Íslendingaþættir Tímans - 15.05.1968, Blaðsíða 3

sonar, kom í ljós, hve víða hann
hafði komið við í landnámi sinn-
ar aldkr. Hann hafði hrundið af
stað tv.eim þjóðlegum vísindagrein
um, veðurvís'Lndum og jöklafræði.
Innan tíðar komu til samstarfs við
hann miMir hæfileika- og atorku-
menn, Sigurður Þórarinsson, Stein
'þór Sigurðsson, Pálmi Hannesson,
Steindór Steindórsson, Guðmund-
ur Sigvaídason og margir aðrir.
Þessir menn og margir fleiri unmi
oft með Jóni Eyþórssyni, tóku síð
ar við arfi hans eða lögðu út í
nýjar rannsóknarbrautir á náttóru
landsms. Veðurfræðin færðist stór
lega í aukana. Þar komu til starfs
margir ágætir menn.
Sjá landsmenn næstum dag
hvern í sjónvarpinu marga nýja
liðsmenn, sem stunda veðurfræði
með átouga og standa oft á dag
í sambandi við stéttarbræður í
mörgum öðrum löndum. Jarðfræði
landsins hefur svo mjög fært út
verksvið sitt, að likur eru til, að
hér verði innan tíðar föst vísinda-
stofnun f}rrir jarðfræðinga, nor-
ræna og frá stærri löndum, til að
fylgjast með hinni furðulegu ný-
sköpun jarðmynda á fslandi.
Jón Eyþórsson studdi einlæglega
þá hugsjón að fsland ætti að verða
miðstöð jarðfræðivísinda margra
nálægra landa. Sjálfur gat hann
ekki að mun unnið að þessum
nýmælum, en hann hafði sáð góðu
sæði í akurinn. Lærisveinar hans
og yngri fræðimenn áttu ætíð ör-
uggan samstarfsmann í þjóðlegri
og vísindalegri nýsköpun þar sem
hann var.
Jón Eyþórsson var sem fyrr seg-
ir fæddur á Þingeyrum hinu fræga
forna menntaheimili Húnvetninga
Þaðan fór hann langan veg víða
vegu. Þegar leið að sjötugsafmæli
hans tófc hinni góðu heilsu hans.
sem hafði þolað vel áratuga á-
feynslu, að hnig.na. Hann Var góð-
ur Húnvetningur og bjóst til heim
ferðar. Hann bað nákomna æct-
ingja að fylgja sér hina síðustu
langferð norður yfir heiði til Þing
eyrar. Þar vildi hann með aðstoð
vina og vEndamanna njóta síðustu
'hvílu undir veggjum bezt gerðu
sveitakirkju á íslandi. Flestir sem
koma að þeirri gröf munu viður-
kenna að sá maður sem hvílir þar
hafi ávaxtað trúlega það pund,
sem honum var þar í hendur feng
ið.
Jónas Jónsson frá Hriflu.
MINNING
Bergljót Cestsdéttír
frá Fossi í Vopnafirði
f. 3. 10. 1872, d. 22. 4. 1968.
„Hvað vannstu drottins veröld
til þarfa,
/þess verðurðu spurður um sólar-
lag.“
E.B.
Skáldjöfurinn Einar Benedikts-
son tekur hér spaklega undir þá
s'koðun trúaðra manna, að enginn
sé kvaddur til líifs í þessum heimi
án tilgangs, og að loknum ævi-
dögum, — „við sólarlag" eigi nver
og einn að svara því, hvernig non-
um hafi tekizt ævistarfið að ávaxta
sitt pund, ekki hvort lífinu hafi
verið eytt til að hefjast til auðs
og áhrifa, heldur hvort því hafi
verið varið til að afkasta einhverju
í anda réttlætis, hjálpfýsi og mann
kærleika.
Bergljót Gestsdóttir frá Fossi er
dáin. Hún var fædd að Ormsstöð-
um við Hallormsstað. Foreldrar
hennar voru Gestur Sigurðsson,
bóndi í Njarðvík, er var ættfaðir
hinnar fjölmennu og gagnmerku
Njarðvíkurættar yngri. Faðir Sig-
urðar var sr. Jón Brynjólfsson að
Eiðum, en síðari kona Sigurðar í
Njarðvík og móðir Gests var Þor-
gerður Runóifsdóttir frá Surtsstöð-
um í Jökulárhl'íð. Móðir Bergljót-
ar var Aðalbjörg Metúsalemsdótt-
ir bónda að FoSsi, Friðrikssonar,
af hinni alkunnu Bustarfellsætt. —
1875 fluttust þau Gestur og Aðal-
björg að Fossi í Vopnafirði, og
var sú jörð ættaróðal Aðalbjargar
Þá var Berglljót 2ja ára, eu Sigrún
systir hennar á 1. ári. Þau bjuggu
siðan að Fossi allan sinn lang? bú-
skap og eignuðust fleiri börn, en
öll dóu þau í frumbernsku nema
þessar tvær dætur. Þær áttu í for-
eldrahúsum glaða og yndislega
æslku og vöktu athygli hvar sem
þær sáust, enda báðar fallegar og
miklir kvenkostir. Bergljót var
einn vetur til náms í Reykjavík og
lærði þá meðal annars að spíla á
orgel.
Þsu Fosshjón höfðu orð á sér
fyrir einstaka mannkosti og góð-
vild í allra garð. Mörg börn áttu
þar meira og minna athvarf, en
auk þess fóstruðu þau upp þrjá
munaðarlausa drengi, og lifir enn
einn þeirra í hárri elli, Sigurður
Þor-steinason, fyrrum bóndi í
Fremri-Hlíð í Vopnafirði, og sagði
hann, að sér hefði ætíð fundizt að
hann hefði átt þrjár mömmur á
Fossi, fóstru sina og dætur hennar.
Vorið 1898 giftust þær systurn
ar, Sigrún Stefáni Eiríkssyni
myndskera, en Bergljót Þórði Þórð
arsyni frá Skjöldólfsstöðum á Jök-
uldal. Fór brúðkaupið fram á
Skjöldólífstöðum, og gifti sr. Ein-
ar, bróðir Þórðar. Ilann var þá
prestur að Hofteigi, en síðan í
Borgarfirði eystra, merkur og gáf-
aður ágætismaður, en dó á bezta
aldri, öllum harmdauði Sr. Einar
var um skeið alþingismaður N.-
Mýlinga.
Þau Bergljót og Þórður reistu
bú að Fossí í tvíbýli við foreldra
hennar, en árið 1908 flutiust þau
utar í dal að Þorbrandsstöðum.
ÍSLENDINGAÞÆTTIR
3