Atuagagdliutit - 01.01.1961, Side 69

kalåtdlit nålagkersuinermik suliauar-
tut isumamik — tåssa Kalåtdlit-nunåt
kalåtdlinut — avdlångortitsilårnigssa-
mut årdlerKUteKartut. taimåitordle
nautsorssutigissariaKarpoK ukiut 25-t
Kångiugpata månåkumit nuna angma-
nerulersimåsassoK.
savalingmiorminkasit
Rosing: påsinarserérpOK savaling-
miormiut måne nunasiumagaluartut
— inoKångitsumikusungneruvdlutig-
dle. tamåna landsrådinit uvavtinitdlu-
nit nuånårutigineKångilaK. enrigsisi-
matitsinermik piniarneK umassutdlo
pivdlugit aulajangersagkat atatinaru-
sugpavut. savalingmiormiut maungna -
rumagpata igdloKarfingnilo sunik ta-
manik misigssuivfiusinaussune nuna-
sivdlutik — tamåkunanilume sulivfig-
ssuaKartugssaungmat — tauva agsut
nuånårutigisagaluarparput.
— erKigsisimatitsinigssamik malig-
tarissagssat savalingmiormiut atarKi-
nginamikik?
— Rosing: nåmik, atandngilait. Kav-
sérpagssuarnik tamåna påsineKartar-
POK.
Villumsen: ajusaordlume nuname a-
tautsime inuiait avdlat ingmikordlutik
najugaKarniarpata.
— kalåtdlit savalingmiormiunut a-
kuerssorpatdlånginerat pissuteKarner-
dlune arsårtuivatdlårnigssåt årdlerKU-
tigineKarmat?
Rosing: åp, taima isumaKavigpunga.
tamåna årdlerigineKarpoK.
— anguniartariaKånginerpale ilini-
arfiginigssåt — tauvalo unangmigdler-
dlugit?
Rosing: ilåtigut taima OKarsinauvu-
gut. igdluatungånile, savalingmior-
miunit Kanon: agtigissumik iliniagag-
ssauarpa? ukiukut kalåtdlisut aulisar-
neK ingerdlåneK saperpåt. aussåkut
sapingitdlat. åmalume kalåtdlit auli-
sartuinit aulisarfit Kaningnerussar-
pait, taimaingmatdlo akigssarsineru-
ssarput. savalingmiormiut nåmagsissa-
Karsinaussorujugssuput, ilaKutatik i-
lagineK ajorpait, nunaKarférKamingne
avdlamut sårKajågagssaKarnatik, tai-
mågdlåt aulisåsåput — kalåtdlivdle i-
lanutane igdlunilo isumagissariaKar-
pai. OKarumavunga: kalålerpagssua-
KarpoK savalingmiormiut Kalåtdlit-
nunåne aulisartartut amerdlanerssåi-
nit sule pikoringnerussunik — éssigi-
ngitsutigut aulisartautsikutdlo ing-
mingnut iliniarfigeKatigigkaluarunik
suleKatigingnermikut iluaKutigssarsi-
ssoruj ugssusagaluarput.
— kaméumingitsomeK ajorpunga o-
KartoKarångat: kalåleK savalingmior-
miutut pisinautigingilaK — tamåna
erKortungilaK. erKaimaniardle ukiut
25 matuma sujornatigut aitsåt kalåt-
dlit aulisalermata — månale savaling-
miormiunut unangmigdlersinånguls-
rérput måssa ajornerussunik aulisar-
nikut såkuteuaraluardlutik aulisar-
tautsimikutdlo tåukunatut sujuarsi-
matigingikaluardlutik.
1984-ime Kalåtdlit-nunånut utenrig-
dluta — akileråruteKalisava?
Finn Bidstrup: åp. igdloKarfingne
angnerussune inuit eKiterutisagpata
nålagauvfiup akuleruvfigingitsorna-
viångilai. nålagauvfiup ukiume 1984-
ime nåkutigivdluåsavai ajungitsutitdlo
Kularnångitsumik pilersitausimassug-
ssat akilersiniarumårdlugit. igdloKar-
fit agdliartuinarsimanaviångitdlat ku-
larnångitsumigdle atortorigsårnermi-
kut Europame igdlonarfit nagdlersi-
majumårpait. nalunångilarme tamåko
akilerneKartugssaussut — akilerneKar-
naviångitdlat puiaussap whiskyp 10
kr.-mik akitsuserneKarneratigut.
aningaussarsiatigut akilerarutit
— ukiut 25-t Kångiugpata Kalåtdlit-
nunåne igdloKarfit tåssa danskit ig-
dloKarfitut ilerumårput asfaltimik
Kagdligkanik avKUsineKardlutik, mo-
derniussunik filmertarfeKardlutik il.
il. ..?
Bidstrup: erKarsautigineKarsinau-
vorme agdlåt kussanardluinartumik
nutåliåusassut ukiune moderniussune
sananeKarsimagamik tungavigssat mo-
derniussut nåpertordlugit —
— ilumorpa, Gerth Rosing? kommu-
nalbestyrelsemume ilaussortauvutit
igdlOKarfingmigdlo pilerssårusiortar-
tunut sujuligtaissuvdlutit —
Rosing: åp, taima isumaKarpunga.
ukiut 25-t Kångiugpata kommunalbe-
styrelsemut ilaussortaunigssara naut-
sorssutigingikaluarpara .. uvdlumi-
kutdle ilungersutigilerérparput ineri-
artorneK sapingisamik sujuarsarniar-
dlugo. aningaussarpagssuit atomeKar-
tugssåuput — KularnauteKangilardlo
ukiut 25-t Kångiugpata kommunemut
akileråruteKalerumårtoK. inuit aju-
ngitsutit tamåko piumassarisagunikik,
taimåisåputdlume, åma akilertaria-
Karpait.
Sofus Olsen: • aningaussångordlugit
tuniutagkanik akileråruteKalernigssaK
ilimagingilara — imaKale atortorissat
akitsuserneKarneratigut, akitsutitigut
angnerussutigut.
Villumsen: uvangåtaoK isumaKångi-
langa aningaussångordlugit tuniutag-
kanik akileråruteKåsassoK — sujuler-
ssuinerme aningaussartutit akileråru-
titigutdlo isertitat nalerKutunaviångit-
dlat atorsinåusanatik —, akitsutitdle
amerdlanerusagunarput. imaKalo ani-
ngaussarsiatigut akileråruteKalersi-
nauvoK, avdlatutdle ajomarsitinago
niorKutigssat akitsutait atortineKarat-
dlåsåput.
— nalunångilarme inuit akigssarsia-
Kångikunik akilerårutinik akilinaviå-
ngitsut. ministeriame administrationi-
milo akigssarsiat pivdlugit aperKutit
erKarsautiginermit niarKutik aseru-
ngersaivait, uvdlumikume akigssarsiat
pivdlugit aperKUt ingassagtumik på-
siuminåikame. ukiut 25-t Kångiugpata
akigssarsiat åssigisåpat?
Villumsen: ilumuvik!
Bidstrup: åp.
Olsen: åssigingmik akigssarsiaKar-
tOKångigpat avigsårnianik peKatigéKa-
lisaoK!
Rosing: suliartortitaKartitdlugo (ud-
sendte) åssigingmik akigssarsiaitar-
nigssaK ajornakususaoK.
Bidstrup: ukiut 25-t Kångiugpata
kalåtdlit nangmingneK atorfit tamaisa
tigusimåsagunarpait.
Rosing: taima isumaKångilanga. au-
lisarneit inussutigssarsiutit pingårner-
ssariuåsavåt. kalåtdlit nunamingnik
pissutsinigdlo ilisimangnigtut inger-
dlatisavåt. inusugtut aulisartussaria-
Karput, sujulerssuinerme agdlagfingne
åssigingitsune inusugtorpagssuit ator-
feKåsagpata aulisarnikut inutigssarsi-
ornigssamut nåmagtunik kalåligssaKå-
ngilaK.
— tåssa ukiut 25-t Kångiugpata åssi-
gingmik akigssarsiaKamigssaK ilima-
gingilat?
Gerth Rosing: taimåikaluaK ilima-
gåra — taimåingigpåme sianitsulior-
neruj ugssusaoK!
Sofus Olsen
aulisartut inuitdlo akimanerussui
Bidstrup: navianautilerujugssusaoK
atorfiligpagssuit sujulerssuinermilo
suliaKartut nunasiartorsimassut inug-
tut akimanerussutut ilersisavdlugit
nunap nangmineK Kitornai aulisartu-
titdlugit.
Rosing: oKångilanga tamarmik auli-
sartusassut, sujulerssuinermile suliar-
tortitat åma atorfigssaKåsassut. soru-
name kalåtdlit inusugtorpåluit angne-
russumik iliniagaKartugssåuput, ima-
Ka Danmarkime iliniarnertutut — ku-
laringilarale uterKisassut kalåtdlitdlo
inufaKatigit piorsameKarneråne ikiut-
dlutik.
Bidstrup: uvdlumikume inusugtut
akomåne iliniagaKardluarnigssaK so-
KutigineKartorujugssilvoK atorfinigsi-
naunerdlo —
Villumsen: isumaKarpunga soKuti-
gingningneK tamåna angivatdlårtou —
tamarmik atorfilingorniardlutigdlo ag-
dlagfingmiungorniarput, aulisarneK
kaj ungerineKarpiångilaK.
Rosing: pissutauvoK uvdlumikut au-
lisartuneK artornarpatdlåKingmat ku-
larissariaKéngilaK aulisartoK akigssar-
sivdluarsinaungmat — ilungersordlu-
nile sulissariaKarpoK Kavsitigutdlo pi-
ssutsit ajorpatdlåKingmata inusugtut
soKutigingilait. takujumårparsile! pi-
ssutsit pitsauningorumårput, aulisag-
kat aké Kagfariartusåput, tunitsivit
tunissausinaussutdlo uvdlunut naler-
Kutungorumårput, angatdlatit angne-
rulisåput pitsaunerussunigdlo iluar-
såuneKardlutik — tauvalo inusugtor-
pagssuit imarsiortungusåput. kalåtdlip
umiartortup uvdlumikut umiartorni-
ne nuånårutigingilå — sugame? —
kivfaK, matrose, umiarssup KåmioK,
saKissoit. ilimanautinik ilisimassaKa-
lerune angatdlatigssarsinigssaminut
katerssuilisaoK —
ministeria?
isumaKatigingneKarpoK 1984-ime
Nungme iliniamertugssatut soraeru-
mémeK ajornåsångitsoK, åmalo Kalåt-
dlit-nunåne åssigingitsunik højskole-
KalersimåsassoK, sordlo aulisarnermut,
teknikimutdlo tungassunut atuarfe-
Kardlune, kisiåne iliniarnertunut atu-
arfeKarnane teknikimutdlo tungassu-
tigut atuarfit Kutdliussut pigineKara-
tik — taimåitunukåsagåine nal. aku-
nere ikigtunguit atordlugit Danmarki-
mukartariaKarpoK!
— OKalugtoKartarpoK KGH, GTO
ministerialo soraersineKåsassut. tamå-
na ukiut 25-t Kångiugpata pisimåsava?
Bidstrup: imaKa KGH soraersimå-
saoK — GTO-le Kularnaitsumik so-
raersimåsaoK — ministeria pissaria-
KarneruvoK — Danmarkime sujuler-
ssuissoKartariaKai-pugut.
— Nungmime ama sujulerssuisso-
KarpoK.
Bidstrup: taimåikaluarpoK, ministe-
riale atorfigssaKartuåsaoK, imaKalunit
atåssuteKarnermut agdlagfeKarfiui-
nardlune. Kalåtdlit-nunånime pissut-
sit Danmarkime amtinut atorneKartu-
nut sanigdliuneK ajomaKaut.
— isumaKartuarpit — ukiut 25-t Kå-
ngiugpata inugpagssuit Nungme inug-
pagssuitdlo Københavnime igsiajuå-
sassut åssigingajangmigdlo suliaKar-
dlutik sut erKumitsut tamaisa pivdlu-
git ingmingnut telegramerfigeKåtaut-
dlutigdlo agdlagfigeKétåutugssat?
Bidstrup: taimåingigpåme kimut ag-
dlåsagamik? sordlo aningaussat aku-
erssissutigssat avdlatdlo taimåitut
pivdlugit? danskit inatsisiliortue Kø-
benhavnimiginarput, atåssuteKarner-
dlo pissariaKartuvoK.
Villumsen: isumaKarpunga OKarta-
riaitartoK ministeria sivisuvatdlåmik
atarérsoK. atåssuteKarnermut agdlag-
feKarfiuinarpoK. avdlatut isumaKar-
neK saperpunga atåssuteKarniarnerit
pitsauneruleKingmata såtdlunit ani-
ngaussanik akuerssissartunut inger-
dlatinartarneKarsinaussut, imalunit
akuerssissartunut avdlanut. Hauser-
gademit iliornertut Kalåtdlit-nunånit
nagsiuneKåinartarsinåuput.
— isumavdluarnångipatdlångila isu-
maKåsavdlune Kalåtdlit-nunåt ukiut
25-t Kångiugpata sulissorpagssuarnit
sule nanertorneKartuésassoK? pisinau-
galuaruvtame tatdlimauvdluta åsser-
suteKarsinaugaluarpugut Kuianartunik
ingerdlatsiniarnerme Kanotc piumi-
naitdliuteKartigissoK, handelime, mi-
nisteriame GTO-milo —
Villumsen: KGH GTO-lo soraersi-
vingneK ajornåsagunarput. nunaKarfit
isordlit erKarsautiginiardlit — tamå-
kunane nunaKalemaviångitdlat me-
sterit, suliagssanik ingerdlatsivit niu-
vertutdlunit.
Sofus Olsenip Gerth Rosingivdlo
Villumsen isumaKatigåt. aperineKara-
mik 1984-ime Kalåtdlit-nunane ator-
figdlit uvdlumikutut suniuteKardlutig-
dlo nålagkersuinikut taima pissaune-
Kartigisanersut, pingasuvdlutik någ-
gårput, Finn Bidstrupile isumaKarpoK
atorfigdlit pissaunerat migdliartorna-
viångitsoK, agdliartusagunartordle,
1984-ilo asulinaK Big Brotherip ukio-
rinaviångikå ..
Nungme sujulerssuissoKarfingme
agdlagfit pingitsugagssåungitsumik
agdliartuinamerånut Parkinsonip i-
natsisai atorniarneKaraluarput, ardlåi-
nåtale 1984-ime atorfigdlit amerdlå-
ssusigssåt erKoriarumångilå. kisiåne
igdloKarfiup Nup inuisa amerdlåssu-
sigssåt ei’KoriarumaneKardluarpoK —
pingasut 15.000-iusangatipait, Gerth
Rosingile agdlåt 18.000-inik taissivoic. '
nautsorssutigineKarpordle sulivfigssu- <
agssaliaruj ugssuit pilersineKarérsimå-
sassut igdloKarfigdlo pingårnerssau-
juardlune ..
inuiaKatigingnermut tungassut ag-
torneKarputaoK — isumaKarput ukiut
25-t Kångiugpata Kalåtdlit-nunåt si-
larssuarmit kultureKardluartumit sule
kingusingnerulårumårtoK ..
Gerth Rosing: tamatumanisaoK a-
perKUtauvoK inuniarnerme atortori-
ssat KanoK issusé. mingnenissusermig-
dlo misigineK — isumaKarneK avdlatut
atorsinautiginane — pémeKarsinaug-
pat —
— Kalåtdlit-nunåne uvdlumikut
mingnerussusermik misigisimaneKara-
me?
Rosing: åp, taima OKarsinauvugut.
takusigigdle inusugtut iliniagagdlit —
ukiut 15-it matuma sujornatigornit
Finn Bidstrup
avdlauvdluinarput. ukiut 25-t Kå-
ngiugpata inusugtut tamarmik Kav-
dlunåtut påsisinaulerdlutigdlo OKalug-
talisåput pitsaunerussumigdlo iliniar-
titausimavdlutik — tauvalo ajornar-
torsiuteKarnaviéngilaK.
Sofus Olsen: uvangåtaoK ajornar-
torsiuteKåsangatxngilara.
silarssuaK nigdlertOK
— 1984-ime Kalåtdlit-nunane inu-
neK, inugpalugtumik, Kanormitauva i-
sumaKarfigisavarput?
Gerth Rosing: sut tamarmik sujuar-
sagausimåsåput — igdloKarfingme ta-
marmik sulissartusåput, åssigisåput,
aulisarnerdlo nangmineK maskinat a-
tordlugit ingerdlåneKartugssauvoK —
tamarmik teknikimut tungåssuteKåså-
put. piniartutdle aulisartutdlo atau-
siåkåt nunaKarfingne mikissunitut i-
nugpalungnerussumik inuneKåsåput
måssa Kitornatik Kulinik ukioKalerå-
ngata atuarfingnut nerissaKarfiussu-
nut autdlartitariaKåsagaluardlugit —
tåssame iliniagaKardluarsimanigssaK
mérKanut pingåKingmat inuniarnikut
ingerdlavdluarniåsagunik —
— isumavdluarnångitsoK tamåna iv-
dlit, Sofus Olsen, isumaKatigaiuk?
Sofus Olsen (anersåmivdlune!): åp,
— taimåisangatipara.
Erik Villumsen: ineriartornerme i-
ngerdlåinésaoK. atausinaK atassugssaic
tåssåusagunarpoK kalåtdlit nunaming-
nik asangningnerat .. 1984-imile si-
larssuaK sule uvdlumikornit mingne-
russutut isaoK, åssigingissuteKangår-
naviångitdlatdlo Kalåtdlit-nunåne i-
nuit nunanilo avdlane inuit — Kagdli-
kuinai'dle åssigingissuteKåsavdlune,
sordlo måne Europamisut bilinut iki-
nardlune igdlOKarfingmit igdloKar-
fingmut avdlamut ingerdlåneK ajor-
naKaoK —
Sofus Olsen: tauvame helikopterer-
tåsaugut!
Finn Bidstrup: 1984-ip tungånut ig-
dloKarfit Danmarkime ajomartorsiu-
tåt nåpitagssåusagunarpoK — inuit
ingmingnut ilisarisimajungnåisåput,
arsårniututut itdlutik ingmingnutdlo
atåssutaerutdlutik. uvdlumikut Nung-
me taimaingajagtoKarérpoK. silarssuaK
nigdlernerulerpoK ..
sujunigssaK pivdlugo OKaloKatiging-
nerup sivnerane erKartorneKarput tek-
nikikut ineriartorneK (tingmissartut
atorneKamerat, nunavigssup avatånut
fjernsyneKarneK Kåumataussiat aut-
dlakåtitsineratigut, raketerujugssuit i-
laussartautit usissautitdlo il. il.) —
ineriartorneK sualugdluinartugssaK,
angnertunerussumigdlo sujumutoKau-
tiginiartariaKångitsoK Kalåtdlit-nunåt
ingmikut pinaviångingmago, silarssu-
ardle tamåkertugssaungmago.
inernera: suleKatit pitsaussut ikior-
tigalugit sujunigssame nuna 60-70.000-
inik inoKartugssångortineKarpoK, pi-
ngårtumik eKiterusimåsavdlutik igdlo-
Karfigssuarne ikigtune angnertunik
aulisarnikut sulivfigssuaKarfiussune,
Kujatå Avangnålo agdliartungånmg-
naerumårunardlutik — ujai'KerineK i-
limanauteKai-sinauvdlune. inuiaKatigt-
ssutsikut iliniartitaunikutdlo pissutsit
pitsångorsagausimassut, akigssautit
angnerussut, naligigsitauneK — imi-
gagssaK aj ornartorsiutåusångitsoK,
mingnerussusermik misigissoKåsångit-
sok. igdloKarfingne atortorissat mo-
derniussut, nålagkersuinikut isumaua-
tigit Danmarkimisut. nuna silarssuar-
me nunanit avdlanit avdlåussuteKa-
ngårnaviångitsoK ..
uvdlorsiornigssånut
kavfimik . . .
uvdlume ukiut 100-t Kångiusimåput ATUAGAGDLIUTIT sujug-
dlerpåmik sarKumermata. tamåssauvoK nutårsiagssaK ukiut tai-
mak amerdlatigissut ingerdlagaluarneråne pisoKalisångitsoK —
ATUAGAGDLIUTIT avtsiusimavoK pitsak imarissame tatigissag-
ssaunere pissutigalugit ilaKutartngne tamane KujagineKalersima-
ssok!
månaio ama ARABA ilaKutaringnut takutalerpoK. ARABA —
kavfe Javamit pissoK susungnivfarigsoK, aitsåt tåssa kavfe pilsak,
Kivdlertussame matuvdluarKigsarsinaussume pugkat susung-
nérufugssaujungnaerdlugit. ARABA usserugko puioratdlarna-
viångilat tåssame pitsåussusia avdlångorartungingmat. uvdlume
ATUAGAGDLIUTIT-GRØNLANDSPOSTEN pivdluarKuvarput —
• tauvalo uvdlume aKagulo kavfisu-
• garisavarput ARABA •
erKarsautigiuåinagkat
— 1984-ime imigagssaK aperKutau-
juåsava?
Bidstrup: oKartOKartarpoK sulivfik
nåinerulerpat sungivfigdlo angneru-
lerdlune ilerKordlungnerit nuånåpi-
lungneritdlo angnerujartusassut!
Villumsen: apencut uvdlumikornit
ajomerunaviångilaK — tamatuma na-
låne sungiusimaneKalerlsaOK —
Rosing: tamatuma nalåne ajorpat-
dlåmaviångilaK. pitsaunerussunik a-
kigssarsiaKaleråine, pitsaunerussunik
igdloKalerdlune, pissutsit pitsauneru-
lerdlutik, tauva aningaussat påriuma-
neKarnerulisåput atordluarusungnar-
sivdlutigdlo.
Olsen: åp, suna tamarme iluaKutau-
sinangorpat.
— nakorsaunerup misigssuinerisa
takutipåt inuiaKatigissutsikut pissutsit
ajortut ilåne imerumatdlersitsissar-
tut —
Rosing: taimåitumik-una isumaKar-
tunga pissutsit atugkatdlo pitsauneru- ar/gr-1
lerpata apencut isumaminik pérukiar-
torumårtOK.
— kalåtdlit Kavdlunåtdlo akomåne
pissutsit 1984-ime KanoK ikumårpat? ________
69