Tíminn - 09.07.1977, Blaðsíða 8

8
Laugardagur 9. júli 1977
Feitt kjöt, útflutn-
ingsbætur á afuröir
og byggðas tef nan
Feitt kjöt og útflutn-
ingsbætur er eitt vinsæl-
asta umræðuefni fólks í
þéttbýlinu um þessar
mundir. Nú vilja neyt-
endur léttmjólk og að
sjálfsögðu léttast einhver
ósköp um leið. Fulltrúar
bænda í sex-manna-
nefndinni, sem ákveða
verðlagningu land-
búnaðarafurða, hafa
samþykkt fyrir sitt leyti
að fituskert mjólk verði
sett á markaðinn. Þeir
telja jafnframt, að þá
mjólk ætti að selja á svip-
uðu verði og fullfeita
mjólk, en lækka verð á
smjöri. Þannig mundu
framleiðendur ekki hagn-
ast á þessari breytingu.
Annars var ekki ætlunin að
skrifa um mataræði
íslendinga eða hvað sé
hollt eða óhollt, heldur að
fjalla lítið eitt um
útf lutningsbætur og
byggðarstefnu.
Útflutningur á land-
búnaðarafurðum.
Landbunaðarafuröir hafa
verið fluttar út frá upphafi
byggöar hér á landi, en það eitt
mælir ekki endanlega með aö
áfram skuli verða framleiddar
landbúnaöarafurðir til útflutn-
ings. Það er þó staöreynd aö
fluttar hafa veriö út búvörur i
1050 ár, án þess að greiða þyrfti
veröiöi niður, en i tæpa tvo ára-
tugi hefur oröiö að greiða með
þessum útflutningi. Það sem
skeð hefur er einfaldlega að
búfjárafurðir eru verðlagðar
það lágt i millirikjaviðskiptum,
aö framleiðslukostnaöur næst
ekki. Það er sama hvort varan
er framleidd á Islandi, Dan-
mörku eða Bretlandi. Þetta
ástand i verzlun með búfjáraf-
urðir hafa nær allar þjóöir oröiö
aö sætta sig við nú um nokkurt
árabil. Þar meö er ekki sagt, að
eðlilegt ástand geti ekki skapazt
á ný, á þessu sviði.
útf lutningsbætur eöa
samdráttur
Ýmsir hafa orðið til þess aö
benda á, að réttara væri aö tak-
marka framleiösluna eingöngu
við þarfir innlenda markaðar-
ins, þegar litið fæst fyrir fram-
leiðsluna i útflutningi Þetta hef-
ur verið reynt viða erlendis en
yfirleitt lánast illa. 1 Noregi fá
bændur, nú um þessar mundir
uppbót á mjólkurverðið ef þeir
framleiða minni mjólk en þeir
gerðu i fyrra. Mjólkurfram-
leiösla hjá Norðmönnum var
rétt um 5% umfram þarfir inn-
lenda markaðarins á siðastliðnu
ári.
UIAÍION i'OII.JAI' AIU I A 1.I.IJ/U
f!A vKAKIAN K>H !.!/ IISIIK 1.1. 19/0
120-330 p/kg
55 p/kg
I ------ > "
KINDAKJÖT 525 j>/kg
S T Y R K I R T I
KJÖTFRAMLEIÐSLU
VERÐLAGSÁRIÐ
1977/78 Á HINUM MIS
MUNANDI SVÆÐUM
útf lutningsbætur hjá
Finnum 66 milljaröar kr.
Hjá Finnum er vandamálið
mun hrikalegra, þvi mjólkur-
framleiðslan er 30% umfram
neyzlu i landinu. Af svinakjöti
framleiða þeir 9% meira en
neyzlan er, 62% meira af eggj-
um og 47% meira af hveiti.
Þessa umfram-framleiðslu ætla
Finnar sér að selja úr landi, þeir
áætla að verja til útflútnings-
bóta með landbúnaðarafurðum i
ár sem svarar til 66 milljörðum
isl. kr.
Finnar hafa reynt að draga úr
framleiðslúnni, t.d. með þvi að
greiöa bændnm ákveðna npp-
hæð fyrir hvern ha. ræktaðs
lands, sem tekinn var úr ræktún
Samtimis þvi sem þeir hafa
verið að reyna að finna leiðir til
að draga úr framleiðslunni,
hafa þeir veitt bændum i Norð-
ur-Finnlandi sérstakan stuöning
til að auka framleiðsluna og
reyndar er þessi styrkur greidd-
ur til fleiri landssvæða, þar sem
talin eru erfiö búskaparskilyrði.
Bændur fá m.a. styrk út á kýrn-
ar, hámarksstyrkur, sem
greiddurer I N-Finnlandi, svar-
ar til 13.800 kr. isl. á hverja
mjólkurkú og að auki fá þeir
viðbótargreiðslu á hvern mjólk-
ur litra, sem eru rúmar 16 kr.
Samhliða þvi sem offram-
leiðsla veldur Finnum áhyggj-
um, stuðla þeir beinlinis að auk-
inni framleiðslu i afskekktari
byggöarlögum. Hvers vegna
skyldu nú Finnar vera svona
óskaplega úndarlegir? Þeirra
viöhorf er, aö það sé ódýrara og
jafnframt öllu manneskjulegra
að halda uppi landbúhaöi, en aö
aö fólk sem starfar við fram-
leiösluna og i tengslum viö hana
verði atvinnulaust og komist á
framfæri hjá rikinu eða hrein-
lega flýji úr landi.
Rétt er að geta þess aö þaö er
ekki eingöngu mjólkurfram-
leiðslan, sem styrkt er i N-Finn-
landi, þar fá sauðfjárbændur
sem svarar 235 kr. isl. auka-
framlag á hvert kg. af kinda-
kjöti sem þeir framleiða.
Útf lutningsbætur eða
framleiðslustyrkir
Að sjálfsögöu eru til ýmsar
færar leiðir i landbúnaðarfram-
leiðslunni, aðrar en hafa hana
óhefta og greiða öllum jafnt á
hverja framleiðslueiningu,
hvort sem framleiöslan hjá
þeim er mikil eða litil, eða hvort
þeir búa við góð eða slæm skil-
yrði.
Það mætti hugsa sér að við
hefðum svipaðan hátt á og Finn-
ar og Norðmenn, þaö er að
greiöa sérstaka uppbót á alla
framleiðslu þeirra bænda, sem
búa i afskekktari byggðarlög-
um. Það mundi varla vefjast
fyrir landbúnaðarsérfræðingum
aö skipta landinu niöur i fram-
leiðslusvæöi og borga mismun-
andi fyrir afuröirnar sam-
kvæmt þeirri skiptingu Einnig
kæmi til greina að hafa svipað
fyrirkomulag og viöa tðkast
(t.d. I Bretlandi og Noregi) að
greiða ákveðna upphæð á hvern
ásettan grip, upphæðin miðaðist
þá við bústærö og búsetu.
Fyrst i stað kæmi vel til
greina að yfirfæra útflutnings-
bætur sem beina framleiðslu-
styrki. Miðað við fjölda sauðfjár
og mjólkurkúa gæti framlagið
verið úm 2000 kr. á vetrarfóðr-
aða kind og um 16-22 þús. kr. á
hverja mjólkurkú.
Eflaúst eru margir, sem
mundu vilja lita á slikar greiðsl-
ur sem styrki til bænda, það
skiptir i sjálfu sér engu máli,
eða ætti ekki aö gera það fyrir
bændastéttina. Auðvitað er ekki
um að ræða styrki til bænda
frekar en til neytenda, þetta
yrði eingöngu gert til að styrkja
stöðu dreifbýlisins og jafna að-
stöðu bændanna, og jafnvel
bezta leiðin til að tryggja bænd-
um sambærilegar tekjur og öör-
um.
Agnar Guönason, blaðafuUtrúi
bændasamtakanna, skrifar
W —.. .. n. .. ....... ' '