Morgunblaðið - 04.09.2002, Blaðsíða 16
LANDIÐ
16 MIÐVIKUDAGUR 4. SEPTEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
meistar inn. is
HÖNNUN LIST
AÐALFUNDUR Samtaka sunn-
lenskra sveitarfélaga var haldinn á
Hótel Selfossi 30. og 31 ágúst. Val-
týr Valtýsson var endurkjörinn for-
maður samtakanna en nokkurs titr-
ings gætti á fundinum þegar nýir
fulltrúar eftir sveitarstjórnarkosn-
ingar og sameiningarferli sveitarfé-
laga leituðu jafnvægis milli svæða
og stjórnmálauppruna manna við
skipan í stjórn og starfsnefndir
samtakanna.
Til fundarins voru boðnir fulltrú-
ar samtaka sveitarfélaga á Suður-
nesjum og frá Hornafirði sem er í
takt við áhrif nýrrar kjördæma-
breytingar á samstarf sveitarfélaga
innan nýs kjördæmis.
Mikill einhugur ríkti á fundinum
og góð samstaða við afgreiðslu
ályktana fundarins.
Efling menningar
og menntunar
Fjöldi ályktana var afgreiddur á
aðalfundinum. Frá mennta- og
menningarmálanefnd var afgreidd
ályktun þar sem fagnað er stórhuga
áformum um uppbyggingu Íþrótta-
og ólympíumiðstöðvar á Laugar-
vatni og skorað er á menntamála-
ráðherra að varðveita sögufrægar
skólabyggingar. Fundurinn sam-
þykkti að taka þátt í viðræðum við
ríkisvaldið um uppbyggingu mið-
stöðvarinnar.
Fundurinn beindi því til stjórnar
SASS að skipa þriggja manna sam-
starfsnefnd sem marki skýra stefnu
um frekari uppbyggingu háskóla-
náms á Suðurlandi. Nefndin taki
upp viðræður við menntamálaráð-
herra um framtíð háskólanáms í
samvinnu við Fræðslunet Suður-
lands.
Aðalfundurinn samþykkti að
sveitarfélög á Suðurlandi tækju þátt
í verkefni um uppbyggingu Menn-
ingarsalar Suðurlands á Selfossi
sem nemur 10 milljónum, að því
gefnu að önnur fjármögnun sé
tryggð. Salur þessi sem staðið hefur
fokheldur í um tvo áratugi hefur
verið sérhannaður fyrir tónlistar-
flutning, leiklist og ráðstefnur. Unn-
ið er að undirbúningi framkvæmda
við innréttingu og frágang hans.
Þá skoraði fundurinn á mennta-
málaráðherra að ganga nú þegar frá
samningi um byggingu íþróttahúss
við Fjölbrautaskóla Suðurlands og
bent á að þar séu nemendur liðlega
800.
Stór verkefni í
samgöngumálum
Fundurinn lagði áherslu á fjölda
verkefna í samgöngumálum. Skorað
var á þingmenn að beita sér fyrir
auknu fjármagni til tengivega og
bent á mikilvægi þeirra í vegakerfi
Sunnlendinga. Skorað er á þing-
menn og Vegagerðina að taka upp
meira samstarf við sveitarstjórnir
um forgangsröðun verkefna í vega-
málum landshlutans. Þá var skorað
á stjórn SASS að boða til sérstaks
aukafundar um samgöngumál á
Suðurlandi með sveitarstjórnum,
þingmönnum, Vegagerð og ráð-
herra með það að markmiði að fund-
urinn samþykki samræmda vega-
áætlun fyrir Suðurland.
Fagnað var framkvæmdum við að
fækka einbreiðum brúm en stærsta
verkefnið þar er endurnýjun Þjórs-
árbrúar. Þá er lögð áhersla á að
hvergi verði hvikað frá áformum um
Suðurstrandarveg. Skorað er á yf-
irvöld að byggja upp Gjábakkaveg
milli Þingvalla og Laugarvatns. Enn
eitt árið var samþykkt ályktun um
lýsingu Suðurlandsvegar um Hellis-
heiði og Þrengsli. Eru yfirvöld sam-
göngumála hvött til að hraða
breikkun á veginum og skorað á þau
að lýsa veginn einnig.
Þá telur fundurinn brýnt að hafist
verði handa við byggingu brúar á
Hvítá til að tengja betur sveitar-
félög í uppsveitum Árnessýslu.
Loks er skorað á þingmenn og rík-
isstjórn að efla framkvæmdir við
hélendisvegi.
Atvinnumálin eflist
Í atvinnumálum er ríkisvaldið
hvatt til þess að koma að samningi
við Hestamiðstöð Suðurlands ehf.
um uppbyggingu á Rangárbökkum.
Skorað er á Landsímann að hraða
uppbyggingu gagnaflutningskerfi
og ADSL-tenginga um allt land.
Einnig er lögð áhersla á uppbygg-
ingu GSM-farsímakerfisins svo það
nái að þjóna sem öryggisþáttur.
Skorað er á þingmenn og ríkis-
stjórn að beita sér fyrir lækkun
flutningskostnaðar á landsbyggð-
inni. Þá er í atvinnumálum skorað á
Alþingi og ríkisstjórn að auka fram-
lög til Byggðastofnunar svo hún
geti af meira afli stutt við at-
vinnuþróunarfélög, sem sinna at-
vinnuráðgjöf á landsbyggðinni.
Loks er í ályktunum um atvinnu-
mál hvatning til samgönguráðherra
að flytja æfinga- og kennsluflug á
Selfossflugvöll og lýst stuðningi við
fram komna hugmynd þess efnis.
Í umhverfis og heilbrigðismálum
er því fagnað að loks skuli hafa birst
skýrsla starfshóps um salmonella og
campylobacter í dýrum og umhverfi
á Suðurlandi en jafnframt harmað
hvað það hafi tekið langan tíma.
Lögð er áhersla á að stuðningur rík-
isins við fráveituframkvæmdir haldi
áfram hvort sem er í þéttbýli eða
dreifbýli.
Fundurinn fagnar þeim áfanga
sem fyrir liggur varðandi viðbygg-
ingu við Sjúkrahús Suðurlands og
lögð áhersla á aðbúnað í anda nú-
tíma krafna.
Þjóðlendur, löggæsla
og verkaskipting
Aðalfundurinn hvatti sveitarfélög
í uppsveitum Árnessýslu til að
íhuga vandlega hvort ákveðin
ágreiningsmál um mörk þjóðlendna
verði tekin upp hjá almennum dóm-
stólum. Tómlæti hvað þetta varðar
geti haft ríkt fordæmisgildi. Fund-
urinn hvetur ríkisvaldið til að beita
áhrifum sínum í þá átt að óbyggða-
nefnd kalli ekki fram frekari kröfu-
lýsingu um þjóðlendumörk frá
hendi ríkisins í öðrum landshlutum
á meðan niðurstaða dómstóla liggur
ekki fyrir.
Aðalfundurinn krefst þess í álykt-
un að ríkisvaldið hækki verulega
fjárveitingar til löggæslu á Suður-
landi svo lögreglan nái að sinna lög-
boðnum skyldum. Í greinargerð er
m.a. bent á að íbúatalan á Suður-
landi tvöfaldist á venjulegum sum-
ardegi og þrefaldist jafnvel á anna-
sömustu ferðahelgum.
Verkaskipting ríkis og sveitarfé-
laga var tekin til umfjöllunar og
bent á nauðsyn þess að saman fari
framkvæmd og fjárhagsleg ábyrgð.
Því sé mikilvægt að ríkið yfirtaki
sem fyrst allan kostnað af byggingu
framhaldsskóla, heilsugæslustöðva
og sjúkrahúsa.
Í stjórn samtakanna voru kjörnir:
Valtýr Valtýsson, Rangárþingi ytra,
formaður og Torfi Áskelsson, Ár-
borg, varaformaður. Aðrir í stjórn:
Þorsteinn Hjartarson, Hveragerði,
Sigurður Bjarnason, Sveitarfé-
laginu Ölfusi, Sveinn Pálsson, Mýr-
dalshreppi, Sveinn Sæland, Blá-
skógabyggð, Ragnheiður
Hergeirsdóttir, Árborg, Þorvaldur
Guðmundsson, Árborg, og Ágúst
Ingi Ólafsson, Rangárþingi eystra.
Aðalfundur Samtaka sunnlenskra sveitarfélaga á Hótel Selfossi 30. og 31. ágúst
Mikil áhersla lögð
á þróun og uppbygg-
ingu á Suðurlandi
Selfoss
Morgunblaðið/Sigurður Jónsson
Frá aðalfundi SASS sem haldinn var á Hótel Selfossi. Valtýr Valtýsson,
formaður Samtaka sunnlenskra sveitarfélaga, er í ræðustól.
„SVEITARFÉLÖGIN hafa staðið sig miklu betur en rík-
ið gerði í málefnum grunnskólans. Það er annað ástand
og betra í grunnskólunum núna, þar ríkir friður og ró,“
sagði Vilhjálmur Vilhjálmsson, formaður Samtaka ís-
lenskra sveitarfélaga, meðal annars er hann ávarpaði að-
alfund Samtaka sunnlenskra sveitarfélaga laugardaginn
31. ágúst.
Nefndi hann grunnskólann sem vel heppnað verkefni
sem sveitarfélögin hefðu tekið við frá ríkinu. Í ávarpi sínu
gagnrýndi hann ríkisvaldið fyrir seinagang og að draga
lappirnar í framkvæmd ýmissa mála sem gengið hefði
verið frá. Nefndi hann í því sambandi seinagang í fram-
kvæmd yfirlýsingar frá 29. desember á síðasta ári sem
undirrituð var af fulltrúum ríkis og sveitarfélaga. Sagði
hann embættismenn gjarnan tefja fyrir framkvæmd
mála væru þeir ekki sammála. Dæmi um þetta væru mál-
efni húsaleigubóta og fasteignaskatts sem kostað hefðu
ótal fundi. Vilhjálmur sagði að gera mætti miklu betur í
samskiptum ríkis og sveitarfélaga en verið hefði.
Hann kynnti í ávarpi sínu helstu áherslur sambandsins
á landsþingi þess á Akureyri í lok september. Kjörorð
þingsins yrðu Búseta – lífsgæði – lýðræði. En framtíð-
arsýn íslenskra sveitarstjórnarmanna grundvallaðist á
þessum þáttum. Á þinginu yrði farið yfir hlutverk og
framtíð sveitarstjórnarstigsins með heildarstefnumótun í
huga og í því efni væri lögð rík áhersla á umræður.
Vilhjálmur sagði að sameining sveitarfélaga og um-
ræður um lágmarksfjölda íbúa í sveitarfélagi myndu
örugglega setja svip sinn á þingið ásamt því að taka þyrfti
afstöðu til verkefna varðandi grunnskólann og þjónustu
við fatlaða. Umræðan um verkaskiptingu ríkis og sveitar-
félaga yrði sífellt háværari, að línur væru skýrar s.s.
varðandi stofnkostnað framhaldsskóla og byggingu og
viðhald sjúkrastofnana. Þá þyrfti að ræða um farveg
samskipta ríkis og sveitarfélaga. Einnig þyrfti á þinginu
að fjalla um samskipti sveitarfélaganna við íbúana í ljósi
vaxandi þjónustukrafna og takmarkaðra tekjustofna.
Landsþinginu verður, að sögn Vilhjálms, skipt upp í 7
vinnunefndir og sagði hann að umræðugrunnur hefði ver-
ið settur upp og yrði sendur fulltrúum. Þá yrðu lög sam-
bandsins endurskoðuð í ljósi breyttrar kjördæmaskip-
unar, kjörsvæði fulltrúa til stjórnar yrðu 5 eftir
kjördæmum og kjörnefnd kosin 6 vikum fyrir þing. Hug-
mynd væri um fjölgun í stjórn sambandsins úr 9 í 11 og
markmiðið að betra samræmi yrði varðandi íbúafjölda á
bak við stjórnarmenn.
Gera má betur í samskiptum
ríkis og sveitarfélaga
BÖRN, fósturbörn og aðrir afkom-
endur hjónanna Björns Jónssonar
og Kristínar Ingibjargar Krist-
insdóttur í Bæ á Höfðaströnd í
Skagafirði gáfu Heilbrigðisstofn-
uninni á Sauðárkróki málverk á
dögunum í aldarminningu
hjónanna. Málverkið er eftir Ástu
Pálsdóttur listmálara og sýnir út-
sýnið af Bæjarklettunum og út á
Skagafjörð að Þórðarhöfða og
Drangey.
Stjórnendur stofnunarinnar
veittu gjöfinni viðtöku og sagði
Birgir Gunnarsson framkvæmda-
stjóri hana koma að góðum notum
við að skapa sjúklingum og vist-
mönnum heimilislegt umhverfi.
Hýsir stofnunin sjúkrahús, heilsu-
gæslustöð og dvalarheimili aldr-
aðra.
Björn og Kristín voru bæði fædd
árið 1902, hún 8. janúar en hann
20. desember. Björn lést 24. apríl
árið 1989 og Kristín hinn 9. októ-
ber árið 1991 en síðustu æviár sín
voru þau á dvalarheimilinu og
sjúkrahúsinu á Sauðárkróki. Með
gjöfinni vildu systkinin frá Bæ
þakka þá góðu umönnun sem þau
nutu hjá stofnuninni til margra
ára.
Fréttaritari í 55 ár
Björn í Bæ var fréttaritari Morg-
unblaðsins í austanverðum Skaga-
firði vel á sjötta áratug, eða frá
árinu 1934 og allt til dauðadags þó
að heilsan hafi ekki leyft mikil
skrif síðustu tvö árin. Var hann
gerður að heiðursfélaga „Okkar
manna“, félags fréttaritara Morg-
unblaðsins.
Björn var fæddur í Bæ og tók
þar við búi foreldra sinna, Jóns
Konráðssonar, bónda og hrepp-
stjóra, og Jófríðar Björnsdóttur
húsfreyju. Kristín var fædd að
Neðra-Ási í Hjaltadal, dóttir Sig-
urlínu Gísladóttur húsfreyju og
Kristins Erlendssonar, kennara og
bónda. Björn og Kristín eignuðust
sjö börn, ólu upp tvö barnabörn
sem sín eigin og einn systurson
Kristínar. Sex af sjö eftirlifandi
börnum og fósturbörnum voru við-
stödd afhendingu málverksins
ásamt fleiri aðstandendum. Reynir,
sem býr í Bæ, átti ekki heim-
angengt en látin eru Valgarð, Jó-
fríður og Jón.
Málverk gefið í aldarminn-
ingu Björns og Kristínar í Bæ
Sauðárkrókur
Ljósmynd/Þórhallur Ásmundsson
Systkinin frá Bæ með málverkið af Bæjarklettunum sem þau gáfu Heil-
brigðisstofnuninni á Sauðárkróki. Frá vinstri eru það Konráð Jónsson
(Björnssonar), Haukur Björnsson, Sigurlína Björnsdóttir, María Erla
Geirsdóttir (Björnssonar), Geir Björnsson og Gunnar Björnsson.