NT - 08.05.1985, Blaðsíða 2

Tryggingagreiðslur vegna bruna í atvinnuhúsnæði:
Námu 115,5 milljónum
áárunum 1981-1983
Brunavarnir til umræðu á Alþingi. Stjórn frysti-
hússins á Hellissandi hefði verið fangelsuð
vegna slugs, sagði Guðmundur Einarsson
■ Tryggingafélögin greiddu
186,7 iniiljónir króna í bein
eignatjón í húsbrununi hér á
landi á árunum 1981-1983 en
þaö samsvarar að meðaltali um
0,16% af vergri þjóðarfram-
leiðslu þessara ára.
Þar af voru greidd brunatjón
á atvinnuhúsnæði um 7 milljónir
króna árið 1981, 12,5 milljónir
króna 1982 og 96 milljónir
króna árið 1983.
Heildartjónagreiðslur vegna
bruna voru 22,5 milljónir 1981
37,1 milljón 1982 og 126,9 mill-
jónir króna 1983 þannig að
tryggingagreiðslur vegna bruna
í atvinnuhúsnæði hafa farið vax-
andi á þessum árum.
Þetta kom fram í svari Alex-
anders Stefánssonar félagsmála-
ráðgjafa við fyrirspurn Guð-
mundar Einarssonar um bruna-
varnir á alþingi í gær þar sem
hann spurði ráðherra hvort hann
teldi tjón af völdum eldsvoða í
atvinnuhúsnæði hér á landi
óeðlilega mikið.
Félagsmálaráðherra sagði
ekkert benda til þess að tjón á
atvinnuhúsnæði vegna bruna,
væri lægra í öðrum löndum og
benti á að brunatjón á Norður-
löndunum, sem viö bærum okk-
ur oft saman við, væri hlutfalls-
lega mun meira en hérlendis.
Mengunarhætta á vinnustöðum:
Samhæfðar rann-
sóknir á næstunni
■ Farið hafa fram viöræöur
um að gera rannsóknir á næstunni
á mengunarhættu á vinnustöð-
um og verða þær samhæfðar
norrænum rannsóknum og
koma til með að þjóna því
langtímamarkmiði að bæta að-
búnað á vinnustöðum.
Þetta kom ma. fram í svari
Alexanders Stefánssonar félags-
málaráðherra við fyrirspurn
Guðmundar Einarssonar á Al-
þingi í gær um hvort sérstakar
kerfisbundnar rannsóknir hafi
verið gerðar á tíðni öndunar-
færasjúkdóma í álverinu við
Straumsvík. Engar hefðbundn-
ar rannsóknir hafa verið gerðar
hér við álverið en samkvæmt
erlendum rannsóknum þykir
sýnt að mengun geti valdið
öndunarfærasjúkdómum, asma
og fleiru. Miklar mengunar-
mælingar voru gerðar árið 1983
í álverinu og kom skýrsla um
málið 1984 en í niðurstöðum
hennar segir að mengun í ker-
skála skapi hættu á öndunar-
færasjúkdómum hjá starfs-
mönnum og sagði félagsmála-
ráðherra að nauðsynlegt væri
að gera sem fyrst úrbætur þar á
og tryggja að lokum kerja skil-
aði árangri.
Heilsufarseftirlit í álverinu er
í höndum læknis fyrirtækisins
og hefur svo verið allt frá stofn-
un þess en eftirlit við aðrar
efnaverksmiðjur á landinu er í
höndum heilsugæslustöðva á
þeim svæðum þar sem þær eru
staðsettar.
Sagði hann að mikill árangur
hefði náðst í brunavörnum hér-
lendis á undanförnum árum og
væru brunavarnir í nýjum hús-
um fyllilega sambærilegar við
það sem gerðist erlendis en
eldra húsnæði væri stærsti vand-
inn í þessum efnum. Ýmsar
ráðstafanir væru á döfinni til að
efla brunavarnir, m.a. bruna-
málaskoli og efla ætti slökkvilið
sveitarfélaga.
Guðmundur Einarsson benti
á í máli sínu aö rannsóknir á
brunum í atvinnuhúsnæði að
undanförnu bentu til að um
mikla vanrækslu væri að ræða
í brunavörnum ef ekki íkveikjur
í suntum tilfellum. Rakti hann
dæmi af nokkrum stórbrunum
og benti á þá erfiðleika sem
rannsóknarmenn ættu við að
glíma þegar að búið væri að
taka til í brunarústum þegar að
þeir kæmu á vettvang. Nefndi
liann sem dæmi um trassaskap
við brunavarnir fyrstihúsið á
Hellissandi, sem brann árið
1983, en árið 1977 var þar 17
atriöum ábótavant þegar eld-
varnareftirlit serði könnun og
þeirn sömu 17 atriðum var einn-
ig ábótavant árið 1978. Samt
hefðu forsvarsmenn þessa fyrir-
tækis fengið greiddar 20 milljón-
ir í brunatryggingu frá Bruna-
bótafélagi Islands, sem sumir
kölluðu „brunabyggðasjóð" en
í öllum venjulegum löndum
hefði verið búið að setja stjórn
frystihússins á Hellissandi í
fangelsi fyrir slugs. Taldi Guð-
mundur að koma þyrfti málum
þannig fyrir að svona fyrirtæki
fengju ekki tryggingu nemaað
hlíta fyrirmælum um úrbætur.
Til að það væri hægt þyrfti að
afnema skyldutryggingu BÍ á
atvinnuhúsnæði og koma mál-
um svo fyrir að tryggingafélög
tryggðu ekki brmagildrur
8. maí 1985
Slökkviliðsmaður að störfum við Fálkagötu 27 í gærdag.
NT-mynd Ámi Bjarna.
Fálkagata:
íkveikja í
ónýtu húsi
■ Mikill eldur kom upp í
mannlausu íbúðarhúsi við
Fálkagötu 27 í gærdag. Húsið
hefur staðið mannlaust í ein
átta ár og hefur verið rafmagns-
laust í rúmt ár. Allar líkur eru á
því að um íkveikju hafi verið að
ræða.
Slökkvilið var kallað til um
klukkan 14, og var þá mikill
eldur í húsinu. Slökkvistarf tor-
veldaðist vegna mikils drasls
sem var í húsinu. Sambyggt hús
var í talsverðri hættu um tíma,
þar sem eldtungur sleiktu það
utan. Aðsögn slökkviliðsmanna
mun steingafl hafa bjargað því
að ekki komst eldur í sam-
byggða húsið. Húsið við Fálka-
götu 27 er að mestu byggt úr
timbri.
Húsið hefur verið þyrnir í
augum íbúa hverfisins, og ein
nágrannakonan sagði á vett-
vangi að húsið hefði verið öllunt
til ama og leiðinda, og best væri
að það myndi brenna til kaldra
kola.
Þetta er ekki í l'yrsta skipti
sem hús þetta brennur, því sá
hörmulegi atburður átti sér stað
fyrir tíu árum að maður brann
inni í húsinu. Síðan hefur það
að mestu staðið autt.
Hjnn dæmigerði íslendingur á ferð innanlands:
Á eigin bíl í för með
fjölskyklunni
lH>rateinn Pálsaon fonmður Sjálfstaeöiaflokkains:
,Ljóst að þetta þing verð-
ur að skila niðurstöðuu
œgir Md ef ekki sjáút ínngur aI þessu þinjfi verði aÍHUða til HtjómanuunHUrfH endurakoðuð
■ Annar hver Íslendingur 18
ára og eldri fer í ferðalag árlega
að meðaltali, samkvæmt skoð-
anakönnun Hagvangs um ferða-
venjur íslendinga í eigin landi
miðað við sumarið 1984. Með
ferðalagi er átt við ferð sem
tekur yfir 3 nætur eða meira.
Hinn dæmigerði íslenski ferða-
maður ferðast á eigin bíl (95%)
í fylgd með fjölskyldu sinni eða
maka (80%), gistir hjá vinum/
ættingjum, í sumarbústað eða á
tjaldstæði og er yfirleitt ekki
lengur en 10 daga í ferðinni.
Tveir þriðju ferðalanganna telja
dýrt að ferðast innanlands, en
þó taldi nokkuð yfir helmingur
þeirra sig hafa eytt undir 10 þús.
krónum í ferðina og aðeins 1 af
hverjum 5 að eyðslan hafi farið
yfir 16 þús. krónur.
í Ijós kom að vinsælustu ferða-
mannastaðirnir eru í Suður-
landskjördæmi (30% ferðamanna
fóru þangað í fyrrasumar þrátt
fyrir alla rigninguna) og
Norðurlandskjördæmi-eystra
fylgdi fast á eftir. Vesturland
heimsóttu um þriðjungi færri og
önnur kjördæmi um helmingi
færri en Suðurlandið. 1 hring-
veginn og á hálendið lögðu ekki
margir á síðasta sumri. Athygli
vekur að sumarferðalög til
Reykjavíkur virðast lítt eftirsótt
(9%) og viðburður ef einhver
hefur tekið sér ferð á hendur
um Reykjanes. Þá kom fram að
sveitafólk leggur ekki í vana
sinn að ferðast yfir sumartím-
ann. Einnig þótti athyglisvert
að um þriðjungur aðspurðra
kvaðst ekki hafa tekið sumar-
leyfi árið 1984.
Af ferðalöngum síðasta
sumars gisti rúmur helmingur í
húsvagni eða tjaldi, um
þriðjungur á einkaheimilum eða
í eigin sumarbústað og um
fimmti hver í orlofshúsi. Aðeins
um 8. hver ferðalangur splæsti í
hótel eða gistiheimili og þá í
yfirgnæfandi meirihluta fólk
sem komið var yfir fertugt.
Þessir hótelgestir voru yfirleitt
nokkuð ánægðir með þá þjón-
ustu sem þeir fengu en um
helmingur þeirra taldi verð á
mat þar nokkuð hátt. Aðstaða
á tjaldstæðum fékk einnig yfir-
leitt nokkuð góða dóma.
Spurðir um ástæður ferðar-
innar kvaðst þriðjungur ferða-
langanna vilja skoða landið sitt,
um fjórðungur taldi það ódýrara
en annað og um sjötti hver sagði
heimsóknir til vina eða ættingja
helstu ástæðuna.
Kísilmálmvinnslan:
Stofnkostnaðurinn lækk-
aður um 200 milljónir!
Stofnkostnaðaráætlun fyrir-
hugaðrar Kísilmálmvinnslu á
Reyðarfirði hefur verið skorin
niður um 10%, miðað við fyrri
áætlanir eða um 200 milljónir.
Var það gert til að auka sam-
keppnishæfni verksmiðjunnar í
..kapphlaupinu um erlenda með-
eigendur.
Geir A. Gunnlaugsson fram-
kvæmdastjóri Kísilmálmvinnsl-
unnar sagði í samtali við NT, að
fyrri áætlanir hefðu byggt á
þeim „standard", sem væri á
Grundartanga, en hann hefði
nú verið lækkaður aðeins. Þá
sagði hann, að reynt yrði að
minnka ýmsan tækjabúnað og
beðið með fjárfestingar, þar til
verksmiðjan hefði starfað ein-
hvern tíma. Einnig verður ekki
eins mikið lagt í verkstæði verk-
smiðjunnar. Geirsagði, að þessi
niðurskurður kæmi þó ekki að
sök við framleiðsluna. Sagði
hann, að samkeppnisstaða fyrir-
tækisins hefði batnað töluvert
við þessa lækkun stofnkostnað-
Aðspurður hvort lækkunin
myndi skipta sköpum í leitinni
að erlendum meðeiganda, sagði
Geir að það sem endanlega
réði væri raforkuverð til verk-
smiðjunnar. „Það er fyrst og
fremst það, sem við höfum
hugsanlega upp á að bjóða, og
sem gerir það hagkvæmt að
byggja svona verksmiðju á fs-
landi,“ sagði Geir.
Hann sagði, að ekki feeföu
komið neinar opinberar yfírfýs-
ingar frá stjórnvöldum um, að
þau væru tilbúin til að fara niður
fyrir þau 18 mill, sem oft hefur
verið rætt um.
Endurskoðun stofnkostnað-
arins var unnin af starfsmönnum
Kísilmálmvinnslunnar og ráð-
gjöfum hennar. Þess má geta að
á Alþingi í gær kom fram í svari
iðnaðarráðherra við fyrirspurn
að kostnaður við Kísiimálm-
vinnsluna er þegar orðinn
um 40 milljónir króna, þrátt'
fyrir að engin starfsemi sé þar
hafin.