Íslendingaþættir Tímans - 11.05.1972, Blaðsíða 14

raunveruleika sem tæknin bygg ir á
uröum (elmtri slegnir gagnvart þeim
veruleika sem þá blasti viö.
Hlutverk kennarans, sem miölara
þekkingar og reynslu, til þeirra, sem
viö taka er aðrir hverfa, varö mér nú
ljósara en áöur.
Islenzkur raforkuiðnaður er ekki
gamall, þótt ýmsir af frumkvöðlum
iönaðarins séu fallnir frá, eru enn á
meðal vor brautryðjendur rafvirkja-
stéttarinnar, sú kynslóö rafvirkja,sem
Einar Ólason tilheyrði voru lærlingar
fyrstu islenzku rafvirkjameistaranna.
Einar Ólason varð þvi þátttakandi
að mótun þeirrar verktækni sem iðn-
greinin ræður yfir i dag, hans kynslóð
rafvirkja varð aldrei að einhæfum sér-
fræðingum einhvers hluta rafvirkja-
fagsins, fámennið i stéttinni krafði þá
um fagþekkingu, sem gerði þéim kleift
aö sinna hinum margvislegu raforku-
virkjum og tækjum, sem með timan-
um voru tekin i notkun.
Einar var miðlari mikillar þekking-
ar og reynslu til sinna nema, verk
þeirra tala sinu máli. Einar var meist-
ari i sinu handverki hans góða greind
samfara góðri stærðfræðiþekkingu
gerði honum mögulegt aö leysa tor-
ráðin raffræðileg vandamál, án aö-
stoðar skólaðra manna.
Einar mat aldrei þekkingu sina til
fjár, það var honum viösfjarri, hann
hafði einfaldlega köllun til sinna
starfa, hann vildi fást við hið marg-
brotna svið raunfræöinnar. Til þess
aflaði hann sér allrar þeirrar skólunar
sem þá var föl, og endurnýjaði hana
sifellt i takt við kröfur timans, þetta
var hans menntavegur. Hann gerði
engar kröfur til samfélagsins þess
vegna, en ól með sér von um að is-
lenzkt þjóðfélag bætti sitt ráð gagn-
vart iðnnemum framtiðarinnar.
Kynni min af Einari Ólasyni hófust
1954, er ég var samstarfsmaöur bróður
hans og kollega okkar, Jóhanns heitins
Ólasonar, en verkstjóri okkar var þá
meistari minn og Einars, Jón Guð-
mundsson, yfirverkstjóri Rafmagns-
veitna rikisins.
Rafveitan á Egilsstöðum var fyrsta
héraðsveita rikisins, var Einar starfs-
maður hennar, samhliða rafvirkja-
starfi sinu, nær óslitiö frá upphafi eða
frá 1947 þar til að veitan var tengd viö
Seyðisfjörð 1967. Urðu þó kynni okkar
Einars nánari, þvi þá starfaöi ég með
og undir stjórn okkar kæra leiðbein-
enda Jóns Guömundssonar við bygg-
ingu aðveitustöðva og orkuvera Aust-
urlandsveitu.
Þessi kynni min af Einari urðu mér
mikil verömæti, er ég tók við starfi
sem rafveitustjóri Austurlandsveitu
1967, hann tók á móti mér, með vin-
semd og hlýhug, og var ætið reiöubú-
14
inn með aðstoð og leiðbeiningu, sem
mér var I upphafi mjög nauðsynleg.
Að minu mati var margt mjög likt
með þeim bræðrum Einari og Jóhanni,
frá þeim stafaði birta og ylur vin-
semdar, illmælgi, og öfund var þeim
ekki að skapi, gáski og glaðværð sam-
fara rikri ábyrgðartilfinningu og mik-
illi fagþekkingu var þeirra aöalsmerki
i starfi.
Kynni min af Einari gerðu mig rik-
ari um skilning á raunverömæti
mannlegs lifs, fyrir þau kynni vil ég i
dag, þakka Einari Ólasyni, Raf-
magnsveitur rikisins og samstarfs-
menn hans frá liðinni tið þakka góð
kynni og vel unnin störf.
Einar sagði mér, einhverju sinni að
á öræfaslóðum fyndi maður frið og þá
ró sem væri nauösynlegt andóf við
streitu nútimans.
Þetta var hans skilgreining á frá-
hvarfi frá daglegu brauðstriti, en nú á
miöjum starfsdegi hefur hann hafið
ferð, hina löngu á vettvang hins eigin-
lega friðar. Guð blessi minningu um
góðan dreng og sefi sorg eiginkonu,
dætra og annarra ástvina.
Erling Garöar Jónasson.
t
Rotarýkveðja.
Enn einu sinni höfum viö verið
minntir á, hve skammt getur verið
milli skins og skúra, gleði og sorgar.
Einn félagi okkar og vinur er horfinn
úr hópnum. Sæti Einars ólasbnar er
autt.
Okkur finnst sjálfsagt öllum, aö
þetta sé næsta miskunnarlaust.
Þannig er það ævinlega, þegar einhver
hverfur af sjónarsviðinu. En þaö
minnir okkur aðeins á, hve við erum
smáir og litilsmegnugir frammi fyrir
þvi kalli, sem enginn getur vikizt
undan. Viö, sem eftir stöndum, skynj-
um smæð okkar, en okkur finnst eins
og skarðið hafi verið höggvið þar sem
sizt skyldi. Þannig er þaö vist oftast
undir likum kringumstcðum. En þótt
svo sé, skulum við eigi sýta. Mest er
um það vert, aö merkiö standi, þótt
maöurinn falli. Eg er lika sannfæröur
um, að merki Einars ólasonar fellur
ekki. Til þess átti hann allof sterk itök
i samtiö sinni og samferðamönnum.
Maðurinn var svo sérstæður persónu-
leiki, og minningin um hann mun vara
lengi og veröa okkur öllum ljúf, en
þó kærust, sem þekktu hann bezt.
Ég tel mér þaö til gæfu að hafa notið
samfylgdar Einars um 23ja ára skeiö.
A þeim tima kynntist ég mörgum þátt-
um i fari hans og taldi hann alltaf með-
al minna beztu vina. Hann var einn af
þeim þó kærust, sem þekktu hann bezt.
bera tilfinningar sinar á torg. Þess
vegna þurfti nokkurn tima til að kynn-
ast honum vel. En þótt Einar væri
dulur i skapi, var hann að eðlisfari
ákaflega félagslyndur. Bezta sönnun
þess er sú, að hann var meðlimur i
flestum þeim félögum, sem hinn al-
menni borgari á aðgang að i samfé
laginu, og ég fullyrði, að hann var
hvarvetna talinn traustur og góður fé-
lagi, enda réttsýnn drengskapar-
maður. Þegar Rótarýklúbbur Héraðs-
búa var stofnaður, var Einar á meðal
stofnenda hans,og æ siðan einn af okk-
ar beztu og tryggustu félögum. Hann
vareinmitteinn þeirra klúbbmeðlima,
sem atvinnu sinnar vegna áttu óhægt
um vik að rækja mætingar. En það er
mér kunnugt um, af persónulegum
viðtölum við hann, að hann lagði sig
jafnan fram um að haga svo störfum
sinum, að hann gæti mætt á klúbb-
fundum, og gerði það lika svo, að sómi
var að. 1 Rótarýklúbbnum vann Einar
ágætt starf. Hann var alltaf virkur og
jákvæður, lagði jafnan gott til mála,
en gat einnig sent hárbeitt skeyti, sem
hittu i mark, sérstaklega ef honum
þótti þvi I einhverju misboðið, sem
hann mat flestu meira, en það var hin
lifandi náttura.
Einar ólason var ósvikið náttúru-
barn, sem unni fölskvalaust jafnt
grjótinu.sem hann gekk á, sem og öllu
lifandi i kringum sig. Ég er sann-
færöur um, að við erum honum þakk-
látir fyrir þann fróðleik og áhuga, sem
hann miðlaði okkur i þeim efnum.
Hann unni sér litt hvildar i starfi, og
vinnudagur hans var oft langur, en
aldrei held ég,að hann hafi talið eftir
sér aukastund, sem unnin var ná-
granna eöa öðrum samferðamanni, er
til hans leitaði i þörf. Sama var að
segja um þau félög, sem hann var
meðlimur i. Mig langar til að nefna hér
sem dæmi um alhliða áhuga Einars i
ýmsum félagslegum og menningar-
legum efnum, örfá atriði.
Þegar Valaskjálf var á lokastigi I
byggingu, en þar hafði Einar meö
allar raflagnir að gera, var aö venju
undir slikum kringumstæöum unniö
langa daga. Samt sem áður taldi Einar
Ólason ekki eftir sér aö taka aö sér eitt
af stærri hlutverkunum i Skugga-
Sveini, sem æfður var hér I mai-júni og
frumsýndur á vigsluhátöinni.Þá bætti
þessi vinnulúni, miðaldra maður 4—5
klst. leikæfingum ofan á langan og
erilsaman vinnudag sinn, til aö geta
lagt sitt af mörkum til þessarar há-
tiðar. Mér er það einnig minnisstætt,
að næsta ár, þegar leikurinn var sýnd-
ur á Dalvik, ræddum við nokkur um að
fara og heimsækja kollega okkar þar
íslendingaþættir