Morgunblaðið - 31.03.2002, Blaðsíða 35

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 31. MARS 2002 35
ÚTFARARSTOFA
HAFNARFJARÐAR
Stapahrauni 5, Hafnarfirði, sími 565 5892
www.utfararstofa.is
ÚTFARARSTOFA ÍSLANDS
Sjáum um alla þætti sem hafa ber í huga
er andlát verður, í samráði við aðstandendur
Sími 581 3300
Allan sólarhringinn — www.utforin.is
Suðurhlíð 35, Fossvogi
Sverrir
Olsen
útfararstjóri
Sverrir
Einarsson
útfararstjóri
Kistur
Krossar
Duftker
Gestabók
Legsteinar
Sálmaskrá
Blóm
Fáni
Erfidrykkja
Tilk. í fjölmiðla
Prestur
Kirkja
Kistulagning
Tónlistarfólk
Val á sálmum
Legstaður
Flutn. á kistu milli landa
Landsbyggðarþjónusta. Áratuga reynsla.
Bryndís
Valbjarnardóttir
útfararstjóri
Minningarkort
Styrktarsjóðs
hjartasjúklinga
Sími 552 5744
Gíró- og kreditkortaþjónusta
LANDSSAMTÖK
HJARTASJÚKLINGA
A
u
g
l
Þ
ó
rh
1
2
7
0
6
2
Kransar - krossar
Kistuskeytingar • Samúðarvendir
Heimsendingarþjónusta
Eldriborgara afsláttur
Opið sun.-mið. til kl. 21
fim.-lau. til kl. 22
Inger Steinsson,
útfararstjóri,
s. 691 0919
Ólafur Ö. Pétursson,
útfararstjóri,
s. 896 6544
Bárugötu 4, 101 Reykjavík.
S. 551 7080
Vönduð og persónuleg þjónusta.
uninn. Mamma var í símanum að
segja mér þessar sorglegu fréttir.
Þetta tók ekki langan tíma, sagði
hún, við vorum öll börnin hennar
hjá henni síðustu stundirnar. Ég
kvaddi og lét manninn minn vita,
vakti son minn og sagði honum að
amma lang væri dáin og komin til
guðs og allra hinna sem þar voru.
Hann þagði smástund, kúrði sig upp
að mér og sagði svo allt í einu: Æi,
elsku amma mín hún er farin, en
núna er blessunin hún amma mín
komin til guðs og hann blessar hana
og passar. Síðan leið smástund í við-
bót og svo sagði hann aftur spek-
ingslega: Núna er hún hjá mann-
inum sínum og hann mun líta eftir
henni, það er nú gott. Jú, samþykkti
ég hálfhissa, ég hafði ekki litið á
þetta frá þessu sjónarhorni. En
þetta er alveg satt hjá barninu, hún
er komin á leiðarenda, til allra
þeirra sem farnir eru og þarna mun
henni líða vel, það er alveg öruggt.
Minningarnar hafa flætt síðustu
daga síðan ég frétti að amma væri
dauðvona og ætti ekki langt eftir.
Alltaf var mikið lagt á sig, þegar
við barnabörnin vorum lítil, til að fá
að launum sögu eða ljóð frá henni,
hún sagði nefninlega svo skemmti-
lega frá og við sátum alltaf grafkyrr
til að vera viss með að ná öllu, þótt
sagan hefði verið sögð áður. Ömmu
féll aldrei verk úr hendi, sífellt var
hún að hekla og prjóna af miklu list-
fengi.
Amma undi sér alltaf best í sveit-
inni sinni og blettinn sinn elskaði
hún mest og lýsir ljóðið Gefðu mér,
jörð, eftir Huldu, því best:
Gefðu mér jörð, einn grænan hvamm,
glitrandi af dögg og sól,
að lauga hug minn af hrolli þeim,
sem heiftúð mannanna ól.
Gefðu mér lind og lítinn fugl,
sem ljóðar um drottins frið,
á meðan sólin á morgni rís,
við mjúklátan elfarnið.
Kyrrlátan dal, með reyr og runn,
rætur og mold og sand,
sólheita steina, – ber og barr,
– blessað, ósnortið land.
Þar vil ég gista geislum hjá.,
gefa mig himni og sól,
gleyma, hve þessi góða jörð
margt grimmt og flárætt ól.
Þegar ég sagði ömmu að ég hefði
eignast mann varð hún ánægð yfir
að ég væri loksins komin í höfn,
spurði hvort hann væri ekki örugg-
lega góður við mig og strákinn minn
og hvaðan hann væri ættaður; það
vildi hún vita líka. Þegar ég kom svo
með hann í heimsókn var borið á
borð og sest svo að spjalli. Þetta var
hún amma, alltaf á fullu og vildi
vera örugg með það að okkur barna-
börnunum og barnabarnabörnunum
liði sem best og hvort við værum
ekki örugglega ánægð með það sem
við hefðum. Hún var skemmtilegur
félagsskapur og gaman að sækja
hana heim, því alltaf hafði hún frá
einhverju skemmtilegu að segja.
Amma var alltaf að semja ljóð og
sögur sem kastað var fram oft í
góðra vina hópi og lesa má kveðju í
þessari stöku, Að kveldi, eftir hana:
Í hringiðu og hraða glaums
hrævareldar skína,
nú á land hins ljósa draums
legg ég byrði mína.
Nú kveð ég þig, elsku amma, með
söknuð í hjarta og veit það, að þú
ert í öruggum höndum þarna hinum
megin og líður vel með ættingjum
og vinum sem þar eru fyrir á undan
þér.
Vigdís Álfheiður og fjölskylda.
Ég bjóst alltaf við því að amma
mín myndi verða 100 ára, enda hafði
hún alla burði í það. Eldklár og allt-
af með á nótunum, sama hvað mál-
efnið var. Þar sem ég heiti í höfuðið
á henni fannst mér við alltaf tengd-
ar einhverjum ólýsanlegum böndum
og frá því ég man eftir mér hefur
Aðaldalurinn alltaf kallað þegar fór
að vora, enda varla til betri staður
til að eyða sumrinu en í sveitinni
heima. Alltaf beið amma með opinn
faðminn og ófáum stundum var eytt
á rúmstokknum hjá henni eða úti í
garði að hlusta á vísur og ljóð, sögur
af henni og afa, lýsingar á sveitalífi í
torfbænum Nesi, af búskap í Árnesi
eða ferðum til fjarlægra staða. Þeg-
ar við frændsystkinin vorum lítil
vorum við viss um að amma hlyti að
þekkja alla á Íslandi, hún virtist
þekkja fólk í öllum sveitum og gest-
ir voru svo til daglegt brauð. Amma
var holdgervingur kvenskörungsins,
með ákveðnar skoðanir, dugleg og
hörð, en mjúku og hlýju hliðarnar
voru aldrei langt undan. Tilveran á
eftir að verða mun tómlegri án
hennar.
Fyrir ofan rúmið hennar ömmu
var alltaf innrammað ljóð, kveðju-
ljóð sem afi skrifaði til hennar áður
en hann dó. Í þeim fáu línum sem
þar standa sést glöggt hversu sterk-
um böndum þau voru tengd og hve
áin og sveitin voru órjúfanlegur
partur af þeirra tilveru. Þar kvaddi
hann ömmu með orðum um að þau
myndu sjást síðar handan við ána.
Það er styrkur í því að hugsa til
þeirra standandi þar núna, saman á
ný á árbakkanum, hjónin í Árnesi.
Jóhanna Sigurborg.
Þegar komið er að kveðjustund
eru margar minningar sem koma
fram í hugann. Jóhanna Álfheiður
Steingrímsdóttir eða Jóhanna í Ár-
nesi er ein af þeim sem mér finnst
hafa fylgt lífi mínu alla tíð. Allt frá
því að ég kom sem lítil stelpa norður
í Árnes og í gegnum tíðina vegna
þeirra sterku tengsla sem ég á við
frændfólk mitt þar. Tíðum heim-
sóknum þeirra hjóna til foreldra
minna, góðum og traustum vinskap
ásamt samskiptum okkar.
Jóhanna var mikill og sterkur
persónuleiki, fjölhæf kona sem hafði
áhrif á alla sem í kringum hana
voru. Að eiga samtal og samskipti
við hana voru stundir sem ég kom
yfirleitt ríkari frá, því ég naut þess
að hlusta á hana. Jóhanna var haf-
sjór af fróðleik, mikil sagna- og
kvæðamaður, sem hafði þann ein-
staka hæfileika að geta komið hinni
„munnlegu sagnahefð“ til áheyr-
enda sinna bæði í töluðu og rituðu
máli.
Ein af sterkum minningum mín-
um eru frá stundum þar sem ég
hlýddi á hana og föður minn rifja
upp gamlar vísur og sögur. Stundir
sem þau nutu bæði en því miður
hefur margt það sem þau rifjuðu
upp ekki verið skráð og mun líklega
falla í gleymsku.
Jóhanna ritaði nokkrar bækur,
bæði fyrir börn og fullorðna. Ég hef
getað, starfa minna vegna, nýtt mér
barnabókmenntir hennar sem eru
einstakar og upplifað hversu vel
yngstu áheyrendurnir njóta þeirra.
Fyrir nokkrum árum héldum við
systkinabörnin ættarmót í Aðaldal.
Þá nutum við mikillar gestrisni
hennar og einstakrar leiðsagnar,
sem við verðum ævinlega þakklát
fyrir.
Síðast hitti ég Jóhönnu fyrir um
hálfum mánuði. Ekki grunaði mig
þá eða tveimur dögum síðar þegar
ég frétti hver staðan væri að þetta
yrðu okkar síðustu samverustundir.
Ég kveð frænku mína með sökn-
uði og hefði viljað eiga lengri tíma
með henni.
Sendi börnum hennar, fjölskyld-
um þeirra, systkinum og öðrum að-
standendum mínar innilegustu sam-
úðarkveðjur.
Missir fjölskyldunnar er mikill og
allra sem henni tengdust.
Elín Mjöll Jónasdóttir.
Þeim hjónum, Jóhönnu Stein-
grímsdóttur og Hermóði Guð-
mundssyni, í Árnesi í Aðaldal
kynntist ég mjög náið fyrir næstum
aldarþriðjungi, þegar ég tók að mér
að vera lögmaður bænda við Laxá
og Mývatn í deilu þeirra við Lax-
árvirkjun. Þau hjónin voru í far-
arbroddi þeirra, sem snerust til
varnar þeim ómetanlegu djásnum
íslenzkrar náttúru, sem voru Laxá í
Aðaldal, helzta laxveiðiá landsins,
og náttúruperlan Mývatn, sem er
uppspretta árinnar. Lífríki þessa
vatnakerfis í Suður-Þingeyjarsýslu
er einstakt á heimsmælikvarða.
Varnarbaráttu fólksins við Laxá og
Mývatn á árunum 1970–73 lauk með
frækilegum sigri í þessu fyrsta
stóra umhverfisverndarmáli á Ís-
landi.
Mér varð fljótt ljóst, að þau hjón-
in í Árnesi voru fólk mikilla sanda
og mikilla sæva, stórbrotin, en ólík
um margt. Ávallt voru þau þó sam-
taka í lífi sínu og baráttu fyrir hug-
sjónum sínum. Öllum sem til þekkja
er ljóst, að hefði þeirra ekki notið
við, hefðu engir sigrar unnizt í Lax-
árdeilu. Þá hefði risið í Laxárgljúfr-
um stórvirkjun samkvæmt svo-
nefndri Gljúfurversáætlun og þar
með hefði hin fræga laxveiðiá horfið
af landakortinu, en þjóðin orðið
nokkrum megavöttum ríkari.
Nú þegar ég skyggnist um öxl til
þeirra ára, er Laxárdeilan var í al-
gleymingi, þykir mér vænt um að
komast aftur að þeirri niðurstöðu,
að sigur Þingeyinga í Laxárdeilunni
fólst í björgun ómetanlegra náttúru-
verðmæta, sem hefðu ella glatazt í
eitt skipti fyrir öll, ef virkjunar-
áformin hefðu náð fram að ganga.
Laxárdeilan og öll sú opinbera um-
ræða um náttúruvernd, sem hún
vakti, hefur og reynzt þeim kyn-
slóðum landsins, sem á eftir komu,
mjög heillavænleg, því að hún
greypti inn í þjóðarvitundina þá gát,
sem okkur er svo nauðsynleg í um-
gengni við landið og náttúru þess.
Jóhanna í Árnesi átti ekki minni
þátt en eiginmaður hennar í því
mikla starfi, sem innt var af hendi í
baráttunni fyrir Laxá og Mývatn.
Hún var alla tíð einkar glæsileg
kona og bar með sér einstaka höfð-
ingslund, hvar sem hún fór. Mér,
sem og öllum er komu í Árnes, varð
og ljóst, að hún var mikil búkona,
sem hafði gott skipulag á öllum
hlutum, innan stokks sem utan.
Jafnframt bjó hún yfir miklu list-
rænu næmi, sem lýsti sér í skáldleg-
um tilþrifum hennar, ljóðagerð og
sagnaritun. Hún var mikil gáfukona.
Ég tel mig ríkari eftir kynnin af
Jóhönnu í Árnesi, sem ég nú kveð
með margar góðar minningar í
huga, jafnframt því sem ég votta
fjölskyldu hennar innilega samúð á
skilnaðarstundinni.
Sigurður Gizurarson.
✝ Ester Bára Gúst-afsdóttir fæddist
26. nóvember 1938 í
Reykjavík. Hún lést
á St. Jósefsspítala í
Hafnarfirði 17. des-
ember síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Sigrún Svala
Eggertsdóttir, f. 24.
apríl 1920, og Gúst-
af Bertelskjöld Sig-
urðsson, f. 31. des-
ember 1909, d. 6.
apríl 1966. Bróðir
Esterar, Sigurður
býr í Ástralíu. Fyrri
kona hans var
Helga Vilhjálms-
dóttir og eiga þau
þrjú börn, þau
skildu. Seinni kona
hans er Linda.
Ester Bára giftist
25. nóvember 1978
Gísla Oddgeiri
Friðjónssyni, fyrrv.
starfsmanni í Ál-
verinu, f. 19. mars
1929.
Útför Esterar fór
fram frá Garðska-
pellu í Hafnarfirði
28. desember.
Ég hitti hana fyrst þegar ég kom
til Íslands 1969. Hún var þá virk i
starfi Hjálpræðishersins. Hún veitti
aðstoð þar sem þörf var á og var trúr
meðlimur í Heimilasambandinu og
Hjálparflokknum. Hún sótti vel sam-
komur og tók þátt í starfinu, þar til
veikindi hindruðu hana. Bára varð
góður vinur sonar okkar, Ole Petter,
og passaði hann gjarnan, þegar þörf
var á.
Þegar við komum aftur til Íslands
sem deildarstjórar, haustið 1995, þá
kom Bára og kynnti fyrir okkur
manninn, sem hún hafði gifst eftir að
við fórum frá Íslandi, Gísla Friðjóns-
son, mann sem okkur þykir orðið
mjög vænt um.
Okkur varð það fljótlega ljóst að
Bára var komin með sjúkdóm, sem
ágerðist meir og meir. Hún komst
ekki lengur á Heimilasambandið og
Hjálparflokkinn, sem hún svo gjarn-
an vildi. En hún elskaði Hjálpræð-
isherinn og hafði brennandi áhuga á
því, sem þar gerðist. Hún gladdist
mjög þegar einhver frá Hjálpræðis-
hernum heimsótti þau Gísla.
Það var líka notalegt þegar þau
fóru í verslunarferð í Kringluna, þar
sem við stóðum og seldum Herópið.
Þau höfðu alltaf með eitthvað gott til
okkar og vantaði okkur eitthvað, þá
voru þau ekki lengi að fara inn í búð
og kaupa það.
Báru þótti mjög vænt um majór-
ana Reidun og Kåre Morken og þess
vegna var gleðilegt að þau komu til
Íslands á aðventunni til að hjálpa til
við sölu jólaherópsins og standa við
jólapottana. Þá var Bára komin á
sjúkrahús og sjúkdómurinn var
langt kominn. Hún gladdist mjög
þegar Reidun og Kåre heimsóttu
hana. 17. desember lést Bára á St.
Jósefsspítala í Hafnarfirði. Við vor-
um með við kistulagninguna en því
miður gátum við ekki farið í jarð-
arförina, sem var frá Garðskapellu í
Hafnarfirði 28. desember. Fleiri her-
menn mættu í þessa kveðjuathöfn og
presturinn flutti kveðju frá Hjálp-
ræðishernum. Við biðjum Guð að
styrkja móður hennar, Gísla og aðra
nákomna, sem syrgja.
Guð blessi minningu Esterar Báru
Gústafsdóttur.
Turid og Knut Gamst.
ESTER BÁRA
GÚSTAFSDÓTTIR
MORGUNBLAÐIÐ tekur minningargreinar til birtingar endurgjalds-
laust. Greinunum er veitt viðtaka á ritstjórn blaðsins í Kringlunni 1,
Reykjavík, og á skrifstofu blaðsins í Kaupvangsstræti 1, Akureyri. Þá er
enn fremur unnt að senda greinarnar í símbréfi (569 1115) og í tölvu-
pósti (minning@mbl.is). Nauðsynlegt er, að símanúmer höfundar/send-
anda fylgi. Um hvern látinn einstakling birtist formáli, ein uppistöðu-
grein af hæfilegri lengd, en aðrar greinar um sama einstakling
takmarkast við eina örk, A-4, miðað við meðallínubil og hæfilega línu-
lengd, - eða 2.200 slög. Tilvitnanir í sálma eða ljóð takmarkast við eitt til
þrjú erindi.
Birting minningargreina