Vísir - 01.08.1981, Blaðsíða 22

vism
Laugardagur 1. ágúst 1981
boð í
Tannlæknadeild i bandariskum stórmarkaði. (Hvenær tekur
Hagkaup við sér?)
Sértil*
kjötinu
— kostakjör
hjá tannlækninum
Tannlæknareikningar eru viðar
vandamál en á islandi. Lika i
Bandarikjunum. t>ar þykjast
menn þn eiga lausnir á öllum
vandamálum — tannlæknum lika.
Lausnin er tannlæknadeild i stór-
mörkuðunum. Og nú auglýsa
tannlæknar m.a.s. i fjölmiðlum
og keppast um að bjóða sem hag-
stæðast verð.
Dæmi má taka af Charles
nokkrum Noblit, sem var með
skemmdan jaxl. Einn tannlæknir
bauðst til að gera við hann fyrir 50
dollara, annar fyrir 105. Charles
hafði ekki efni á þvi. Svo rakst
hann á auglýsingu frá tannlækna-
stofunni Montgommery Yard þeir
gerðu við jaxlinn fyrir 21 dollar
þar. Stofan er við hliðina á nær-
fatnaöardeildinni.
Annað dæmi: 1 splunkunýja
stórmarkaðinum i Worcester i
Massachusetter tannlæknisdeild,
þar sem mæður geta skilið börnin
sin eftir á meðan þær versla. Þær
fá kalltæki, sem lætur þær vita
þegar viðgerö lýkur.
,, Förum til fólksins”
Bandarikjamenn ku greiða 14
milljarða dollara á ári fyrir tann-
viðgerðir. Það ber þó að hafa i
huga að annarhver maður þar fer
aldrei oftaren á 13 mánaða fresti
til tannlæknis, 10% fara aldrei.
Tannlækningar i Bandarikjunum
er enn þá á „miðaldastigi” segir
einn þarlendra tannlækna. Sá
heitir raunar David Isaak og
það var hann sem átti hugmynd-
ina að stórmarkaðslækningunum.
, Ef fólkiðvill ekki koma til okkar
— þá förum við til fólksins”.
Betri tækianýting — ó-
dýrari viógerð
Frá árinu 1978 hafa 300 tann-
læknamiðstöðvar verið settar á
fót — auk viðgerðastæðanna i
stórmörkuðunum. A mið-
stöðvunum vinna allt upp i 20
tannlæknar saman, eiga tæki og
aðstæður sameiginlega og nýta
þau betur. Afleiðingin eru lægri
verð. Astæðurnar fyrir þessum
breytingum öllum I uppbyggingu
tannlækninga eru einkum tvær:
Til að fjölga tannlæknum. á-
kváöu stjórnvöld að greiða niður
námskostnað læknanna og hæsti-
réttur fékk tannlæknasambandið
til að breyta siðareglum sinum i
þá lund að þeir geta auglýst
þjónustu sina.
Tannlæknar gripu tækifærið og
auglýsa nú ekki ólikt öðrum við-
gerðarverkslæðum, t.d. „Ókeypis
alls herjar skoðun” — „Opið dag
og nótt.” „Sértilboð á nautakjöti
— útasala á strigaskóm — kosta-
kjör hjá tannlækninum” Þannig
auglýsingar skjóta nú æ oftar upp
kollinum bæði i'sjónvarpi, Utvarpi
og blöðum. Asakanir þeirra tann-
lækna, sem enn haga sér i anda
gamla skólans, um að stór-
markaðsviðgerðir séu lélegri en
þeirra, fara inn um eitt eyra neyt-
andans og út um hitt. Þeir fara
þangað sem þjónustan kostar
sem minnst. Þar sem tæki og á-
höld eru fullnýtt. Eftir fimm ár,
spá þeir framsýnu, verður komin
tannlæknastofa i hvern einasta
stórmarkað i Bandarikjunum”.
Þess má geta i lokin að nýjustu
fregnirherma að augnlæknar séu
nú i öngum si'num vegna þess að
stórmarkaðir séu farnir að selja
gleraugu — neytandinn einfald-
lega prófar sig áfram sjálfur
þangað til hann finnur gler sem,
passa sjón hans. Og umgjörðin
kostar sáralitið i þokkabót.
Einn kaldan laugar-
dagsmorgun í nóvember
1979 voru tveir verka-
menn á leið til vinnu
sinnar i einu úthverfa
Lundúnaborgar,
Peckhamm. Þeir störf-
uðu báðir i bygginga-
vinnu og voru að fara
inn á afmarkað lóðar-
svæði sem lá bak við
aðalgötuna þegar þeir
komu auga á háhæluð
kvenstigvél, sem lágu
utan við girðinguna
kringum lóðina. Þeir
hefðu ekki veitt þessum
stigvélum neina sér-
staka athygli ef þau
hefðu ekki verið blóðug.
Og frá þeim visuðu blóð-
slettur leiðina fram með
girðingunni og að hlið-
inu. Þeir fylgdu slóðan-
um og hann lá inn á lóð-
ina og endaði i timbur-
hialla. mótatimbrinu,
sem beið þeirra s.iálfra.
Þar lá lik af ungri
stúlku.
Hryllileg misþyrming.
Annar verkamannanna beið á
meðan hinn sótti lögregluna. Það
var ekki langt að fara, bakdyr
lögreglustöðvarinnar vísuðu Ut að
byggingarlóðinni. Innan nokk-
urra minútna var svæðið krökkt
af lögreglumönnum.
Yfirmaður þeirra hét John
Hobden. Hann lét senda likið i
krufningu og skipaði mönnum
sinum að kemba svæðið eftir
ábendingum, einkum einbeittu
þeirsérvið leitina meðfram blóð-
slóðinni og þaðan um hliðargöt-
una út á aðalveg Peckhamm.
Fréttamenn komu á lögreglustöð-
ina og Hobden sagði þeim frá lik-
fundinum.
— „Sár stúlkunnar eru þau
verstu sem ég hef séð á 24 ára
ferli minum sem lögreglumaður”
sagði Hobden. „Varnarlaus stúlk-
an hefur verið barin og henni hef-
ur verið misþyrmt á hryllilegan
hátt. Arásarmaðurinn hlýtur að
vera dýrsleg skepna og við
rainum ekki hætta fyrr en við ná-
um honum.”
Seinna um daginn fékk Hobden
krufningsskýrsluna. Stúlkunni
og engar
ábendingar
um hinn seka
hafði verið nauðgað þrisvar, einu
sinni á meðan hún var lifandi.
Hún hafði verið lamin sundur og
saman.
Svo nálægt lögreglustöð-
inni.
Handtaska stúlkunnar fannst.
Stúlkan hafði heitið Sally
Shepherd og hún rak matsölu i
Young Vic leikhúsinu i miðborg
Lundúna. I tösku hennar fannst
einnig bréf til hennar, sem vikið
verður að siðar.
John Hobden hóf rannsóknina á
eigin lögreglustöð. Hún var svo
nálægt morðstaðnum að útilokað
virtist að enginn hefði heyrt ör-
væntingaróp Sallyar. Af likinu
var svo greinilegt að hún hafði
barist lengi áður en hún lét lifið.
En enginn þeirra sem var á vakt
þessa nótt, hafði heyrt til hennar.
Föstudagskvöld eru þar anna-
samur timi og margt um mann-
inn.
Hvað hafði hún verið að
gera?
Þvi næst reyndi Hobden að
komast að þvi hvað Sally hefði
gert siðustu klukkustundir ævi
sinnar.
Það var auðvelt. Sally hafði
fariðúr vinnunni um 19.30áföstu-
dag og haldið til Woodford,
annars úthverfis Lundúna. Þar
bjó kærastinn hennar og þau
höfðu farið saman á krá ásamt
kunningjum. Um kl. 23 fylgdi
kærastinn, Sam, henni á brautar-
stöðina og kyssti hana bless áður
en hún tók siðustu lestina inn i
borgina. Vitnum kom saman um
að saga Sams væri rétt og konan
Sally Shephard og Karen Davis voru báðar drepnar á miskunnar-
lausan hátt.