Morgunblaðið - 12.11.2004, Blaðsíða 57

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 12. NÓVEMBER 2004 57
MENNING
STÚDENTALEIKHÚSIÐ færist í
aukana ár frá ári og nú í ár er sýn-
ingin svo góð að spurningin er hvort
þetta er ekki áhugaverðasta leik-
húsið á landinu. Þegar allt er talið.
Sýningin er spunasýning; unnin af
hópnum og leikstjóranum Jóni Páli
Eyjólfssyni sem segir í leikskrá:
„Við búum við þann munað að geta
látið skoðanir okkar í ljós án þess að
leggja lífið að veði … listamenn sem
búa við þann munað hafa þá skyldu
að vera sífellt í stjórnarandstöðu,
hafa þá skyldu að véfengja ríkjandi
gildi, þá skyldu að vera sífellt í bar-
áttu við umhverfi sitt.“
Jón Páll sendi unga fólkið í Stúd-
entaleikhúsinu út að rannsaka þjóð-
félagið og sagði þeim koma til baka
og segja frá því sem væri að. Og
þannig bjuggu þau til ágenga, ofsa-
fengna, fallega, grófa, reiða og bjart-
sýna sýningu sem er það pólitískasta
sem ég hef séð í leikhúsinu í mjög
mörg ár. Fjöldamörg ár. Kannski
tuttugu. Jón Páll veit nákvæmlega
hvað hann er að gera. Það eru engar
tilviljanir í þessari spunasýningu,
engir ómarkvissir reiðispunar. Allt
er agað og nákvæmt og fallega unnið
út í æsar. Jón Páll er leikstjóri og
hönnuður sýningarinnar frá upphafi
til enda. Mig grunar að hann fái næg
verkefni í leikhúsunum eftir þetta.
Því að fagmennskan ríkir í hverju
horni. Í öllu er sögn. Í texta, sviðs-
mynd, búningum, tónlist, förðun,
lýsingu og staðsetningu áhorfenda.
Það er talað um ástandið í þjóðfélag-
inu: ,,Þið vitið hvernig þetta er.“
Setningin hljómar sem stef. Það er
talað um ríkisstjórnina, um tískuna,
um megrun, Kárahnjúka, kenn-
araverkfallið, samráð olíufélaganna,
bankavaldið, tyllidagaloforð, raun-
veruleikaþætti, þunglyndi, stress, að
falla í kramið, um fjölmiðla, um allt
sem fólk talar um sín á milli og er
óánægt með en tekur ekki afstöðu
til. Krakkarnir í Stúdentaleikhúsinu
sýna okkur það. Þau sýna okkur
raunverulegt fólk; Íslendinga sem
stjórna, finna til, eru valdasjúkir,
firrtir, einmana, stressaðir. Og sýnin
er skelfileg. Skelfilega sönn því að
þetta er Ísland í dag eins og ungt
fólk milli tvítugs og þrítugs sér það.
Þau koma með þetta allt saman.
Sýna að við svo búið má ekki standa
lengur og gera það mjög, mjög vel.
Þau fara alla leið í öllu undir ná-
kvæmri og agaðri stjórn leikstjórans
síns.
Þetta er stór hópur fólks sem
vinnur sýninguna sem ein mann-
eskja, ein heild, því þannig leggur
leikstjórinn senurnar sem verða enn
áhrifameiri en ella af því að leik-
ararnir nota alltaf sín eigin nöfn.
Þau eru nefnilega líka Íslending-
arnir sem verkið fjallar um. Þau
benda ekki beinlínis á leiðir til úr-
bóta en lausnin svífur undir og yfir
og allt um kring: Verum sönn, ver-
um á lífi, hættum að ljúga, tökum af-
stöðu, sinnum hvert öðru svo að okk-
ur langi ekki mest til að fremja
sjálfsmorð í beinni. Þau eru hárbeitt
og pólitísk, þetta unga fólk, og segja
okkur að hætta að tala en fram-
kvæma í staðinn. Þið vitið ekki
hvernig þetta unga fólk í Stúdenta-
leikhúsinu er fyrr en þið farið og sjá-
ið það með eigin augum. Húrra fyrir
þeim.
LEIKLIST
Stúdentaleikhúsið
Höfundar: Leikhópurinn og leikstjórinn.
Leikstjóri: Jón Páll Eyjólfsson. Útlits-
hönnun (ljós, búningar, svið, förðun): Jón
Páll Eyjólfsson.
Sýning í Tónlistarþróunarmiðstöðinni 7.
nóvember.
Þú veist hvernig þetta er
Hrund Ólafsdóttir
SENDIRÁÐ Íslands í Helsinki tók þátt í
bókastefnunni „Helsingin kirjamessut
2004“ fyrir skemmstu með 20 fermetra bás,
sem hannaður var af starfsfólki sendiráðs-
ins. Á básnum voru seldar íslenskar bækur
sem Anna Einarsdóttir kom með frá Ís-
landi og sá um. Finnsk forlög létu sendi-
ráðið hafa þýddar íslenskar bækur, í allt
sautján titla, og Edda útgáfa sendi bækur
eftir Arnald Indriðason til sýnis og sölu.
Bókastefnan er stærsta verkefni sem sendi-
ráðið hefur staðið að á stuttum starfstíma
sínum.
Slegið var aðsóknarmet á bókastefnunni
og heimsóttu yfir 43.000 gestir hana en 700
uppákomur voru á sex sýningarsviðum.
Þrír íslenskir rithöfundar komu fram sam-
tals þrettán sinnum. Þar að auki stóð sendi-
ráðið fyrir tveimur blaðamannafundum.
Sendiráðið bauð Arnaldi Indriðasyni,
glæpasagnahöfundi, á stefnuna. Vigdís
Grímsdóttir var á vegum Johnny Kniga og
Sjón gestur LIKE-forlagsins og NIFIN
(Nordens Institut i Finland). Á aðalupp-
ákomum allra íslensku höfundanna voru
u.þ.b. 500 áhorfendur.
„Dagskráin tókst í alla staði vel og naut
bás sendiráðsins mikilla vinsælda alla
stefnudagana. Það seldist fjöldi bóka og
áhuginn á að tala við starfsfólk bássins um
Ísland og íslenskar bókmenntir var mikill,“
segir Päivi Kumpulainen verkefnastjóri.
Á básnum unnu Anna Einarsdóttir og
Unnur María Figved frá Íslandi. Af hálfu
sendiráðsins voru Seija Holopainen og Sig-
rún Bessadóttir en þær unnu báðar einnig
við túlkun á sviðsuppákomum. Päivi
Kumpulainen var verkefnastjóri og var á
staðnum alla dagana.
Sendiherrafrúin tók viðtal
við Arnald Indriðason
Sendiherrahjónin tóku einnig þátt í verk-
efninu. Bryndís Schram opnaði básinn og
um leið var haldin stutt móttaka fyrir sam-
starfsaðila sendiráðsins við undirbúning
stefnunnar. Hún setti einnig tvo blaða-
mannafundi og tók viðtal við Arnald Ind-
riðason á Eino Leino-sviðinu.
Í sendiherrabústaðnum var haldin mót-
taka fyrir boðsgesti.
Útflutningsráð styrkti stefnuna með
500.000 króna framlagi. Icelandair og Saga
Matkat styrktu spurningakeppni á básnum
um nýjar íslenskar bækur sem gefnar hafa
verið út á finnsku. Um 2.000 manns tóku
þátt í henni. Sendiráðið leigði 42 tommu
sjónvarpsskjá og sýndar voru kynningar-
myndir um Ísland ásamt mynd um Björk.
Dregið hefur verið í spurningakeppninni
en aðalvinningurinn er ferð fyrir tvo til Ís-
lands. Aukavinningar eru bækur frá útgef-
endum og súkkulaði frá Nóa Síríus.
„Spurningakeppnin heppnaðist vel og Vig-
dís Grímsdóttir talaði meira að segja um að
þetta væri ein sniðugasta hugmynd sem
hún hefði séð á bókasýningum sem þess-
ari,“ segir Päivi Kumpulainen.
Bækur | Íslenskar bókmenntir kynntar á bókastefnu í Helsinki
Aðsóknarmet slegið á stefnunni
Bækur íslensku höfundanna sem sóttu stefnuna.
Päivi Kumpulainen verkefnastjóri og Anna Einarsdóttir í ís-
lenska básnum á bókastefnunni í Helsinki á dögunum.
LISTVINAFÉLAG Hallgríms-
kirkju gengst fyrir jólatónlistar-
hátíð í Hallgrímskirkju í fyrri
hluta desembermánaðar. Á hátíð-
inni verður boðið upp á þrjár dag-
skrár af ólíkum toga, þar sem jóla-
og aðventutónlist er í fyrirrúmi.
Fyrsta atriði hátíðarinnar eru
árlegir jólatónleikar Mótettukórs-
ins sem að þessu sinni verða með
íslenskri áherslu. Með kórnum
syngur Ísak Ríkharðsson, hinn 11
ára gamli drengjasópran sem vakti
hrifningu tónleikagesta á sálu-
messutónleikum
kórsins á dög-
unum. Saxófón-
leikarinn Sig-
urður Flosason
mun einnig end-
urnýja kynni sín
af Mótettu-
kórnum og
bregða á leik
með kórnum í
flutningi alþekktra sálma. Björn
Steinar Sólbergsson leikur á orgel
á tónleikunum og stjórnandi verð-
ur að venju Hörður Áskelsson,
kantor Hallgrímskirkju. Tónleik-
arnir verða haldnir 1., 3. og 4. des-
ember.
Sunnudaginn 5. desember mun
bandaríski organistinn Stephen
Tharp halda tónleika þar sem
hann leikur fjölbreytta jóla- og að-
ventutónlist fyrir orgel. Tharp
kom fram í tónleikaröðinni Sum-
arkvöldi við orgelið í Hallgríms-
kirkju í sumar sem leið.
Síðasti viðburður hátíðarinnar
er Jólaóratóría Johanns Sebast-
ians Bachs (kantötur I–III), en
hún verður flutt helgina 11.–12.
desember. Þar mun meistaraverk
Bachs hljóma í barokkstíl í fyrsta
sinn á Íslandi. Flytjendur eru
kammerkórinn Schola cantorum,
barokksveitin The International
Baroque Orchestra frá Haag í
Hollandi og ungir íslenskir ein-
söngvarar undir stjórn Harðar Ás-
kelssonar.
Miðasala er hafin í Hallgríms-
kirkju. Kirkjan er opin kl. 9–17
alla daga og síminn er 510-1000.
Tónlist | Miðasala hafin á jólatónlistarhátíð Hallgrímskirkju
Íslenskt efni, jólaorgel og Bach
Hörður Áskelsson
Fréttasíminn
904 1100