Heimilistíminn - 17.05.1979, Blaðsíða 14

Migrene er svo algengur
sjúkdómur, aö flestir þekkja
áreiöanlega til hans — eöa
jafnvel þjást af honum sjálfir.
Hvaö sem ööru liður þá er
þetta erf iöur sjúkdómur. Hann
segir til sín meö vissu millibili,
og þess vegna fer oft svo að
fólk telur aö það veröi aö læra
að lifa meö honum.
Migrene heitir á latinu hemicrani,
en oröiö þýöir verkur i hálfu höföinu,
en höfuöverkurinn er einmitt
þýöingarmesta einkenniö, en þar fyrir
utan þjáist fólk af ógleöi og titringi
fyrir augum.
Migrene er ekki sjúkdómur, sem
einungis hrjáir fulloröiö fólk, eins og
, margir halda. Nær helmingur allra
skólabarna fær einhvern tima
migrenekast. Oft er þessum bórnum
engin aöstoö veitt. Annaö hvort vegna
þess, aö þau geta ekki útskýrt ein-
kennin, eöa vegna þess aö þau sækjast
ekki eftir hjálpinni.
Meöal fulloröinna er migrene
algengara hjá konum en körlum. Þar
aö auki hefur komiö fram, aö sjúk-
dómurinn er arfgengur. Margt getur
oröiö til þess aö kalla fram migrene,
og má þar sem dæmi nefna:
Hormónabreytingar
Könur fá oft migreneköst I sambandi
viö tiöir.
Streita
Migrene kemur oft fram, ef fólk
þjáist af of miklu álagi.
Líkamlegt álag
Einstaka menngeta fengiö migrene
viö þaö eitt aö lyfta þungum hlut eöa
vinna erfiöisvinnu eöa verk.‘
Ofnæmi
Fólk getur .veriö næmt fyrir ýmsum
hlutum, sem hafa slæm áhrif á
migrenetilfellin. T.d. ættu þeir, sem
eiga vanda til þess aö fá migrene, aö
gæta sin á osti, ávöxtum, rauövini,
kjöti, súkkulaöi, tóbaksreyk og ýmsu
ööru.
Migrene er einn þeirra sjúkdóma,
sem svo sannarlega er hægt aö fyrir-
byggja, sé fariö eftir nokkrum ein-
földum ráöum. Eftirfarandi átta atriöi
eru mjög til hjalpar:
1. Þaö þýöingarmesta af öllu er aö
so£a meö hátt undir höföinu. Þaö er
athyglisvert hversu margir migrene-
14
Einfaldar
en fyrir
byggjandi
aðferðir
gegn
migrene
Migrene er ekki aöeins sjúk-
dómur, sem herjar á fuli-
oröna, heldur einnig á börn. Um
helmingur skólabarna þjáist af
þessum sjúkdómi. En þaö er hægt
aö ráöast gegn sjúkdómnum meö
nokkrum einföldum aöferöum,
sem samt hafa reynzt mörgum
árangursrikar.
sjúklinarhafa oröiö skárri, svo ekki sé
meira sagt, meö þvi einu aö fylgja
þessari einföldu reglu.
2. Reyniö aö komast hjá allri streitu.
Þaö kann aö viröast heldur erfitt aö
fara eftir sliku ráöi nú til dags, aö
minnsta kosti fyrir margan manninn,
Ef migrenekast kemur eftir aö streita
hefur veriö i hámarki, er ekki um
annaö aö gera, en velja á milli þess aö
fá migrenekast, eöa breyta lifsháttum
sinum og lifsvenjum, þannig, aö minni
hætta sé á áframhaldandi köstum.
3. Reyniö aö komast hjá likamlegri
áreynslu eöa ofþreytu.
á.Reyniö aö vera ekki I tóbaksfeyk,
ef þiö hafiö oröiö þess vis, aö hann
getur verkaö sem hvati á migrene-
köstin. Ef þig grunar, aö migrene-
köstin standi á einhvern hátt I sam-
bandi viö neyzlu einhverra ákveöinna
fæöutegunda, ættir þú aö reyna aö
komast hjá þvl aö neyta þeirra. Ekki
myndi þaö skaöa, aö ræöa viö
heimilislækninn um þaö, hvort draga
mætti úr blóöstreyminu til höfuösins
meö ákveönum, léttum þrýstingi á
hálsæöarnar.
5. Hreyfing og slökun getur haft
mjög góö áhrif á migrenesjúklinga. Ef
migrene stafar af aumum vöövum eöa
vitlausum Ilkamsstellingum kann aö
vera hægt aö fá aöstoö hjá sjúkraþjálf-
ara.
6. Til eru mörg lyf, sem hafa veriö
notuö meö góöum árangri til þess aö
fyrirbyggja migrene eöa viö migrene-'
köst. Er þar um aö ræöa lyf af ýmsum
lyfjaflokkum, þar á meöal róandi lyf.
Þannig eru margar leiöir til þess aö
fyrirbyggja eöa meöhöndla migrene-
sjúklinga, þegar kastiö kemur. Þarf
enginn aö furöa sig á þvl t.d. aö lækn-
irinn ávlsi lyf, sem annars er undir
venjulegum kringumstæöum gefiö viö
ofnæmi. Fólk veröur aö láta lækninn
ákveöa hvaöa meöal hann vill nota og
reiknaö er meö aö gefi bezta raun.
7. Kiropraktiskri meöferö er beitt
viö taugar I hnakkagrófinni, og á þann
hátt er reynt aö hafa áhrif á taugar og
vessaflutning til heilans.
8. Ýmsir hafa rætt um möguleika á
þvi aö beita nálarstunguaöferö viö
migrenesjúklinga, en ekki eru menn
sammála um árangurinn af þvi.
Þýöingarmikiö er aö veita eftirtekt
einkennum, sem koma áöur en
migrene-kastiö skellur yfir. Oft kemur
á undan migrenekastinu óþolinmæöi,
þunglyndi, slæmur svefn og ef til vill
llka minni þvaglát.
t upphafi migrenekastsins dragast
æöarnar aö heilanum saman. Viö þaö
minnkar blóöátreymiö og súrefnis-
streymi til heilans, og fólki fer aö liöa
illa, og þaö fær sjóntruflanir. A næsta
stigi kastsins vlkka æöarnar snögg-
lega. ÞaÖ er talin orsökin aö höfuö-
verknum og Ijósfælninni.
Ef fólk veröur vart viö, aö þaö er I
þann veginn aö fá migrenekast, ætti
þaö aö taka þau lyf, sem þaö hefur frá
lækninum viö migrene, og ef hægt er
ætti þaö aö leggjast I rúmiö, hafa hátt
undir höföinu og hafa hljótt og dimmt I
herberginu. — Þfb
i