Pressan - 26.05.1994, Blaðsíða 2

Það styttist í Bjarkartón-
leikana 19. júní og hjá
Smekkleysu eru menn ánægðir
með miðasöiuna. Búist er við
að miðar verði uppseldir um
mánaðamótin og engar áætlan-
ir eru uppi um aukatónleika.
Hljómsveitin Underworld,
sem hitar upp fyrir Björk, er
þegar farin að búa sig undir
ferðina. Einn úr tæknitríóinu,
Darren Emerson, kemur hingað
nokkrum dögum fyrir tónleik-
ana og mun plötusnúðast á
Venus helgina á undan. Darren
er talinn einn besti plötusnúður
sem England hefur upp á að
bjóða um þessar mundir.
Björk var nýlega tekin fyrir
í breska háðþættinum Spitting
Image, eins og PRESSAN sagði
frá í síðasta blaði. Þetta er mik-
ill heiður því þátturinn gerir að-
eins gúmmíbrúður af fólki sem
allir þekkja. Fyrst brúðan hefur
verið gerð er líklegt að Björk
skjóti upp í þáttunum síðar á
árinu. í grínatriðinu söng
gúmmídúkkan: „Ég er svo frík-
uð, enginn skilur hvað ég er að
segja, bla bla bla," og reif í
hárið á sér.
Bubbleflies strippa á Akureyri
Bubbleflies og Bong voru að
skemmta á Akureyri um síðustu
helgi og gekk það ekki átakalaust íyr-
ir sig. Á föstudagskvöldið var sví-
virðileg drykkja á liðinu, aðallega á
Bubbleflies-strákunum sem fengu
tremma og réðust á húsgögn í part-
íinu sem þeir voru í. Áður en þeir
höfðu étið stóla og aðra lauslega
muni mætti löggan og hljómsveit-
inni tókst með ævintýralegum hætti
að stinga af út í rútu.
Á laugardagskvöldið var Grúfi lof-
aður í Dynheimum og eftir ballið
hélt hópurinn í miðbæinn með smá-
gefluhjörðina á eítir sér. Einhver veð-
mál voru í gangi sem enduðu með
því að Páll Banine ög Davíð Magn-
ússon hlupu allsberir upp og niður
kirkjutröppurnar og Páll kyssti smá-
stelpurnar sem skipuðu sér í biðröð.
Löggan mætti á svæðið og ræddi við
Pál í hálftíma. Það var þó allt á léttu
nótunum, um hve slátrið hefði
skroppið saman miðað við það sem
sást á passamyndinni og almennar
pælingar um virðisaukaskatt af koss-
um. Hljómsveitarmenn eru almennt
ánægðir með ffamgöngu akureyrsku
lögreglunnar í þessu máli, sem auð-
veldlega hefði getað stungið strípa-
lingunum í steininn...
Paul Banks á Islandi
Ameríski trúbadorinn Paul
Banks er kominn tfl fslands og
leikur hér fram á sunnudag. Paul
hefúr starfað í Danmörku mestallan
feril sinn og gert fjórar sólóplötur
auk þess að hafa spilað inn á um eitt
hundrað plötur sem „session“-spil-
ari. Hann hefur verið áberandi sem
sólónúmer á norður-evrópskum .
blúshátíðum undanfarin ár. Paul
leikur ftumsamið efni og standarda
til helminga. Hann segir stíl sinn vera :
graut af ragtime-, guðspjalla- og
þjóðlagatónlist með blúsuðum und-
irtóni.
Paul Banks leikur á Blúsbarnum
næstu þrjú kvöld, en slær lokatónana
á Bíóbamum á sunnudagskvöld.
Er lands vors guð í París?
Amm saman höfum við setið
við þjóðhagsspár og varla
haft við að trúa upplýsing-
um um gróða og tap þjóðarbúsins.
í byrjun síðasta áratugar voru sett
lög, sem smám saman eyðilögðu
fjárhag heimilanna, en þær tölur
komu aldrei fram í þjóðhagsspá.
Meðan þorskurinn veiddist á ís-
landsmiðum var auðvelt fýrir okk-
ur áð slá peninga erlendis. Og við
slógum og slógum alveg djöfulinn
ráðalausan og enduðum með alltof
stóran fiskveiðiflota, sem við höf-
um ekkert með að gera. Og við er-
um enn að kaupa togara af því við
fáum þá fyrir slikk hjá rányrkju-
þjóðum, sem eru búnar að eyði-
leggja fiskimið sín. Við virkjum að
vísu ekki meira í bili, enda eigum
við Blönduvirkjun ónotaða og ein-
hvern slatta í Kröflu, sem ekki er
þörf fýrir. Aftur á móti sást nýlega
fyrirbæri frá Kröflutímanum; karl-
maður með derhúfu með skúf á
kolli. Þannig búnir gengu nefnilega
Kröflumenn á móti eldi og gufu á
sínum tíma.
Þjóðhagsstofnun hefur nýverið
gefið hinum bjartsýnu byr undir
vængi með aðeins jákvæðari spá en
gerðist og gekk áður en íslendingar
uppgötvuðu lausn vandamála, sem
búið að var að tyggja ofan í þjóðina
misserum saman: Smuguna. En
Smugan er ekki fugl í hendi vegna
þess að bæði Rússar og Norðmenn
telja að þetta úthaf eigi að vera
undir þeirra stjórn. Fyrir utan
Smuguna höfúm við tækifæri til að
stunda úthafsveiðar annars staðar,
en hingað til hefúr þetta samanlagt
1 M T~1
" I í SANNLEIKA S A G T
IIMDRIÐI G- ÞORSTEIIMSSOIXI
M
komið í veg fýrir bága tíð í landinu.
En um leið og við getum dregið
andann fyrir efnahagslegum harm-
kvælum er byrjað að gera út á nýja
drauma. Fyrst fýrir verður hug-
mynd um eingreiðslu. Fyrirtæki og
stofnanir, sem eru fjarri stofnana-
legum útreikningum á efnahags-
bata, skulu sem sagt borga spá-
dóminn. Ríkisstjórnin á í erfiðleik-
um vegna atvinnuleysis. Hún á líka
í erfiðleikum vegna lágra launa.
Það er gamall arfur frá þeim tíma
þegar „næg“ atvinna var í landinu.
Þá var dulið atvinnuleysi falið með
lágum launum.
Við trúum á útlendinga. Aflt sem
útlendingar segja okkur er eins og
guð hefði sagt það. Við eigum
nokkra guði í útlöndum. Þeir lík-
amnast í stofnunum eins og
OECD, Efnahags- og ffamfara-
stofriuninni í París, Evrópubanda-
laginu, Alþjóðabankanum og
Norðurlandaráði, svo eitthvað sé
nefnt. OECD hefur sent útreikn-
inga og tölur hingað til lands og í
þeim skjölum hafa fúndist ábend-
ingar um hvernig við ættum að
haga okkur, svo ekki færi illa fýrir
okkur efnahagslega. Stundum höf-
um við staðið framarlega meðal
þjóða hvað lánstraust snertir. I
annan tíma höfum við verið í ösku-
stó. Þá hefúr sett hroll að íslending-
um vegna þess að útlendir menn
töluðu ekki nógu fallega um okkur.
Nú síðast hefur OECD spáð
kreppu á íslandi til áramóta. Skyldi
eiga að bjarga því með eingreiðsl-
um?
Menn spyrja hvað sé til ráða fýrst
útlendingar halda því fram að hér
sé kreppa sem vari a.m.k. í sex ár.
Útlendingar hafa enga þörf fýrir að
hrekkja íslendinga. Þeirra orð eru
jafngóð guðsorði. Fyrir það fýrsta
getur engin kreppa orðið hér sam-
bærileg við þá kreppu sem eldra
fólk þekkti á árunum fýrir seinna
heimsstríð. Rafmagnsnotkun
heimila er almenn og tæki eiris og
ísskápur, þvottavél, sjónvarp, sími
og útvarp þekktust ekki eða voru
fágæt. Um einkabíla var ekki að
tala. Fólk þurfti því ekki tekjur til
að standa undir þeim nútímaþátt-
um, sem þykja sjálfsagðir. Kreppan
þá þýddi engu að síður að sumir
höfðu varla að bórða. Slík kreppa í
dag er óhugsandi. En atvinnuleysi
er voðalegt fýrir nútímamanninn.
Það geta allir séð á þeim tygjum,
sem hann hefur sér til þæginda.
Miðað við að kreppan íslenska sé
heimatilbúin, eins og einhver
viskuljós vilja vera láta, hlýtur gott
ástand í öðrum löndum að hafa
mikil áhrif hér til bóta. Við hljótum
að geta haldið áfram að selja það,
sem við framleiðum. Við höfúm
nú búið við nokkurt atvinnuleysi
um tíma. Engu að síður auglýsa
ferðaskrifstofur að uppselt sé í ferð-
ir til útlanda. Og við ætlum að
ferðast mikið innanlands í sumar.
Það heyrist því ekkert krepputal,
hvað sem OECD segir. Lætur nærri
að hægt sé að álíta að OECD sé
guðinn sem brást, enda varla von
til þess að menn í París geti sagt
okkur eitthvað, sem við vitum ekki
betur sjálfir, ef við nennum að leita
að sannleikanum eða hræðumst
hann ekki. En samt er eins og
menn víki honum frá sér þótt þeir
horfist í augu við sannleikann. Svo
var um þingmenn þá, sem ræddu
ógnvæglegar skuldatölur heimil-
anna skömmu fýrir þingfrestun.
Lögin, sem sett voru í byrjun síð-
asta áratugar um verðbætur og síð-
an æðislegasti vöxtur verðbólgu,
sem hér hefúr orðið hið næsta á
eftir, hefur bókstaflega skilið efna-
hag fýrirtækja og heimila eftir í
rúst. Nú eru tímar gjaldþrotanna.
Sum þeirra stafa af atvinnuleysi
einstaklinga en önnur og miklu
fleiri vegna þess, að fólk gefst upp
við að borga af skuldum sem hafa
allt að áttfaldast á liðnum árum.
„Þá Jyrst lítum við upp og trúum þegar
einhverjir útlendingar hafa viðurkennt
listamann eða kraftakarl eða söngpíu. “
Það dettur engum í hug að fjöl-
skyldur geti staðið undir þeim af-
borgunum, sem verðbæturnar
kosta. Það er alveg fráleit stjórn-
sýsla að setja fýrst á verðbætur og
hleypa síðan verðbólgunni upp-
undir 130 stig. Sárafáir ef nokkur
getur staðist slíkt. Þetta er kannski
meginþáttur þeirrar heimatilbúnu
kreppu, sem talað er um. Sé nokk-
ur leið að leysa fólk frá þessu oki á
að gera það og liggur nærri að
hætta mætti við eingreiðslur og
aðrar uppbætur ef það væri hægt.
Um OECD í París er það að
segja, að eins og fjölmargar opin-
berar alþjóðastofnanir er hún í
besta falli gagnslaus. Hér á landi
hefúr hún þýðingu af því íslend-
ingar trúa útlendingum. Þetta hef-
ur margsinnis sannast. Þá fýrst lít-
um við upp og trúum þegar ein-
hverjir útlendingar hafa viðurkennt
listamann eða kraftakarl eða
söngpíu. Ef útlendingur segir að
hér sé kreppa er auðvitað ekkert
annað fýrir Islendinginn að gera en
trúa því, svona þegar hann er kom-
inn heim úr síðustu sólarlandaferð-
inni. Sannleikurinn er sá að við
höfum ekkert með niðurstöður og
spádóma OECD að gera. Tölurnar
sem hún byggir á eru komnar héð-
an að heiman. Niðurstöðurnar eru
komnar héðan að heiman. OECD
sendir aldrei neinn til íslands til að
garfa í tölum. Þær eru sendar héð-
an til Parísar. Guð í París sendir
þær svo aftur til að hægt sé að lesa
þær yfir hrelldum lýð.
Höfundur er rithöfundur.
2B PRESSAN FIMMTUDAGURINN 26. MAÍ 1994