Tíminn - 20.04.1977, Blaðsíða 9

Miövikudagur 20. apríl 1977
9
Frumvarp til laga um Skálholtsskóla
Starfsemin með sama
til i fjárlögum, enda liggi áöur
fyrir samþykki stjórnvalda fyr-
ir nýjum byggingarfram-
kvæmdum þegar um þær er aö
ræöa.
Nú er skóli þessi lagöur niöur
eöa svo fer, aö ekki er hagnýtt i
þágu skólans skólahúsnæöi
hans, hvort sem er til kennslu
eöa heimavistar, og skal þá
menntamálaráöherra og
kirkjuráö sameiginlega taka á-
kvöröun um ráöstöfun hús-
næöisins i samræmi viö lög nr.
82/1963.
Góður árangur af
starfi skólans
Menntamálaráöherra sagöi i
framsöguræöu sinni aö Skál-
holtsskóli hafi starfaö i nær 5 ár
aösókn hefur veriö mikil og
bendir þaö til þess, aö stofnun
þessa skóla sé ekki ófyrirsynju
en orðin aö brýnni þörf. Þörf,
sem um langa hrið hefur verið
reynt að mæta i nálægum lönd-
um á likan hátt og hér hefur
verið gert. Arangur skólans
virðist vera mjög góöur og nán-
ast i fyllsta samræmi viö það,
sem að var stefnt með stofnun
skólans af forvigismönnum
hans. Alþingi hefur aö undan-
förnu veitt skólanum veruletan
fjárstuðning á fjárlögum allt
upp i 7 milljónir kr. á ári.
alþingi
Skálholtsskóli. Meö frumvarpi til laga um skólann er lagt til aö rfkiö veiti skólanum fjárstuöning á sama hátt og Samvinnuskólanum og
Verzlunarskólanum.
Mó-Reykjavik. — Vilhjálmur
Hjálmarsson menntamálaráð-
herra mælti i fyrradag fyrir
frumvarpi til laga um Skál-
holtsskóla. í ræöu ráöherra kom
fram, aö meö flutningi þessa
frv. er stefnt aö þvi, aö setja
löggjöf um Skálholtsskóla.
Starfsemin yröi meö alveg
sama sniöi og áöur. Lagt er til
aö rikissjóöur veiti skólanum
fjárstuöning I sama mæli og
Samvinnuskólinn og Verzlunar-
skólinn njóta nú samkvæmt
nýrri löggjöf um viöskipta-
fræöslu. Akvæöin um hluttöku
rikissjóðs i kostnaöi viö Skál-
holtsskóla i þessu frv. eru sniöin
eftir þeirri löggjöf.
Skólinn veröur hins vegar
sjálfseignarstofnun eins og
raunar fyrrnefndu skólarnir og
ber kirkjuráö ábyrgö á fjárreiö-
um hans.
I frumvarpinu er gert ráö
fyrir aö eftirfarandi gildi um
fjárveitingar til Skálholtsskóla:
a) Rekstrarkostnaður skólans
skal greiddur aö fullu annar
en rekstrarkostnaöur heima-
vistar, sem greiðist 80%.
Framlag rikissjóös sam-
kvæmt þessum stafliö skal aö
hámarki miöað viö kostnaö i
rikisskólum á framhalds-
skólastigi.
b) Stofnkostnaöur þess
kennsluhúsnæöis, sem byggt
verður eftir gildistöku laga
þessara, skal greiddur úr
rikissjóöi aö 80% og skal hiö
sama gilda um heimavist.
Skilyröi fjárframlaga til
rekstrar er aö menntamála-
ráöuneytiö samþykki árlega á-
ætlanir um rekstrarkostnaö.
Framlög til stofnkostnaöar
greiöast eftir þvi sem fé er veitt
sniði og áður
Stjórnarfrumvarp um Kennaraháskóla íslands
Hlutverk skólans á sviði fræðslu,
rannsókna og frumkvæðis í
uppeldismálum aukið i miv ,i i
NÝLEGA var lagt fram á Alþingi
stjórnarfrumvarp til laga um
Kennaraháskóla lslands. Ýmis
nýmæli eru i frumvarpinu en
mikilvægustu breytingarnar, sem
lagt er til aö veröi á hlutverki
Kennaraháskóla Islands og fyrri
skipan kennaranáms eru þessar:
1. Kennaraháskólinn skal vera
miðstöö visindalegra rann-
sókna i uppeldis- og kennslu-
fræöum i landinu.
2. Hann skal annast uppeldis- og
kennslufræðilega menntun
allra kennara á grunnskólastigi
og I öllum skólum á framhalds-
skólastigi.
3. Heimilt er aö fela skólanum aö
annast fullmenntun kennara i
þeim greinum grunnskóla, sem
kenndar eru i sérskólum viö
setningu laganna.
4. Stofna skal til kennslu i upp-
eldisfræöum til B.A.-prófs viö
Kennaraháskóla tslands. Auk
þess er heimilt samkvæmt á-
kvöröun skólaráös og aö fengnu
samþykki menntamálaráö-
herra aö efna til framhalds-
náms i Kennaraháskólanum
til æöri prófgráöu en B.A.-
prófs.
5. Gert er ráö fyrir aö tekiö veröi
upp námseiningakerfi, og
kveðiö er á um meginþætti
kennaranáms á þeim grund-
velli. Jafnframt er valgreina-
kerfiö gert sveigjanlegra og
tekur nú einnig til sérstakra
verksviöa I grunnskóla, t.d.
byrjendakennslu.
6. Æfingaskólinn skal sinna þró-
unarverkefnum á uppeldissviði
I samvinnu viö menntamála-
ráöuneytiö, einkum skólarann-
sóknadeild.
Nefnd skipuð
Menntamálaráöherra skipaöi
nefnd áriö 1972 til þess aö endur-
skoöa lög frá i april 1971 um
Kennaraháskóla Islands. Þaö var
i samræmi viö ákvæöi i þeim lög-
um, þar sem svo var kveðiö á, aö
endurskoöa skuli lögin eigi slöar
en tveimur árum frá gildistöku
þeirra.
Nefndin skilaöi drögum aö
frumvarpi ásamt greinargerö I
júni 1976, og sföan hefur frum-
varpiö veriö til athugunar i ráöu-
neytinu. Fáeinar breytingar voru
þar gerðar á frumvarpinu frá
drögum nefndarinnar.
Miðstöð uppeldisfræði-
legra rannsókna
Meö frumvarpinu fylgir itarleg
greinargerö, sem samin var af
nefndinni. Þar segir m.a.:
Meö breytingum þessum er
Kennaraháskólanum fengiö aukiö
hlutverk á sviöi fræöslu, rann-
sókna og frumkvæöis i uppeldis-
málum.
Margt ber til, aö aukin áherzla
er lögö á rannsóknarhlutverk
Kennaraháskólans. Æ ljósara
verður aö sivaxandi ihlutun rikis-
valds um nám, námsferil og upp-
eldi ungmenna aö ööru leyti, flók-
in gerö nútimasamfélags og si-
fjölgun ytri áreita, gera uppeldis-
fræöilegar rannsóknir skyld og
nauösynleg tæki til aö meta gildi
löggjafar og framkvæmdar á
sviöi skólamála, svo og virk
tengsl þeirra.
Kennurum er ætluö aöild aö
þróunarverkefnum I skólum, og
svo mun veröa framvegis. Er
þeim þvi brýn nauösyn aö kynn-
ast visindalegum vinnubrögöum
þegar i námi sinu.
Annist menntun allra
kennara á grunnskóia-
og framhaldsskóla-
stiginu
Þpö nýmæli aö Kennaraháskól-
inn skuli annast uppeldis- og
kennslufræöilega menntun allra
islenzkra kennara á grunnskóla-
stigi og i öllum skólum á fram-
haldsskólastigi leiöir af þeirri
forsendu, aö eftirsóknarvert sé,
aö kennarastéttin sé samstæö og
heil I skilningi slnum á sameigin-
legu hlutverki. Þá mun og
. reynast hagfellt aö fela Kennara-
háskólanum verkefni þetta af
þeim sökum, aö margar náms-
einingar veröa sameiginlegar i
uppeldis- og kennslufræöilegu
námi kennara, á hvaöa stigi sem
þeir hyggjast kenna. Mun þvi
starfslið skólans nýtast betur en
ella og þvi veröa brýning og
ávinningur aö þvi aö takast á viö
verkefniö, en fjárveitinga- og
framkvæmdavald mun eiga
auöveldara meö aö glöggva sig á
þvi, aö saman veröa aö fara rikar
skyldur og full tök slikrar stofn-
unar á aö rækja þær, m.a. meö
þvi aö fá til starfa mannafla, er
notiö hefur æskilegrar menntun-
ar.
Hliðsjón af hagræðingu
Nefndin haföi nokkra hliösjón
af hagræöingu, er hún lagöi til aö
fela mætti Kennaraháskólanum
fullmenntun kennara i skyldu-
námsgreinum, sem nú eru kennd-
ar í sérskólum, þvi aö af skipu-
lagssökum getur komiö sér vel
fyrir flesta aöila aö saman fari I
Kennaraháskólanum nám I sér-
grein og uppeldisfræöum, en auk
þess leggur nefndin rika áherzlu
á þaö meginsjónarmiö, aö nám
kennara skuli vera kennslu-
miðaö, þ.e. jafnan taka miö af
væntanlegu starfi kennaraefnis,
hvert svo sem viðfangsefniö eöa
greinin er.
Kennsla til háskólaprófs
i uppeldisfræðum
A siöustu misserum hafa oröiö
þau timamót i þessum efnum, aö
stofnaö hefur verið til kennslu I
uppeldisfræöum til B.A.-prófs viö
Háskóla íslands I tengslum viö
það uppeldis- og kennslufræöi-
nám sem skólinn hefur lengi gefiö
kost á fyrir B.A.-prófsmenn úr
öörum greinum og veriö hefur
skilyröi kennsluréttinda þeim til
handa. Kennsla til B.A.-prófs I
uppeldisfræði samkvæmt skipu-
legri námsáætlun hófst haustiö
1975, og meö breytingu á reglu-
gerö háskólans i janúar 1976 var
uppeldisfræöi formlega bætt i tölu
B.A.-prófsgreina.
Nefndin telur eölilegt, aö fram-
angreind starfsemi i Háskóla Is-
lands veröi færö 1 Kennarahá-
skólann. Er þaö I samræmi viö þá
meginstefnu sem mörkuö er I 1.
gr. frv. um hlutverk Kennarahá-
skólans. Ef sú uppeldis- og
Menntamálaráöherra, Vilhjálm-
ur Hjálmarsson hefur I mörg horn
aö llta.ogfrá hans ráðuneyti hafa
fjölmörg frumvörp til laga veriö
lögö fyrir þaö þing, sem nú situr.
Auk þess frumvarps, sem hér er
gerö grein fyrir, má nefna frum-
varp til laga um samræmda
menntun á tramhaldsskólastigi,
frumvarp til laga um Þjóöleik-
hús.frumvarp til laga um skyldu-
skii til safna, frumvarp til ieik-
listarlaga, frumvarp til laga um
fulloröinsfræöslu og frumvarp til
laga um Skálholtsskóia.
kennslufræöimenntun framhalds
skólakennara, sem rækt hefur
veriö i Háskóla Islands, flyzt á
vegu Kennaraháskólans eins og
frv. gerir ráö fyrir, sýnist og eðli-
legt aö kennslan i uppeldisfræöi
til B.A.-prófs flytjist með,sökum
þeirra tengsla sem aö framan
getur. En einnig frá sjónarmiöi
Kennaraháskólans sem almennr-
ar kennaramenntunarstofnunar
eru gild rök fyrir þvi, aö koma
beri á fót kennslu til háskólaprófs
I uppeldisfræöi viö skólann.