Morgunblaðið - 06.05.2005, Blaðsíða 28

28 FÖSTUDAGUR 6. MAÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
SÓFADAGAR
Seljum nokkra sýningasófa með allt að 25% afslætti.
15% afsláttur af öllum sérpöntuðum sófum.
Grensásvegi 8
108 Reykjavík
sími: 517 1020
Opið:
mán. - föstud. 11-18
laugard. 11-15
OPIÐ SUNNUDAG 13-17
AGNES Bragadóttir á lof skilið
fyrir hugmynd sína um kaup al-
mennings á Símanum. Hún sam-
einar krafta almennings og gerir
einstaklingum þannig kleift að eign-
ast hlut í þessu fyrirtæki sem gegn-
um árin hefur skilað drjúgum arði í
ríkissjóð. Jafn grát-
broslegt og það er að
almenningur kaupi
eigið fyrirtæki af sjálf-
um sér þá er ljóst að
meðan fram fer sem
horfir um sölu Símans
og annars ríkisrekst-
urs þá er framtak
Agnesar og félaga
hennar á sinn hátt til-
raun til að bjarga því
sem bjargað verður.
Það sem ekki er þó
minna virði: Þetta
framtak vekur um-
ræðu um réttmæti
einkavæðingar yf-
irleitt. Allt frá stofnun
Símans snemma á síð-
ustu öld höfum við –
þjóðin öll – átt þetta
„fyrirtæki“. Síminn,
eða „Póst og síma-
málastofnunin“ var
sameign þjóðarinnar,
byggð af þörf, bjart-
sýni og fyrir almanna
fé. Sama gilti um
margt annað sem
nauðsynlegt var, s.s.
banka, heilbrigð-
iskerfi, skóla og sam-
göngumannvirki, svo
eitthvað sé nefnt. Að
selja þessar eigur
okkar til að við getum
síðan leigt af þeim af-
not frá „fjárfestum“ –
innlendum eða erlend-
um – er í meira lagi
vafasöm ráðstöfun. Ef raunveruleg
ástæða er til að taka t.d. símann úr
ríkisrekstri, væri þá ekki eðlilegra
að senda hverjum Íslendingi hluta-
bréf sem nemur hlutfallslegri eign
hans, frekar en að falbjóða hana
„utanaðkomandi“ aðilum?
Er einkavæðingin
þjóðarhagur?
Stjórnvöld hafa undanfarin ár
gengið hart fram í einkavæðingunni
eða „einkavinavæðingunni“ eins og
sumir kalla það – vonandi aðeins í
gríni. Þannig hefur hverri stofn-
uninni eftir aðra verið breytt í
hlutafélög „til að undirbúa sölu“ eða
„einfalda eignarhald“ – sem síðan
hefur endað í sölu. Þannig hefur
farið úr þjóðareign: Lyfjaverslun
ríkisins, nokkrir bankar, verk-
smiðjur o.fl. o.fl. Af einhverjum óút-
skýranlegum ástæðum hafa þessi
fyrirtæki eða stofnanir, innan mjög
fárra ára, orðið margfalt meira virði
en þær voru seldar á og mala gull
fyrir hina nýju eigendur. Þetta hlýt-
ur að kalla á þrjár spurningar:
Hvernig var staðið að rekstrinum
áður en selt var? Hvernig var staðið
að sölunni? Og – hvernig á að bæta
ríkissjóði þær tekjur sem hann áður
hafði, en eftir sölu renna í vasa
nýrra eigenda? Síminn er ekki það
síðasta sem á að selja. Landsvirkjun
er komin á blað, Ríkisútvarpið hefur
verið nefnt og fleira
mun finnast. Þar getur
því miður komið, innan
fárra ára, að Ísland
verði nútíma lénsveldi.
Flest sem gerir okkur
að sjálfstæðri þjóð í
eigin landi verður í
eigu fjármálafyr-
irtækja, íslenskra eða
erlendra, sem hafa öll
tögl og hagldir. Al-
menningur á í besta
falli íbúð og bíl – og
skuldir. Þetta hentar
fjármálafyrirtækjum
og sumum stjórn-
málamönnum vel. Okk-
ur hinum, þorra þjóð-
arinnar, hentar þessi
þróun alls ekki. Hún
verður hins vegar að-
eins stöðvuð af okkur
sjálfum.
Undirritaður er ekki
einn um að efast um
gagnsemi og réttmæti
einkavæðingar. Sífellt
fjölgar þeim sem
blöskrar hvernig fjár-
magn og eignir þjóð-
arinnar færast á færri
og færri hendur. Dæmi
um það er stutt grein
eftir Albert Jensen –
„Hver hefur það gott“
– sem birtist í Mbl hinn
30. mars sl. og einnig
má finna í greinasafni á
vefsetri undirritaðs;
www.landsmenn.is
Frestum sölunni –
skoðum málið
Ég geri það að tillögu minni að
sölu Símans og annars ríkisreksturs
verði frestað fram yfir næstu al-
þingiskosningar. Tíminn þangað til
verði notaður vel til að skoða þá
einkavæðingu sem þegar hefur farið
fram og það rannsakað af hlut-
lausum aðilum hvort viðskiptalegra
hagsmuna þjóðarinnar hafi verið
gætt. Hvort það hafi yfirleitt verið
þjóðarhagur að selja og hvernig að
því var staðið í hverju tilfelli. Nið-
urstöðurnar þarf að kynna vel og
allir stjórnmálaflokkar að lýsa af-
stöðu sinni til einkavæðingar af-
dráttarlaust – eins og til annarra
stórmála í þjóðfélaginu. Þá fyrst
geta kjósendur ákveðið hverjum
þeir gefa atkvæði sitt.
Sala Símans
Baldur Ágústsson
fjallar um sölu Símans
Baldur Ágústsson
’Ef raunveru-leg ástæða er til
að taka t.d. Sím-
ann úr rík-
isrekstri, væri
þá ekki eðlilegra
að senda hverj-
um Íslendingi
hlutabréf sem
nemur hlutfalls-
legri eign hans,
frekar en að fal-
bjóða hana „ut-
anaðkomandi“
aðilum? ‘
Höfundur er fyrrverandi forstjóri og
frambjóðandi í forsetakosningum
2004.
Baldur@landsmenn.is 2004.
ÞEIR urðu til þegar mikil um-
skipti voru í íslensku samfélagi.
Fólk flykktist á mölina í stórum
stíl og með því að bregða sér á
námskeið í Námsflokkunum var
hægt að krækja sér í
þekkingu, vitneskju,
grunninn að fagnámi
eða bara kynnast
nýju fólki.
Þetta var árið 1939
og hinn merki hug-
sjónamaður Ágúst
Sigurðsson cand.
mag. átti heiðurinn af
stofnun þeirra.
Nú er einnig mikil
umbreyting í íslensku
samfélagi. Það eru
ekki íslenskir kot-
bændur sem hrökkl-
ast í bæinn heldur einstaklingar
og fjölskyldur af fjarlægum slóð-
um sem koma hingað norður á
hjara veraldar til þess að leita að
betra lífi. Hér er hægt að skúra
og skúra langt fram á nótt og
senda ættingjum hinum megin á
hnettinum bróðurpart launa sinna.
Hver hefði trúað því fyrir
hundrað árum að hingað kæmu
menn úr þeim löndum þar sem
sólin ávallt skín, til að öðlast betra
líf?
Hjá Námsflokkum Reykjavíkur
hafa útlendingar langt að komnir
átt skjól. Þeir hafa stundað þar ís-
lenskunám og eignast þar vini.
Guðrún Halldórsdóttir skólastjóri
Námsflokkanna hefur gegnt því
starfi í 31 ár. Nú í vor átti hún sitt
magíska sjötugsafmæli og fulltrú-
ar Fræðslumiðstöðvar héldu henni
hóf þar sem meðal annars var les-
in upp strolla af öllum þeim orðum
sem til eru á íslenskri tungu til
þess að lýsa hversu óskaplega
væn, stórkostleg og merkileg Guð-
rún væri og starf hennar dásamað
í hvívetna. En undir glampandi
ljósakrónum í þeim sama sal og
Kristján tíundi át hér lambasteik
forðum glömruðu falskir tónar.
Það var ekki búið að
klára terturnar þegar
skellurinn kom, loðin
tilkynning um að það
ætti að leggja niður
Námsflokkana en
samt ekki leggja þá
niður bara búta þá
niður og leggja niður
það sem í raun og
veru hafa verið
Námsflokkarnir frá
byrjun, nefnilega
frístundanámið og svo
auðvitað íslensku-
kennslan fyrir útlend-
ingana.
Við sem störfum hjá Námsflokk-
unum vorum svo sem ekkert hissa
því það hefur jú verið ofarlega á
stefnuskrá Gerðar Óskarsdóttur
fræðslustjóra að koma Námsflokk-
unum frá. Einkennileg afstaða til
náms og fræðslu en svona er þetta
nú orðið þegar umfjöllun um hlut-
ina og hið eiginlega starf hefur
öðlast meira vægi en innihaldið.
Námsflokkar Reykjavíkur er sú
stofnun sem lagði fyrst grunninn
að fullorðinsfræðslu hér á landi.
Þeir sem sitja við stjórnvölinn
ættu að vera hreyknir af slíkri
stofnun. Það var mjög umdeilt hér
1996 þegar Fræðslumiðstöð
Reykjavíkur ruddist með allt sitt
hafurtask inn í gamla Miðbæj-
arskólann og elstu og bestu
kennslustofum landsins var breytt
í skrifstofur með persneskum
mottum og allra handa fund-
arsölum. Þetta gerðist um vetur
og að páskafríi loknu komu tveir
kennarar Námsflokkanna upp
tröppurnar með stóra hópa af út-
lendingum sem voru að fara í sína
íslenskutíma (námskeiðið var rúm-
lega hálfnað) en þá var búið að
rífa kennslustofurnar sem þessir
hópar höfðu áður verið í og smiðir
á fullu gasi við að gera í stand enn
fleiri skrifstofur.
Gerður Óskarsdóttir hafði ekki
fyrir því að koma skilaboðum um
þessar aðgerðir sínar niður tröpp-
urnar til skrifstofu Námsflokk-
anna eða skólastjórans.
Til þess að grímuklæða aðgerðir
sínar núna og reyna að slá ryki í
augu almennings hafa hirðsveinar
Gerðar Óskarsdóttur sett á lagg-
irnar Menntaráð sem hittist á
menntasviði (er þetta ekki svolítið
líkt Landspítalanum?) og í þeim
sviðaveislum eru búnir til þjón-
ustusamningar til hægri og
vinstri, allt undir nafni Náms-
flokkanna sem eiga áfram að vera
til en í rauninni ekki vera til.
Til þess að átta sig svolítið bet-
ur á því hvað er að gerast skulum
við líta á súkkulaðiverksmiðju.
Þetta er súkkulaðiverksmiðja, það
á að hætta að framleiða í henni
súkkulaði en hún er samt ennþá
súkkulaðiverksmiðja. Ágætu
kjörnu fulltrúar fólksins í Reykja-
vík, þið verðið að athuga það að
þeir fjölmörgu (þúsundir) sem not-
ið hafa þjónustu Námsflokkanna
eru líka með kosningarétt.
Námsflokkar Reykjavíkur hafa
verið vígi þeirra sem hrakist hafa
af ýmsum ástæðum úr venjulegum
skólum, það hefði verið eðlilegra
að byggja þá upp í stað þess að
búta þá niður. Það veit sá sem allt
veit að þessir þjónustufulltrúar út
um öll hverfi sem nú á að ráða í
nafni Námsflokkanna verða miklu
dýrari og erfiðari kostur fyrir
nemendur. En nemendur eru alls
ekki á dagskrá í þessu breyting-
arbrölti heldur fyrst og fremst
einhver fínheit sem varpað er af
tölvuskjám upp á veggi í teym-
isvinnu skriffinna.
Það er ekki svo ýkja margt sem
er öðru vísi en 1939, nema ef vera
skyldi að þeir sem sitja í stjórn-
unarstöðum hafa fjarlægst fólkið.
Það er enn til eitthvað sem heitir
að vera fátækur. Það eru nefni-
lega ekki allir sem fara í þægilega
innivinnu á upphækkaða jeppanum
sínum. Skrítið!
Lifi minning Námsflokka
Reykjavíkur.
Námsflokkar Reykjavíkur
1939–2005 – In memoriam!
Elísabet Brekkan fjallar um
Námsflokka Reykjavíkur ’Námsflokkar Reykja-víkur er sú stofnun sem
lagði fyrst grunninn að
fullorðinsfræðslu hér á
landi.‘
Elísabet Brekkan
Höfundur starfar sem kennari
og við blaðamennsku.
ER NEFIÐ STÍFLAÐ?
Fæst í apótekum
og lyfjaverslunum
STERIMAR
Skemmir ekki slímhimnu
er náttúrulegur
nefúði sem losar stíflur
og léttir öndun.
Fyrir 0-99 ára.
Vöggusæn
gur
vöggusett
PÓSTSENDUM
Skólavörðustíg 21 ● sími 551 4050 ● Reykjavík