24 stundir - 04.01.2008, Blaðsíða 11

24stundir FÖSTUDAGUR 4. JANÚAR 2008 11
Íslenskir sjónvarpsþáttastjórn-endur eru ekki rannsókn-arblaðamenn.
Þeir spyrja ekki
gagnrýninna spurn-
inga heldur spjalla
við gesti eins og
bestu vini sína.
Þannig verða flestir
slíkir pólitískir þættir líkari létt-
um spjallþáttum hér á landi held-
ur en alvöru pólitískum umræðu-
þáttum. Það dregur auk þess
mjög úr alvöru umræðunnar þeg-
ar stjórnandi þáttarins hefur ný-
lokið við að skrifa ævisögu eins
gestsins, eins og var í Kryddsíld
Stöðvar 2, þar sem Sigmundur
Ernir Rúnarsson sat við stjórn-
völinn og einn gestanna var
Guðni Ágústsson. Einhvers stað-
ar hefði það ekki þótt viðeigandi.
Menn eru ekki á eitt sáttirhvort þeir vilji að Ólaf-ur Ragnar Grímsson
sitji eitt kjörtímabil enn. Stein-
grímur J. Sigfússon
hefur t.d. bent á þá
leið að binda setu
forseta við tvö sex
ára tímabil. Svo eru
margir þeirrar
skoðunar að emb-
ættið sé úr sér gengið og best að
leggja það niður. Enginn hefur
hins vegar bent á hversu dýrt það
er að skipta um forseta en þá er
ekki verið að tala um kostnað
samfara kosningum. Forseti Ís-
lands fær 80% af forsetalaunum
eftir að hann hverfur úr embætti
og allt til dauðadags og greiðir
þjóðin því nú þegar tveimur for-
setum laun, sem eru hátt á aðra
milljón á mánuði á mann. Þá fær
maki látins forseta drjúgan lífeyri.
Í kjölfar yfirlýsingar forsetansdregur ritstjóri Morg-unblaðsins upp ummæli
hans frá árinu 1996 þar sem hann
lét þau orð falla að
kjörtímabil hvers
forseta ætti að vera
tvö í mesta lagi þrjú
kjörtímabil. Andrés
Magnússon, blaða-
maður og álitsgjafi,
gerir þessi orð einnig að umtals-
efni í ítarlegri grein um forsetann
á bloggsíðu sinni. Vel má skynja
hjá báðum þessum aðilum að þeir
séu ekki sáttir við áframhaldandi
setu forseta og segir Andrés t.d.:
„Þvert á móti hefur hirðvæðing
embættisins náð nýjum hæðum
og engu er líkara en forsetanum
þyki á stundum nánast óþægilegt
að þurfa að umgangast ótínda al-
þýðuna.“ Skyldu fleiri vera sam-
mála? elin@24stundir.is
KLIPPT OG SKORIÐ
Árið 2008 verður um margt at-
hyglisvert ár í íslenskum stjórnmál-
um en langt frá því að vera átaka-
laust.
Á þessu ári verður ríkisstjórn Ís-
lands að ákveða af fullum heilind-
um hvort hún hyggst stuðla að
áframhaldandi byggð út um allt
land – ekki bara sumstaðar.
Þróun atvinnu á landsbyggðinni
hefur verið með þeim hætti að æ
minna hlutfall starfandi fólks fæst
við sjávarútveg sem löngum var ein
helsta atvinnugrein Íslendinga. Við
höfum sofnað á verðinum. Hlutfall
þorsks í tekjum þjóðarinnar
minnkaði stöðugt án þess að við
brygðumst við. Við höfum gleymt
að finna okkur aðra lífsbjörg. Við
höfum byggt upp gríðarlega nú-
tímalegt og um margt spennandi
þjóðfélag á suðvesturhorni lands-
ins en látið vera að stuðla að svip-
aðri uppbyggingu á landsbyggð-
inni. Nú kann margur að segja að
þar geti heimamenn sjálfum sér
um kennt, en það er ekki svo. Það
þarf að styðja grunngerðina. Það
hefur svo sannarlega verið gert á
suðvesturhorninu, nú er komið að
öðrum stöðum.
Í stað þess að gera eitthvað til
framtíðaruppbyggingar lands-
byggðarinnar þegar ljóst var hvert
stefndi samþykktu stjórnvöld að
senda ofurinnspýtingu inn í aust-
firskt samfélag. Glæst stund hjá
sveitarfélögunum í nánasta um-
hverfi orkusugunnar á meðan önn-
ur nálæg sveitarfélög lásu um upp-
bygginguna í blöðunum.
Tilheyrandi timburmenn og frá-
hvörf eru að birtast okkur á svæð-
inu. Samgöngu- og fjarskiptanetið
grotnaði niður, rafmagnið er enn
það stopult á sumum svæðum að
ekki samræmist nútímaþörfum.
Fjölmörg svæði standa eftir með
annars og þriðja flokks grunnnet.
Og nú á aftur að leika sama leik-
inn. Stjórnvöld, sem segjast vinir
landsbyggðar, ætla aftur að láta
reisa hér stóriðju, og nú á Vest-
fjörðum. Það dylst engum að Vest-
firðingar eiga svo sannarlega inni
fyrir því að eitthvað sé aðhafst til
uppbyggingar svæðisins, en er
þetta svarið? Nú á að koma fyrir ol-
íuhreinsunarstöð á einu fallegasta
svæði landsins.
Til bjargar byggðum landsins.
Stjórnvöld aðhafast ekkert. Þau
horfa þögul á meðan milljónum á
milljónir ofan er eytt í rannsóknir
vegna væntanlegrar olíuhreinsun-
arstöðvar, þau leyfa smælingjunum
að deila um olíuhreinsunarstöð og
annað fær að bíða. Hin raunveru-
lega byggðaþróun bíður átekta.
Hvar eru störf án staðsetningar –
frábær tillaga Samfylkingar sem
samþykkt var á haustþingi 2006?
Hefur eitt einasta starf hjá hinu op-
inbera verið auglýst sem starf án
staðsetningar?
Hvernig er með tekjuskiptingu
ríkis og sveitarfélaga? Sveitarfélög-
in greiða meira og meira á meðan
tekjurnar streyma ríkiskassann.
Hvenær ætla stjórnvöld t.d. að
hætta að sitja ein að fjármagns-
tekjuskattinum og leyfa þeim sveit-
arfélögum sem hýsa greiðendurna
að njóta ávaxtanna?
Nú heyri ég að rætt er um upp-
byggingu frumgreinaskóla á Vest-
fjörðum. Frábært alveg hreint, en
ætlum við ekki örugglega að byggja
upp háskóla? Þorgerður Katrín vill
reisa iðnháskóla. Á Vestfjörðum
getur hann verið. Fólk ferðast út
um allan heim í leit að menntun,
hvers vegna ekki til Vestfjarða? Há-
skólabæir og borgir laða ekki ein-
göngu til sín þá námsmenn og
starfsfólk sem þar starfar heldur
menningarstofnanir hvers konar
sem og ferðamenn.
Við verðum að hætta að líta á
landsbyggðina sem vandamál. Við
þurfum að snúa þeirri hugsun við
og fara að líta á landsbyggðina sem
tækifæri. Ef við færum raunveru-
lega að líta á ferðamannaiðnaðinn
sem atvinnugrein sem þyrfti að
byggja upp um land allt, með til-
heyrandi innspýtingu í markaðs-
setningu, gæfum við þessari at-
vinnugrein tækifæri. Við verðum,
til þess að af þessu megi verða, að
styrkja grunnnetið, vegi, rafmagn
og fjarskipti. Ekki á næstu áratug-
um heldur árum.
Við verðum að ákveða hvaða
vöru við viljum selja. Viljum við
selja stóriðjuskreytta eyju í Norð-
ur-Evrópu eða stórkostlega fram-
sækið land með ósnortinni náttúru
og menntuðu fólki? Okkar er valið
– en við verðum að velja strax.
Höfundur er laganemi
Land tækifæranna
VIÐHORF aHelga Vala Helgadóttir
Við verðum,
til þess að af
þessu megi
verða, að
styrkja
grunnnetið,
vegi, raf-
magn og fjarskipti.
Vegna fréttar í 24 stundum í
morgun, fimmtudaginn 3. janúar
2008, vill embætti forseta Íslands
koma á framfæri eftirfarandi upp-
lýsingum.
Í frétt blaðsins segir að kostn-
aður við embætti forseta Íslands á
árabilinu 1995-2007 hafi hækkað
um 142% að raunvirði síðan Ólaf-
ur Ragnar Grímsson tók við emb-
ættinu. Vitnað er til ríkisreiknings
fyrir árið 1995 þar sem kostnaður
við embættið hafi verið 50 millj-
ónir króna að verðgildi þess árs
sem jafngildir 81 milljón á núver-
andi verðlagi. Á fjárlögum fyrir ár-
ið í ár er kostnaðurinn áætlaður
196,4 milljónir króna.
Þessi samanburður er bæði
rangur og villandi.
Hann er rangur vegna þess að sú
tala sem tilgreind er fyrir árið 2008
tekur bæði til útgjalda embættisins
og kostnaðar við opinberar heim-
sóknir en talan sem vitnað er til fyr-
ir árið 1995 tekur aðeins til útgjalda
embættisins þar sem kostnaður
vegna opinberra heimsókna var
hluti af framlögum til annarra liða
æðstu stjórnar fram til fjárlagagerð-
ar fyrir árið 1998. Þessi kostnaður
var 16 mkr. 1995 og heildarkostn-
aður embættis forseta það ár því 66
milljónir króna eða 107,4 mkr. á
núverandi verðlagi en ekki 81 mkr.
eins og blaðið staðhæfir.
Samanburðurinn er jafnframt
villandi vegna þess að útgjöld hafa
aukist við embætti forseta á um-
liðnum árum vegna ákvarðana sem
embættið hefur ekki haft áhrif á.
Þar ber þetta hæst:
Húsnæðiskostnaður embættis-
ins hefur vaxið umtalsvert þar sem
ríkisstjórnin ákvað árið 1996 að
færa skrifstofu forseta úr Stjórnar-
ráðshúsinu í Staðastað við Sóleyj-
argötu 1, en áður hafði rekstrar-
kostnaður skrifstofuhúsnæðisins
verið hluti af rekstrarkostnaði
Stjórnarráðshússins.
Fasteignagjöld hafa hækkað
verulega í kjölfar endurbóta og
uppbyggingar á Bessastöðum og
flutnings skrifstofu forseta á Staða-
stað; þannig voru þau 755 þúsund
krónur árið 1996 en voru árið 2007
sjö milljónum hærri samkvæmt
álagningarseðlum eða 7,7 mkr.
Alþingi breytti árið 2000 lögum
um launakjör forseta og hinna
þriggja handhafa forsetavalds á
þann veg að afnema skattfrelsi og
hafði sú ákvörðun í för með sér um-
talsverða hækkun á þessum liðum.
Samanburður milli ára hvað
heildarkostnað við embætti forseta
varðar er erfiður þar sem hann
sveiflast nokkuð, m.a. vegna fjölda
og umfangs opinberra heimsókna
og vinnuferða til og frá landinu.
Því til staðfestingar má nefna fáein-
ar niðurstöðutölur úr ríkisreikn-
ingum (sem allar eru framreikn-
aðar miðað við vísitölu neysluverðs
í desember 2007). Þannig var
kostnaður embættisins 135,2 mkr.
árið 1990, en 160,6 mkr. fjórum ár-
um seinna, afmælisárið 1994. Á því
ári sem 24 stundir völdu sem sam-
anburðarár, árið 1995, er kostnað-
urinn 107,4 mkr., ríflega 50 mkr.
lægri en árið á undan. Á öðru af-
mælisári, árið 2000, er kostnaður-
inn 183 mkr. en lækkar um 27 mkr.
árið eftir. Árin 2002 og 2003 var
kostnaðurinn ríflega 192 mkr. og
undanfarin ár hafa útgjöld staðið
nokkurn veginn í stað.
Loks má nefna að sami starfs-
mannafjöldi hefur verið við emb-
ætti forseta Íslands í hartnær tvo
áratugi.
Höfundur er forsetaritari
Kostnaður við
embætti forseta
UMRÆÐAN aÖrnólfur Thorsson
Árin 2002 og 2003 var
kostnaðurinn ríflega 192
mkr. og undanfarin ár
hafa útgjöld staðið nokk-
urn veginn í stað.
Upplýsingar veita Gísli í síma 894-2865 og Svavar í síma 896-7085
KKR, SVFR og SVH
STANGAVEIÐIMENN ATHUGIÐI I I
Okkar árvissa flugukastkennsla í T.B.R. húsinu
Gnoðavogi 1 hefst 6.janúar kl 20:00.
Kennt verður 6., 13., 20. og 27. janúar.
Við leggjum til stangir.
Skráning á staðnum gegn greiðslu (ekki kort).
Verð kr 9.000 en kr 8.000 til félagsmanna,
gegn framvísun gilds félagsskírteinis.
Mætið tímanlega. Munið eftir inniskóm.
5514700 og midi.is
Sýnt í Silfurtunglinu
Sýningar
4 . janúar, 5 janúar,
11 janúar, 12 janúar
"Sveinn Ólafur Gunnarsson er trúverðurgur Eddie. Hann hefur hljómmikla og sterka rödd...
Þóra Karítas er innblásin í leik sínum í gegnum allt verkið, Magnús Guðmundsson sýnir frábæran leik sem Martin.
KK kemur fyrir sem reyndur atvinnumaður á þessu sviði" Morgunblaðið 3. janúar 2008, Martin Regal
"Fátt sem geislar jafnmikilli ástríðu á sviði núna"
11.januar 2008
upplysingar
Kolbrun S.510 3722
Kolla@24stundir.is Kata@24stundir.is
Katrin s.510 3727
Serblad 24 stunda
namskeid