hundruðum,“
segir hann. „Mikið var af háhyrningi
og sel en mest af hnúfubak. Ég hef
oft séð marga hvali á sama svæði en
aldrei svona marga.“
Að sögn Péturs lagðist trollið sam-
an undan loðnunni. „Þetta var stór
og falleg loðna,“ segir hann og bætir
við að skammt frá hafi verið miklar
síldartorfur. „Síldin var á stóru
svæði í þykkum bunkum,“ segir
hann, „en þarna var enginn þorskur.
Við fengum ekki einn þorsk þegar
við trolluðum í gegnum þetta.“
Mikil loðna og síld á Halanum