Vísir - 09.04.1981, Blaðsíða 8

8
Fimmtudagur 9. april 1981
VtSIR
VÍSIR
utgefandi: Reykjaprent h.f.
Ritstjdri: Ellert B. Schram.
Fréttastjóri: Sæmundur Guðvinsson. Fréttastjóri erlendra frétta: Guð-
mundur Pétursson. Blaðamenn: Axel Ammendrup, Arni Sigfússon,
Fríða Astvaldsdóttir, Herbert Guðmundsson, Jóhanna Sigþórsdóttir,
Kristín Þorsteinsdóttir, Magdalena Schram, Páll AAagnússon, Sigurjón
Valdimarsson, Sveinn Guðjónsson, Þórunn Gestsdóttir. Blaðarnaöur á
Akureyri: GísliSigurgeirsson. Iþróttir: Kjartan L. Pálsson, Sigmundur
Ö. Steinarsson. Ljósmyndir: Emil Þór Sigurðsson, Gunnar V. Andrés-
son. Útlitsteiknun: Gylfi Kristjánsson, AAagnús Ölafsson. Safnvörður:
Eiríkur Jónsson.
Auglýsingastjóri: Páll Stefánsson.
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson.
Ritstjórn: Síðumúla 14, simi 86611, 7 línur
Auglýsingarog skrifstofur: Sfðumúla 8, símar86611 og 82260.
Afgreiösla: Stakkholti 2-4, sfmi 86611.
Askriftargjald kr. 70 á mánuði innanlands og verð í lausasölu 4 krónur
eintakið.
Vísir er prentaður í Blaðaprenti, Síðumúla 14.
FLUQSTOBVARBYGGINGIN
Það er ekki á hverjum degi,
sem þeir atburðir gerast á þjóð-
þingi.að utanríkisráðherra lands-
ins lendir í minnihluta við at-
kvæðagreiðslu um utanríkismál.
Það hefur sennilega aldrei hent
áður.að Ólafur Jóhannesson sitji
einn uppi með atkvæði sitt í and-
stöðu við aðra flokksmenn sfna.
Og það er sannarlega fátíður at-
burður að ráðherra flýi þing og
atkvæðagreiðslu eins og Tómas
Árnason lét sig hafa í gærdag.
Þessi sögulega stund rann þó
upp í Efri deild alþingis þegar
gengið var til afgreiðslu um til-
lögu Lárusar Jónssonar og Karls
Steinars um heimild til handa
ríkisst jórninni um byggingu
flugstöðvar á Kef lavíkurf lug-
velli.
Þessu til viðbótar greiddi
Gunnar Thoroddsen forsætis-
ráðherra og sjálfstæðismaður at-
kvæði gegn tillögunni, sjálfsagt
af sömu ástæðu og Tómas hljóp
af hólmi. Þeir voru hræddir um
líf rfkisstjórnarinnar. Þeir vildu
ekki ganga gegn vilja Alþýðu-
bandalagsins.
Nú liggur það fyrir að ríkis-
stjórnin getur ekki samþykkt
flugstöðvarbyggingu nema með
samkomulagi allra þeirra, sem
að stjórninni standa. Samkvæmt
stjórnarsáttmála getur Alþýðu-
bandalagið stöðvað frekari að-
gerðir með einföldu nei-i.
Hér var aðeins um heimild að
ræða, en ekki endanlega
ákvörðun. Samt þorðu þeir
Tómas og Gunnar ekki að tjá hug
sinn og vilja af ótta við reiði Al-
þýðubandalagsins. Og svo eru
menn að velta því fyrir sér, hver
ráði ferðinni í ríkisstjórninni!
Það vekur óneitanlega athygli
að framsóknarmenn, aðrir en
Ólafur Jóhannesson, gengu gegn
þeirri ályktun, sem aðalfundur
miðstjórnar Framsóknarflokks-
ins afgreiddi um síðustu helgi,
ályktun, sem lýsti yfir einróma
stuðningi við byggingu nýrrar
flugstöðvar á Kef lavíkurf lug-
velli.
Þeir þorðu ekki heldur.
Það hugleysi sýndi aðeins, hve
flokkssamþykktir og pólitísk
sannfæring mega sín lítils, þegar
allaballinn er annarsvegar, völd-
in og kjötkatlarnir.
Ný flugstöðvarbygging hefur
verið lengi á dagskrá. Undirbún-
ingur að henni hófst í tíð við-
reisnarstjórnarinnar og það kom
í hlut Einars Ágústssonar að
ganga frá samkomulagi við
Bandaríkjastjórn, sem fól í sér
aðskilnað almennrar flugum-
ferðar ociumsvita varnarliðsins.
Einhver versti smánarblettur
íslands er sú niðurlægjandi að-
staða, að jafnt landsmenn sem
erlendir gestir þurfa að aka í
gegnum herbækistöð,þegar þeir
fara eða koma til landsins.
Við augum blasa hermanna-
braggar og stríðsvélar og menn
eru undir lögreglueftirliti, þegar
ekið er inn á flugvallarsvæðið.
Þetta ástand er óþolandi og
auðmýkjandi fyrir hvern þann,
sem hefur snefil af þjóðernistil-
finningu.
Af einhverjum annarlegum
ástæðum hefur Alþýðubanda-
lagiðsett sigá móti áformum um
lagfæringu á þessu ástandi.
Sjálfsagt vill sá flokkur halda
áfram að ofbjóða íslendingum,
jafnt sem öðrum.og ögra þeim til
andstöðu við varnarliðið með
þeirri auðmýkingu, sem þessu
ástandi er samfara.
En það er líti Imótleg og lang-
sótt brella, sem aðrir f lokkar eða
Alþingi (slendinga eiga ekki að
láta bjóða sér. ólafur Jóhannes-
son hefur ekki áhuga á því. Eftir
ályktun miðstjórnar síns eigin
flokks um helgina, hefur hann
talið stuðning hans vísan.
Annað hefur komið á daginn. í
Ijós hefur komið, að Alþýðu-
bandalagið hefur komið ár sinni
svo vel fyrir borð, að hvorki
framsóknarmenn né Gunnar
Thoroddsen hafa leyfi til að
fylgja skoðunum sínum eftir. At-
kvæði þeirra eru háð pöntun Al-
þýðubandalagsins.

Ahrif hinnar nýju tækni, sem
kennd er viö örtölvurnar, koma
æ viðar fram. 1 prentiðnaöinum
hafa þau valdið talsveðri ólgu
og bæöi erlendis og hérlendis
hefur starfsmönnum þar gengið
misjafnlega vel að átta sig á
breyttum tímum. Hérlendis er
hdsgagnaiðnaðurinn liklega sú
iðngrein þar sem áhrif örtölvu-
byltingarinnar verða mest á
allra næstu árum, en þar með er
ekki sagt aö aörir megi stinga
höfðinu i sandinn.
Tveir fundir — tvenns
konar viðbrögð
Nýlega hefur verið skýrt frá
tveimur fundum launþegasam-
taka, þar sem um þessi mál var
fjaliað. Annars vegar var ráö-
stefna Alþýðusambands Islands
um þau, hins vegar fundur hús-
gagnasmiöa. A ráöstefnu ASI
voru málin rædd frá ýmsum
hliðum og að lokum gerð sú
krafa að launþegar landsins
fengju að hafa áhrif á þróun
þessara mála i framtiðinni.
Þessi krafa ASI-manna er
mjög eðlileg og ætti raunar aö
vera sjálfsögð að mati allra
sanngjarnra manna, þvi þaö
mun skipta launþega i þessu
landi gifurlega miklu máli
hvernig til tekst að aðlaga hina
nýju tækni islenskum aöstæö-
' um. Forystumenn ASl hafa lagt
á það áherslu i túlkun sinni á
samþykktinni að Alþýðusam-
bandið ætli ekki að berjast gegn
nýju tækninni, heldur vilji það
fá að stýra henni 1 farsælan far-
veg. Engin ástæöa er til að tor-
tryggja þessi ummæli forystu-
mannanna og túlkun þeirra.
Þeireru margir hverjir vel upp-
lýstir menn og hafa viðan sjón-
deildarhring. Þeim er það mæta
vel ljóst aö þróun verður ekki
stöðvuð, hún verður i mesta lagi
hindruö um takmarkaðan tima
og þegar sú hindrun brestur
skellur flóöbylgjan yfir. Hins
vegarmunu margar freistingar
Vandrötuð leiö
verða á vegi forystumanna
launþegahreyfingarinnar i
viðureign þeirra við hina nýju
Magnús Bjarnfreðsson
skrifar um örtölvurnar
og viðbrögð islendinga
við þeirri nýju tækni.
Magnús getur um tvo
fundi sem haldnir hafa
verið af þvi tilefni, og
mismunandi viðhorf sem
þar koma fram. Hann tel-
ur einsýnt að islendingar
verði að tileinka sér nýja
tækni, jafnvel þó það hafi
í för með sér styttri
vinnutíma og fækkun
starfsmanna.
tækni. Fram hjá þvi veröur tæp-
lega komist að hún valdi tima-
bundnum sárindum og erfiö-
leikum, hversu vel sem stýrt
verður milli boðafalla. Þess
vegna mun reyna á forystu-
menn launþegasamtaka og
raunar launþega alla á komandi
árum.
Viðbrögð húsgagnasmiða
Viðbrögð húsgagnasmiða
voru á nokkuð annan veg eftir
þvi sem þau hafa verið túlkuð i
fjölmiðlum. Þau voru harðari,
beiskari og blönduð ásökunum.
Við þvi er ekkert aö segja. i
raun og veru má segja að við-
brögð þeirra séu mjög eðlileg.
Ahrif örtölvubyltingarinnar
koma hér á lándi I ljós i stökkum
i einstökum atvinnugreinum.
Opinberir aöilar virðast litið
hafa fréttaf örtölvubyltingunni,
aðilar vinnumarkaöarins hafa
aiga sameiginlega stefnu mót-
að, samanber samþykkt ASt-
manna, menntakerfi okkar er
liklega enn á þvi stigi að menn
deila um þaö, hvort leyfa eigi
vasatölvur i skólum. Ekkert
skipulegt átak hefur enn verið
gert til aö tryggja möguleika
þeirra manna, sem veröa fyrir
barðinu á á hinni nýju tækni til
þess að afla sér þekkingar á
öðrum sviðum atvinnulifsins.
Erlendis eru menn viða farnir
að horfast iaugu við framtiðina.
Þar hefur örtölvubyltingarn-
innar gætt miklu viðar i þjóð-
félaginu en hér, bæði vegna þess
hve framleiðsluiönaður þar er
fjölbreyttari en hér og einnig
vegna þess að atvinnuástand er
þarlakara. Hérkemur þetta allt
i einu i ljós i einstökum greinum
framleiðsluiðnaðar, þegar ódýr
vara frá tæknivæddum þjóðum
kemur inn á markaðinn og i ljós
kemur aö innlend fyrirtæki
standast ekki samkeppnina. Þá '
gripa ráðamenn þeirra til allra
tiltækra ráða og reyna að veröa
samkeppnisfærir með stökk-
breytingu fyrirtækjanna, fram-
kvæma á nokkrum vikum eöa
mánuðum aðgeröir, sem þróast
hafa i langan tima erlendis.
Hvað er til ráða?
Þeirri spurningu verður ekki
svarað hér, enda leiðir margar
og þessi grein ekki skrifuð af
neinum sérfræðingi á þessu
sviði. Þaö er þó ljóst að i stórum
dráttum er um tvær leiðir að
velja. önnur er sú að takast á
við þá samkeppni sem tækni-
væðing viðskiptalanda okkar
veitir innlendri framleiðslu, hin
er að við einangrum okkur,
annað hvort með háum
verndartollum eða öðrum við-
skiptahömlum. Ég efast um að
seinni leiöin sé fær, að minnsta
kostihygg ég að við þyrftum að
endurskoöa okkar sjávarútveg
og fiskvinnslu allrækilega, yröi
hún farin.
Hvernig getum við þá oröið
samkeppnisfærir? Einfaldlega
meö því aö taka hina nýju tækni
i þjónustu okkar, koma alls
staðar á Itrustu hagræðingu,
framleiða hverjaeiningu eins ó-
dýrtog unnt er. Vegna þess hve
ódýr hin nýja tækni er, gerist
það ekki nema á þann veg að
fækka vinnustundum við fram-
leiðsluna. Það gerist hins vegar
tæplega á annan hátt en með þvi
að annað hvort verði starfs-
mönnum fækkað eða vinnutimi
þeirra styttur, nema þvi aðeins
aö mikill Utflutningsmarkaður
opnist. Og það er vissulega ekki
nema von að launþegar telji
eðlilegt að þeir hafi áhrif á
hvernig sU þróun verður. Krafa
þeirra hlýtur að vera sú að þeir
njóti hinnar nýju tækni. Þeir
geta ekki tekið styttingu vinnu-
timans á sig sem kjaraskerð-
ingu, þeir hljóta að krefjast
hækkaöra launa fyrir hverja
vinnueiningu. En dæmið gengur
samt dcki upp, þvi ef öll hag-
ræðing kæmi I þeirra hlut yrði
framleiðslan jafn dýr og
samkeppnisaðstaöa hennar ó-
breytt. Þvi verður að tryggja ný
atvinnutækifæri fyrir þá, sem
verða fyrir barðinu á nýrri
tækni, jafnhliða þvi sem gert
verður aðgengilegra en nú er
fyrir fólk að setjast I helgan
stein.
En þvi miður eru aðgeröir
islenskra ráðamanna i hróplegu
ósamræmi við kröfur timans.
Menn fimbulfamba um lengingu
starfsaldurs i stað þess aö horf-
ast I augu við vandamálið og
láta atkvæðaveiðar ráða ferð-
inni i atvinnuuppbyggingu I allt
of rikum mæli. En það er nú
önnur Ella....
Magnús Bjarnfreösson.