Morgunblaðið - 01.07.2004, Blaðsíða 2

FRÉTTIR
2 FIMMTUDAGUR 1. JÚLÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
BUSH OG DAVÍÐ HITTAST
Davíð Oddsson mun hitta George
W. Bush Bandaríkjaforseta að máli í
Washington 6. júlí. Verður á fund-
inum rætt um alþjóðamál og sam-
skipti landanna. Gert er ráð fyrir að
rætt verði um varnarsamninginn við
Bandaríkin.
Fiskútflutningur eykst
Sprenging hefur orðið á útflutn-
ingi ferskfisks frá Íslandi. 48%
aukning hefur orðið frá árinu 1999.
Þrátt fyrir þetta hefur dregið úr út-
flutningi til Bandaríkjanna.
Ákvörðun tekin á morgun
Forsætisráðherra segir end-
anlega ákvörðun um þjóðaratkvæða-
greiðslu væntanlega tekna á rík-
isstjórnarfundi á morgun. Miðað er
við að frumvarp um atkvæðagreiðsl-
una verði lagt fram á þingi sem kem-
ur saman 5. júlí. Vinna við frum-
varpið er hafin í forsætisráðuneyti.
Vaxtahækkun í BNA
Seðlabanki Bandaríkjanna hækk-
aði vexti í gær úr 1% í 1,25% og er
þetta fyrsta vaxtahækkunin þar í
landi í fjögur ár. Er henni ætlað að
vinna gegn verðbólgu en hagkerfið
er á mikilli siglingu og gott ástand á
vinnumarkaðnum. Búist er við fleiri
hækkunum á þessu ári og á því
næsta.
Y f i r l i t
Í dag
Sigmund 8 Viðhorf 24
Erlent 12 Minningar 25/29
Höfuðborgin 15 Bréf 25
Akureyri 16 Kirkjustarf 33
Suðurnes 22 Dagbók 32/34
Landið 17 Fólk 38/41
Neytendur 18/19 Bíó 38/41
Listir 35/37 Ljósvakamiðlar 42
Forystugrein 22 Veður 43
* * *
Morgunblaðinu í dag fylgir auglýs-
ingablað frá Amnesty á Íslandi.
Morgunblaðið Kringlunni 1, 103 Reykjavík. Sími 5691100 Innlendar fréttir frett@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson, aðstoðarfréttaritstjóri, aij@mbl.is Sigtryggur Sigtryggsson, aðstoðarfréttaritstjóri, sisi@mbl.is Erlendar fréttir Ásgeir Sverrisson, fréttastjóri,
asv@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is Ólafur Stephensen, aðstoðarritstjóri, olafur@mbl.is Úr verinu Hjörtur Gíslason, fréttastjóri, hjgi@mbl.is Daglegt líf Guðbjörg Guðmundsdóttir, gudbjorg@mbl.is Menning menning@mbl.is Orri Páll Ormarsson, ritstjórnarfull-
trúi, orri@mbl.is Skarphéðinn Guðmundsson, skarpi@mbl.is Umræðan|Bréf til blaðsins Magnús Finnsson, fulltrúi ritstjóra, magnus@mbl.is Hallur Þorsteinsson, hallur@ .is Minningar minning@mbl.is Hilmar P. Þormóðsson, Stefán Ólafsson Dagbók|Kirkjustarf
Ellý H. Gunnarsdóttir, elly@mbl.is Íþróttir sport@mbl.is Sigmundur Ó. Steinarsson, fréttastjóri, sos@mbl.is Útvarp|Sjónvarp Andrea Guðmundsdóttir, andrea@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl

 



 


 
 



  

 

  

 


 


 !

"
# 

 


 
 

$ 

 
 

%&' (

 )***

 
  


 


 
 

 
 +
 FERÐASKRIFSTOFAN Heims-
ferðir fær afhent hús Eimskipa-
félagsins við Pósthússtræti í dag.
Áætlað er að hótelið verði opnað í
mars 2005, og verður það fjögurra
stjörnu „superior“ hótel, að sögn
Andra Más Ingólfssonar, forstjóra
Heimsferða. Áætlað er að fram-
kvæmdir hefjist í september.
„Það kom í ljós þegar farið var að
hanna hótelið að húsið lá betur við
breytingum en við höfðum þorað að
vona. Mjög lítið þarf að gera við húsið
sjálft til að breyta því í hótel, og
breytingar munu kosta minna en
áætlað var,“ útskýrir Andri. Salur á
annarri hæð hússins er friðaður,
fyrrum afgreiðslusalur Eimskipa-
félagsins. Ytra byrði hússins er
sömuleiðis friðað, og segir Andri
engin áform uppi um að breyta því að
utan.
Tvær stórar svítur á efstu hæð
70 herbergi verða í hótelinu. „Það
verða óvenju stór herbergi í hótelinu,
til dæmis verða „deluxe“-herbergi og
„junior“-svítur um 30–40 fermetrar,
og með um fjögurra metra lofthæð. Á
efstu hæð hússins verða innréttaðar
tvær stórar svítur.“ Að auki verður
60 manna veitingastaður, stór setu-
stofa og bar fyrir gesti, líkamsrækt
og fundarsalir. Segir Andri bókanir í
hótelið þegar hafnar.
Morgunblaðið/Jim Smart
Verður fjög-
urra stjörnu
hótel
NEFND á vegum danska dóms-
málaráðuneytisins hefur skilað af
sér skýrslu þar sem lagðar eru til
breytingar á nafnalögunum þar í
landi, sem þótt hafa nokkuð ströng.
Meðal helstu breytinga er að veita
dönskum ríkisborgurum frjálst val
um eftirnafn og geta þeir þá tekið
upp algeng eftirnöfn, s.s. Jensen,
Holm eða Lund, en fleiri en 1.000
manns þurfa að bera þau.
Þá verður öllum Íslendingum bú-
settum í Danmörku heimilt að fylgja
íslenskri nafnahefð og kenna börn
sín við föður eða móður, t.d. Jón
Jónsson eða Jóna Jónudóttir.
Dönum verður sömuleiðis heimilt
að fylgja þessari hefð, kjósi þeir það,
en sú regla var lögð niður fyrir um
150 árum.
Mikið hagsmunamál
Friðrik Jónsson, sendiráðunautur
í íslenska sendiráðinu í Kaupmanna-
höfn, segir að hér sé mikið hags-
munamál á ferðinni fyrir þá 6.500 Ís-
lendinga sem búsettir eru í
Danmörku. Hann segir marga hafa
lent í vandræðum vegna núgildandi
laga, sem séu afar ströng, og Dan-
mörk sé síðast Norðurlanda til að
breyta sínum nafnalögum.
Svíar hafi gert þetta síðast en
breytingarnar eru liður í sameigin-
legu átaki norræna ráðherraráðsins,
undir stjórn Pouls Schlüters, fv. for-
sætisráðherra Danmerkur, um að af-
nema landamærahindranir á Norð-
urlöndum.
Danir hafa einnig orðið að beygja
sig undir skuldbindingar Barnasátt-
mála Sameinuðu þjóðanna. Þá bar
nafnamálið á góma í viðræðum for-
sætisráðherra Íslands og Danmerk-
ur, Davíðs Oddssonar og Anders
Fogh Rasmussens, á Íslandi á síð-
asta ári.
Friðrik bendir á að Íslendingar
með tímabundna búsetu í Dan-
mörku, aðallega námsmenn, hafi
haft undanþágu frá lögunum frá
árinu 1988, með sérstakri reglugerð,
og fengið að kenna börn sín við föður
eða móður. Með fyrirhuguðum laga-
breytingum nú muni þetta gilda um
alla Íslendinga í Danmörku.
Gæti tekið gildi
um næstu áramót
Friðrik segir að frumvarp verði
líklega lagt fram á danska þinginu í
haust, sem byggist á fyrrnefndri
skýrslu, og ný lög taki vonandi gildi
um næstu áramót. „Dönsku nafna-
lögin hafa þótt ströng og Danir hafa
einnig verið strangir við túlkun lag-
anna. Við hér í sendiráðinu höfum
viljað túlka þau þannig að fólk gæti
nýtt sér íslensku nafnahefðina,“ seg-
ir Friðrik og bendir á að dönsk
stjórnvöld hafi fylgt nafnalögunum
svo strangt eftir að sektum hefur
verið beitt hafi íslenskir foreldrar
ekki skráð börn sín í þjóðskrá eftir
lögunum, innan ákveðins tíma.
Af öðrum breytingartillögum
dönsku nafnalaganefndarinnar má
nefna að fólk í óvígðri sambúð má
taka upp eftirnafn hvort annars, fólk
í vígðri sambúð má taka upp milli-
nafn hvort annars og breyta má
millinafni í eftirnafn. Sem fyrr segir
þurfa fleiri en 1.000 manns að bera
það eftirnafn sem þeir vilja skipta yf-
ir í, þannig að nöfn undir þeim fjölda
teljast sértæk að mati dönsku nafna-
laganefndarinnar. Þannig má t.d.
Igor Ibrahimovic heita Igor Jensen
og sami maður mætti skíra son sinn
Alex Igorson, ef áhugi yrði á því.
Lagðar eru til breytingar á ströngum nafnalögum í Danmörku
Jón má verða
Jónsson eða Jóna
Jónudóttir
STJÓRN Landsvirkjunar samþykkti í gær að
hækka gjaldskrá fyrir raforku til dreifiveitna
um 2,9% frá 1. ágúst næstkomandi. Hækkunin
er aðallega tilkomin vegna aukins rekstrar-
kostnaðar Landsvirkjunar og nær ekki til stór-
iðju. Þá ákvað stjórnin að taka gjaldskrána aft-
ur til endurskoðunar í árslok.
„Landsvirkjun hefur síðustu ár hækkað einu
sinni á ári um mitt ár og reynt þá að taka mið
af kostnaðartilefnum. Það er ljóst að bygging-
arvísitala hefur hækkað, laun hafa hækkað og
síðan eru vextir á skammtímamarkaði að
hækka þannig að það er vissulega tilefni til
hækkunar,“ segir Jóhannes Geir Sigurgeirsson,
stjórnarformaður Landsvirkjunar. Hann segir
að reynt hafi verið að fara „vægilega“ í hækk-
anir. Verðlagsvísitala á heilu ári, frá júlí til júlí,
sé yfir fjögur prósent og byggingarvísitalan
enn hærri. Stjórn Hitaveitu Suðurnesja ákvað
sömuleiðis á fundi sínum á föstudag að hækka
gjaldskrá á raforku en ekki liggur fyrir um hve
mikið.
Að sögn Júlíusar Jónssonar, forstjóra Hita-
veitu Suðurnesja, ræðst hækkunin væntanlega
að hluta til af byggingarvísitölu, auk þess sem
beðið var með hækkanir þar til gjaldskrár-
hækkanir Landsvirkjunar næðu fram að ganga.
Landsvirkjun hækkar verð á raforku til dreifiveitna um 2,9% 1. águst
Aukinn kostnaður ástæðan
METTE-Marit, krónprinsessa Nor-
egs, og Dorrit Mousaieff forsetafrú
heimsóttu listamiðstöðina Klink og
Bank í Brautarholti í fyrradag á
meðan á opinberri heimsókn norsku
krónprinshjónanna stóð, en þau
héldu af landi brott í gær.
Að sögn Heklu Daggar Jóns-
dóttur, eins af aðstandendum Kling
og Bang gallerís, dvöldu þær í yfir
klukkustund og skoðuðu listmuni og
ræddu við listamenn. Mette-Marit
hreifst meðal annars af hönnun
Hrafnkels Birgissonar listamanns á
bollum á fæti og hafði áhuga á að
kaupa slíka bolla af honum.
„Hann er reyndar með þá í sölu í
London og ég held að hún hafi ætlað
að fara þangað þar sem hann átti þá
ekki á lager,“ segir Hekla Dögg.
Þá skoðuðu þær ljósmyndir eftir
Heklu Dögg en Dorrit hefur áður
keypt tvær ljósmyndir eftir hana –
af bleikum golfbolta sem ber nafnið
„Flying Lady One“.
Bollar á fæti
hrifu Mette-
Marit krón-
prinsessu
Mette-Marit krónprinsessa og Dorrit Moussaieff forsetafrú ásamt Birgi
Erni Thoroddsen listamanni í listamiðstöðinni Klink og Bank.
ÍSLENSKUR skötuselur verður
meðal aðalhráefna í Bocuse d’Or
matreiðslukeppninni í lok janúar
2005. Mun kynning á skötuselnum
og íslenskum sjávarafurðum hefjast
bráðlega og standa fram að keppn-
inni. 24 matreiðslumeistarar keppa,
og mun hver og einn þeirra fá einn
heilan skötusel með haus og sporði
sem hráefni í fiskrétt keppninnar.
Að sögn Helgu Valfells, forstöðu-
manns Útflutningsráðs, hafa SÍF,
SH og sjávarútvegsráðuneytið kom-
ið að undirbúningi málsins, allt frá
síðustu matreiðslukeppni, árið 2003.
„Ég tel þetta gott tækifæri fyrir
Íslendinga þar sem þetta er þekkt-
asta matreiðslukeppnin sem haldin
er í Frakklandi og næstum sú þekk-
asta í heimi. Þetta eru því kjör-
aðstæður til að kynna íslenskt sjáv-
arfang sem sælkeravöru, bæði fyrir
Frökkum, og svo einnig mat-
reiðslumeisturum víða að úr heim-
inum,“ segir Helga í samtali við
Morgunblaðið.
Sjávarútvegsráðherra mun af-
henda verðlaun fyrir besta fiskrétt-
inn að lokinni keppni. Að sögn Ár-
manns Kr. Ólafssonar, aðstoðar-
manns ráðherra, er árangur
íslensku matreiðslumeistaranna í
keppninni mjög markverður. „Við
höfum séð hve mikla athygli keppnin
vekur, og töldum við sóknarfæri í því
að styðja við bakið á matreiðslu-
mönnunum með það jafnframt að
markmiði að koma íslenskum fiski
að í keppninni. Við teljum að þetta
muni nýtast íslenskum fiski almennt
og opni augu matreiðslumanna víða
um heim fyrir möguleikum á að
kaupa ferskan íslenskan fisk til veit-
ingahúsa sinna,“ segir Ármann.
Gríðarlega þýðingarmikið
„Ég tel gríðarlega þýðingarmikið
fyrir íslenskan fisk og ferðamennsku
að íslenskt hráefni verði notað í
keppninni,“ segir Gissur Guðmunds-
son, matreiðslumeistari á Tveimur
fiskum, sem verið hefur ábyrgð-
armaður fyrir þátttöku íslenskra
matreiðslumeistara í keppninni und-
anfarin ár. „Ávinningurinn af þátt-
töku er gríðarlega mikill, þar sem
allir sem fylgjast með í þessum geira
vita um þessa keppni. Ef keppandi
nýtur velgengni í keppninni nýtur
hann þess ekki einungis heldur hans
heimaland einnig,“ segir Gissur.
Skötuselur á borðum í Bocuse d’Or
TENGLAR
.....................................................
http://www.bocusedor.com/