Tíminn Sunnudagsblað - 09.05.1965, Blaðsíða 13

Rytters" í auglýsingum sínum fram-
an af. ÞaS hefur vafalaust verið kona,
sem reynzt hefur honum notadrjúg
í Danmörku um það leyti, sem Kína-
lífs-elixírinn var að ná heimsfrægð-
inni.
Kína-lífs-elixírnum var tekið tveim
höndum. Hann streymdi út um byggð
ir landsins í kauptiðinni. Forskrift-
in um notkun hans var lesin af sömu
andakt og húspostillurnar, og drop-
arnir voru taldir af nákvæmni í te-
skeiðar og hornspæni. Valdimar Pet-
ersen í Friðrikshöfn neri hendur af
ánægju.
En ekki voru allir jafnkampakát-
ir. Mansfeld-Bullner þótti voða stefnt
að bramanum. Hann dustaði rykið
af gömlu auglýsingunum, sem orðið
höfðu Nissen og essensi nans að falli,
og tefldi hvað eftir annað fram mergj
uðum vottorðum frá Lemvík Kaup-
menn, sem lágu með ýmis kosta-
meðul frá fyrri tíð, ruku líka upp
tíl handa og fóta. Eggert Laxdal á
Akureyri auglýsti í ákafa kjöngs-
plástur (ekta) og súndheðssalt (ekta)
á sérlega lágu verði og handhafar
nýrra töframeðala reyndu að ná fót-
festu. Albert Zenker í Berlín hafði
fyrir skömmu komizt yfir afbragðs-
meðal, sem amerískur lyfsali fann
upp gegn hósta og uppgangi, og nú
gerði hann íslendingum þau kosta-
boð að fá þrjár flöskur af þessu
ágæti á þrjú mörk og skuldbatt sig
til þess að láta hundrað krónur af
höndum við hvern þann, sem ekki
fengi bót þessara meina.
í Sunnanfara var auglýst albumin
maitose, og þó einkum stjörnubitter
sem vann hylli um skeið að verðleik-
um: „Stjörnuheilsudrykkur skarar
fram úr.“ Þennan heilsudrykk seldi
Edvard Christensen i Kaupmanna
höfn og mælti svo fyrir, að neyta
skyldi tveggja teskeiða í brennivíni
kvölds og morgna. Þó mátti líka not
ast við kaffi eða te, ef menn vildu
lúta svo lágt.
Tilraunir voru líka gerðar til þess
að búa til bitter í sumum lyfjabúð-
um landsins. En það heppnaðist mis-
jafnlega, og náði varan ekki hylli,
enda fylgdu henni engin vottorð.
Stundum voru eiginleikar þessa lyfja-
búðabitters dálítið kyndugir. Einu
sinni var Guttormur Vigfússon, um-
boðsmaður í Geitagerði á ferð með
manni, sem keypt hafði íslenzkan
bitter í lyfjabúð. Þegar þeir komu
í áningarstað, opnaði maðurinn bitt-
erglasið og hellti í brennivínspytlu
sína. Varð hann við þetta blóðrauð-
ur á fingrunum, og þegar hann tók
að súpa á flöskunni, litaðist skegg
hans rósrautt. En svo löng varð sam
fylgd þeirra Guttorms ekki, að hann
gæti borið vitni um það, hvaða lit-
brigðum kona þessa fagurskeggja tók,
þegar hann kyssti hana í bæjardyr-
unum, heim kominn úr kaupstaðar-
ferðinni.
Yfirburðir Valdimars Petersens
komu mjög fljótt í ljós. Hann brá á
það heillaráð að safna vottorðum frá
íslenzkum mönnum veturinn 1890,
til styrkingar meðmælum ekkju
Lausts Rytters.
Eyfirðingar riðu á vaðið. Árni
Árnason á Hamri, maður, sem nokk-
uð fékkst við lækningar, kvaðst hafa
tæpt ár notað Kína-lífs-elixír handa
sér og öðrum, „og lýsi ég því hér
með yfir, að ég álít hann áreiðan-
lega gott matarlyf, einkum móti
meltingarveiklun og af henni leið-
andi vindlofti í þörmunum, brjóst--.
sviða, ógleði og óhægð fyrir bring-
spölum. Líka yfir það heila styrkj-
andi.“
Hina lærðu og ólærðu lækna Ey
firðinga greindi ekki stórum á um
Kína-lífs-elixírinn. Héraðslaéknirinn.
Þorgrímur Johnsen, tók í sama
streng:
„Með því ég hef haft lækifæri til
að reyna Kína-lífs-elixír herra Valdi-
mars Petersens, sem herra kaupmað-
ur J. V. Havsteen hefur útsölu á,
votta ég hér með, að ég álít hann
gott meltingarlyf, auk þess sem hann
er hressandi og styrkjandí meðal.“
Sunnlendingar létu ekki sitt eftii
liggja. Lárus Pálsson, hómópati á
Sjónarhóli á Vatnsleysuströnd, kom
fram á sjónarsviðið með langt og
rækilegt vottorð og lét sérlega vel
af hinum nýja elixír: „Hef ég alls
enga magabittera fundið að vera jafn
góða sem áminnztan Kínabitter Valdi
mars Petersens og skal því af eigin
reynslu og sannfæringu ráða íslend-
ingum til að kaupa þennan maga-
bitter við öllum magaveikindum og
slæmri meltingu, af hverri helzt or-
sök sem þau eru sprottin."
Meðmælum þessara -manna, sem
létu mein mannanna meira til sín
taka en almennt gerðist, fylgdu svo
þakkarávörp og vottorð bæði karla og
kvenna, sem notað höfðu Kína-lífs-
elixír sjálfum sér til heilsubótar. Út
vegsbóndi við Faxaflóa hafði þjáðst
í sex ár af megnum veikindum á sál-
inni og verið bagaður af svefnleysi
— hann hlaut náðargjöf svefnsins,
þegar hann hafði tæmt þrjár flösk-
ur, og sálarhrellingarnar rénuðu til
muna. Gamall prestur, þrúgaður af
magaveiki eins og Iengi og hann
mundi eftir sér, hreppti líka bata.
Bóndi i Árnessýslu hafði legið
rúmfastur i hálft fjórða ár, þjakaður
af óstyrkleika í taugakerfinu, svefn-
leysi og magaverk, og teitað margra
lækna án árangurs. „Þá er ég hafði
neytt úr einni flösku, tók ég að fá
matarlyst og rólegan svefn Að þrem-
ur mánuðum liðnum tók ég að hafa
fótaferð og hef smám saman gerzt
svo hress, að ég get nú verið á gangi.
Alls hef ég neytt úr tólf flöskum
og geri mér vonir um, að mér muni
mikið batna við að neytá þessa elixírs
stöðugt framvegis.“ — Við þetta upp-
risuvottorð var svo mikið haft, að það
var birt undir sérstakri fyrirsögn:
„Ný sönnun fyrir gæðum Kína-lífs-
elixírs." Þetta var áþekkur hvalreki
og gefizt hefði sýn inn i annan heim.
Þannig rigndi vottorðunum bók-
staflega yfir Valdimar Petersen, og
þeim var jafnóðum haldið samvizku-
samlega til skila í blöðum landsins.
Þess var ekki langt að oíða, að unnt
væri að birta vottorð margra ís-
lenzkra manna samtímis og hafa þó
vel til skiptanna. svo a fólk þreytt-
Waldemars Petersen’s
ekta Kína-llfs-ellxír,
scm bcr nicrki það, er hér cr sýnt og
innsiglið VJf>’ I grænu i'akki á flösku-
stútnum, fæst hjá: Örum & Wulfif á
FAskfMsfirdi, Sigfúsi Svcinssyní á
Þegar leið fram om 1890, var fátt,
sem íslendingum kom kunnuglegar
fyrir sjónir en Kínverjinn me3 glasið.
ítMINN - SUNNUDAGSBLAÐ
397