Fréttablaðið - 28.10.2005, Blaðsíða 27

28. október 2005 FÖSTUDAGUR26
Gunnar Karlsson prófessor, inn-
blásinn af grein undirritaðs í
Fréttablaðinu frá 8. október sl.,
skrifar þann 20. október grein
um græðgi og ýmislegt fleira,
og veltir þar við mörgum stein-
um sem sjálfsagt er að líta nánar
undir.
Gunnar segir: „Einstæð móðir
í verkalýðsstétt hefur örugglega
meiri tekjur nú [...] en stöndugar
fjölskyldur höfðu um miðja 20.
öld. En líf hennar er ekki að sama
skapi auðveldara af því að sam-
félag hennar gerir meiri kröfur
til hennar.“
Þetta er einkennilegur sam-
anburður og margt við hann að
athuga. Miðað við fjölskyldu á
miðri 20. öld getur hin einstæða
húsmóðir keypt helstu lífsnauð-
synjar á lægra verði, ekið í örugg-
ari bíl, átt fleiri heimilistæki,
notið fullkomnari upplýsinga-
tækni, hringt ódýrar og ferðast
til útlanda fyrir minni pening, svo
fátt eitt sé nefnt. Hitt er e.t.v. rétt
að miðað við þá sem hafa mikið
á milli handanna í dag getur hin
einstæða móðir hugsanlega leyft
sér hlutfallslega minna ef allir
möguleikar á peningaeyðslu eru
meðtaldir. Úrval vöru og þjón-
ustu er líka margfalt meira í dag
en það var um miðja 20. öld.
Gunnar segir: „Fátæktarmörk-
in lyftast í takt við meðaltalið.“
Þetta er furðuleg staðhæfing
sem gefur til kynna að ein leið til
að útrýma fátækt sé að lækka með-
altalslaunin og jafna þau. Sam-
kvæmt þessari staðhæfingu eru
íbúar Norður-Kóreu, með sín lágu
en jöfnu meðaltalslaun, ekki eins
fátækir og þeir íbúar Vesturlanda
sem hafa laun vel undir háum með-
altalslaunum samborgara sinna.
Gunnar segir: „Í grófum drátt-
um jafngilda þessi „lífsgæði“
neyslu og þar með notkun á orku
og auðlindum.“
Draugasagan um auðlindaskort
og óafturkallanlega tortímingu
umhverfisins hefur ekki náð að
sanna sig að hluta til eða í heild.
Þvert á móti er enginn skortur á
neinum auðlindum, og á hinum
frjálsa markaði getur eitthvað
sem kallast auðlind í dag hæglega
verið orðin að verðlausum grjót-
haug á morgun. Hugvitsmenn eru
stanslaust að þróa tækni sem gerir
óarðbæra borholu í dag að ódýrri
framkvæmd á morgun. Loft rík-
ustu stórborganna heldur áfram að
batna með fullkomnari brennslu-
vélum bifreiða og auknum kröf-
um sífellt ríkari einstaklinga um
loftgæði, urðunartækni þeirra
ríku heldur áfram að minnka það
flatarmál dýrmæts lands sem þarf
undir ruslahauga, og svona má
lengi telja.
Gunnar segir: „Útkoman yrði
sú [ef fátækasta fólk heims næði
Vesturlandabúum í lífskjörum] að
orku- og auðlindanotkun mann-
kynsins þyrfti að fjórfaldast áður
en það næði allt á það stig sem við
köllum mannsæmandi lífskjör.“
Þarna virðist Gunnar reikna
með því að tækniþróunin hætti
að leiða til bættrar nýtingar mest
nýttu orkuauðlindanna í dag, að
nýjar auðlindir og jafnvel endur-
nýjanlegar verði ekki uppgötvaðar
eða teknar í notkun á hagkvæm-
an hátt, að sömu orku muni alltaf
þurfa til að standa undir því sem
við köllum mannsæmandi lífskjör
í dag, að tilkoma 60% mannkyns
inn á heimsmarkaðinn muni ekki
hafa nein áhrif á markaðsaðstæð-
ur fyrir nýja orkugjafa, og svona
má áfram telja.
Líklega mun aukinn fjöldi
virkra einstaklinga á heims-
markaðnum leiða til betri heims
frekar en verri, og það án þess
að Vesturlandabúar þurfi að hafa
samviskubit eða leggja á sig lífs-
kjaraskerðingu.
Gunnar segir: „Hvernig færi
það [að fátækasta fólk heims næði
Vesturlandabúum að lífskjörum]
með ósonlagið? Hver yrðu gróður-
húsaáhrif þess?“
Þarna skýtur önnur óstað-
fest goðsögn upp kollinum. Nú
er því varla að neita að hitastig
hefur að meðaltali víða verið að
mælast hærra í dag en fyrir 30
árum og virðist vera hækka upp
á um 0,16°C á áratug, en mæling-
ar sýna ekki merki þess að hita-
stigshækkunin sé að herða eða
hægja á sér. Tilkoma olíubrenn-
andi risahagkerfa í Asíu á síð-
ustu árum virðist lítil áhrif ætla
að hafa, og heimsendaspádómar
græningja virðast eiga lengra og
lengra í land með að rætast.
Síðasta tilvitnunin í Gunnar
verður þessi: „Við, frjálslyndir
Vesturlandabúar, höfum afneit-
að þjóðernishyggju og kynþátta-
hyggju og höfum því enga gilda
réttlætingu fyrir því að halda
þessum gífurlega auði fyrir
okkur eina.“
Þetta vill undirritaður taka
undir báðum höndum. Vestur-
landabúar ættu hið snarasta að
gefa fríverslun lausan tauminn og
taka opnum örmum við fátækum
bændum og verkamönnum þróun-
arlandanna. Í sameiningu getur
mannkynið skapað sér bjarta fram-
tíð mikils auðs, góðra lífskjara og
friðsamlegrar samvinnu þar sem
peningaliturinn verður eini litur-
inn sem skiptir máli og framboð og
eftirspurn einu stríðandi öflin.
UMRÆÐAN
SVAR VIÐ ÁDREPU
GUNNARS KARLS-
SONAR
GEIR ÁGÚSTSSON
VERKFRÆÐINGUR
Peningar bæta ýmis mein
60%
Þú nærð til rúmlega helmingi fleiri
Íslendinga á aldrinum 20–40 ára með því að
auglýsa í atvinnublaði Fréttablaðsins frekar
en atvinnublaði Morgunblaðsins.
AUGLÝSTU
EFTIR STARFSFÓLKI
Á RÉTTUM STAÐ
Lestur sunnudaga*
37%
*20–40 ára Íslendingar. Gallup júní 2005.
Á sunnudögum fylgja bæði Morgunblaðinu og Fréttablaðinu
sérblöð inni í aðalblöðunum sem fjalla um atvinnumál.
Rúmlega 60% 20–40 ára Íslendinga fletta ekki sunnudags-
blaði Morgunblaðsins. Láttu ekki fyrirtæki þitt verða af
góðum starfsmanni með því að auglýsa á röngum stað.