Tíminn - 31.10.1979, Qupperneq 9

Tíminn - 31.10.1979, Qupperneq 9
Miðvikudagur 31. oktdber 1979 9 Frímerkj asaf narinn Alþjóðlegar sýningar PHILASERDICA 79. Þetta var sföasta sýning árs- ins og þar voru aöeins tvenn sýningar efni frá Islandi. Þaí> var flugsafn undirritaös, sem fékk silfur og verölistinn Islensk frlmerki 1979. INDIA 80. Þaö hefir sennilega aldrei veriö jafn meil þátttaka frá Is- landi á frlmerkjasýningu I Aslu og nú veröur á INDIA 80, sem er fyrsta alþjóölega sýningin á ár- inu. Frank C. Mooney sýnir númerastimplasafn sitt, sem er eina frlmerkjasafniö frá Islandi á sýningunni. Fjögur sýningar- efni eru I bókmenntadeild, en þau eru: Tlmaritiö Grúsk, sem sýnt er af Landssambandinu. Bók Jóns Aöalsteins Jónssonar, íslensk frimerki I hundraö ár. Hefti Siguröar H. Þorsteinsson- ar um Islenska póstsögu og verölistinn Islensk frlmerki 1980. Veröur fróölegt aö sjá hvaö þeim Aslubúum finnst um Islenskar bókmenntir, þó aö hluta séu á ensku og dönsku. Sýning þessi stendur frá 25. janúar til 3. febrúar, I Nýju Delhi. LONDON 80. r A þessari sýningu veröa 6 sýningarefni frá íslandi. Þar af eru 2 söfn: Hálfdán Helgason sýnir notuö islensk bréfaspjöld og S.H.Þ. flugsafniö. Þá veröur tlmaritiö Grúsk sýnt I l^ók- menntadeild, bók Jóns A. Jónssonar og Póstsögubækl ingar og frlmerkjaverölisti S.H.Þ. NORWEX 80. Norwex veröur ekki aöeins sú sýning sem fær flesta þátttak- endur, heldur sennilega einnig flesta gesti og þegar hafa veriö gefin heiöursverölaun á hana frá tslandi, en þaö er Islenskur fálki skorinn I Islenskt birki af Þorsteini Dlomedessyni á Hvammstanga. Frank C. Mooney sýnir þarna númerastimplasafn sitt. Hálf- dán notuöu bréfaspjöldin og S. H.Þ. flugsafniö. I bókmennta- deild sýna svo hinir sömu þrir og áöur, fjögur atriöi eins og áöur er taliö. Þá má ekki gleyma aö Is- lenska Póststjórnin tekur þátt I þessum sýningum meö sýningarefni og meö sölustandi og stimpli á sumum. Þátttaka. Þaö er mikil þátttaka I al- þjóölegum sýningum og hefir veriö sótt um aö fá aö sýna 15000 römmum á Indlandi, en þar er aöeins um 3000 ramma aö ræöa. Beöiö hefir veriö um 9000 ramma I London, en þar veröur aöeins úthlutaö 4000 römmum. Hér I Oslo hefir veriö sótt um 5700 ramma, en aöeins 3.200 rammar eru til úthlutunar. Þá veröahér um 200 efni I bók- menntadeild. Flugsöfn og póstsögusöfn voru miklu fleiri en búist var viö I London. En á þeirri sýningu veröur einnig einna mest þátt- taka frá kaupmönnum og póst- stjórnum. Varla þarf aö nefna aö þar veröa til sýnis hin heims- frægu söfn Bretadrottningar og British Museum. Hér I Osló veröa einnig hlutar þessara safna. Drottningin sýn- ir Falklandseyja safn sitt. Yfir lOOlönd og stofnanir sýna I opin- beru deildinni. Þar munu Bandarikin sýna tunglpósthús sitt, en einnig láta þau prenta sérstaka blokk vegna sýningar- innar. Kanada sýnir einnig safn sem kallaö er „Little Norway”, frá æfingabúöunum norsku I Kanada á strlösárunum. Yfir 30 frímerkjasölur póst- stjórna taka þátt I sýningunni, meö þvi aö selja merki sln hér. Veröa auk þess margar þeirra meö sérstaka hliöarstimpla og póststimpla á sölustööum sinum Meöal þeirra er Indland og Klna. Dagar sýningarinnar veröa helgaöir ýmsum tilefnum, svo sem, Opnunardagur. Oslóar- dagur. Dagur Sameinuöu þjóö- anna. Póstsögudagur. Dagur pólsvæöasöfnunar. Dagur æsk- unnar. Dagur Póstsins. Olym- pludagur og Dagur bréfsins. Siguröur H. Þorsteinsson. eina mynd Af sýningxi Einars Hákonarsonar Einar H'akonarson, sköla- stjöri Myndlista- og handiöa- skölans, sýnir nh málverk aö Kjarvalsstööum — I Vestursal, en I Austursal eru barnabækur innan um hina föstu sýningu meistara Kjarvals. Þaö er þvi hreint ekkisvolitiö um aöverai h'usinu, sem var aö veröa angistinni og Myndiistarffelag- inu aö bráö. Um tima aö minnsta kosti. Kjarvalsstaöir eru nii aö veröa þaö athvarf menningar og lista, sem þeim var ætlaö i upp- hafi verka. Einar Hákonarson Einar Hákonarson er 1 hópi okkar efnilegustu myndlistar- manna, þeirra er nú eru á besta aldri. Hann er vel menntaöur 1 list sinni, þar á meöal I grafisk- um fræöum. Telst I höpi þeirra er hönd lögöu á plöginn meö aö blása lifi 1 grafiska list hfer á landi, bæöi innan skölans sem utan. A sýningu hans á Kjarvals- stööum eru þó einvöröungu olíu- málverk sum gömul en fleiri þó ný, máluö á seinustu misser- um, þvl Einar er afkasta maö- ur. Gaman heföi veriö aö fá aö sjá grafik llka. Alls eru 67 verk á þessari sýningu, sum I eigu stofnana, mikil málverk um sig sum, og nokkrar myndir hefur hann fengiö aö láni hjá einstakling- um: til samræmis viö tlöina og til þess aö sýna hvernig hefur miöaö. Skólakennarar eru af mörg- | Jónas GuðmundssonT] Myndlist um yfirleitt taldir vondir málar- ar, og erutilmargarteoríur um þaö, hvernig þeir ánetjast ein- hverjum einkennilegum fræö- um og sáluhjálparatriöum, sem I heiöri eru höfö I skólum, en hafa fá önnur erindi viö raun- verulega myndlist, og þaö dreg- ur smám saman úr þeim allan mátt. Rótgróin óbeit á listum fylgir lika oft kennslu, og þegar menn gera svo myndir ölvaöir af frumatriöum ei.num saman, veröur árangurinn oft heldur dapurlegur. Sú spurning vaknar llka, get- ur kennari I myndlistarskóla brotiö skólareglur I eigin verk- um, eöa veröur hann aö rlg- halda I þær? Skóli Einars Hákonarsonar er liklega undantekning. Þar eru viö kennslu margir af okkar færustu myndlistarmönnum, og eftir aö skólinn hefur losnaö undan kaldri hönd strangtrúar- innar hefur blómstraö þar mikil og fjölbreytt list, I staö flat- neskju áöur. Þess sér merki I list margra nú á dögum, og llka I verkum Einars Hákonarsonar. Verk hans eru nú frjálsari spil en nokkru sinni fyrr, enda þótt Einar hafi eigi til fulls losnaö undan fargi teoriunnar. Myndir hans eru sterkbyggö- ar eins og eikarskip. Þær eru kerfisbundnar, fremur en stll- færöar, og þótt dálltiö sé af „venjulegum” Einari Hákonar- syni, eru þarna margar nýjar mjög áhugaveröar myndir, þar sem upplifunin er yfirsterkari húshaldinu og aganum I húsi málarans. Breytingar i aðsigi Viö skynjum aö breytingar eru I aösigi, bæöi I lit og linu, þvl útvigtin á skútu hans hefur breyst, eins og hjá fleiri. Sýningin er sem sé full af sumri og glööu vori, og mynd- efnin, eöa yrkisefnin eru tekin vlöa aö. Helstu föngineru þó landiö og maöurinn fellt I eina mynd. Sérlega hrlfandi þóttu mér smámyndir ýmsar og abstrakt ionir Einars, þar sem skáldiö færmeiruaö ráöa en skipulags- fræöingurinn. Hinn hressandi blær, sem Einarifylgir oftast er þarna llka til staöar, og greinarkornþetta veröur aö les- ast meö vitund um þaö, aö þarna er fjallaö um fullþroska listamann, sem tekur störf sln af sæmandi alvöru og nýjungum af tortryggni, en ekki byrjanda. Ef viö berum þessa sýningu saman viö seinustu tvær, eöa þrjár sýningar Einars Hákonar- sonar og þá einkum sýningu hans I húsakynnum arkitekta um áriö, greinum viö aukinn þroska og viöari skilning en I staöinn hefur veriö greitt meö sálarháska og áhættu. Þetta má lika segja meö þvl aö einfalda hlutina og tdja myndirnar jafnari aö gæöum en áöur, því engar myndir eru nú sérlega vondar, eöa áberandi góöar. Þetta er mikil og merk sýning, sem allir veröa aö sjá. Jónas Guömundsson Flugminjar á hafsbotni Vaxandi áhugi er nú víða fyrir flugsögulegum minj- um, og er skemmst að minnast leiðangurs til þess að bjarga norskri herflugvél úr Þjórsá. Þaö þóttu talsverö tiöindi þeg- ar breski fiskibáturinn Oppor- tunity fékk mótor úr þýskri sprengjuflugvél I veiöarfæri sln á Ermarsundi, en báturinn var á skelfiskveiöum, nánar til tekiö á Rye-flóa, út af Sussex. Vélin í ágætu lagi Flugvélarhreyfillinn er af Daimler- Benz gerö og fannst hann reyndar fyrir fimm árum, en hefur nú veriö endurnýjaöur. Fannst hreyfillinn á 50 metra dýpi, og reyndist hanr vera úr Messerschmidt 109 sprengju- flugvél, sem skotin var niöur I slöari heimsstyrjöldinni. Þessi flugvélartegund var búin einni sprengju og notuöu Þjóöverjar þær á styttri vega- lengdum. Geröu þær árásir á England frá nálægum flug- völlum I Frakklandi: einkum voru þær notaöar til árása á London. Hefur flugvélin senni- lega veriö skotin niöur I loft- bardaga viö breskar flugvélar, en þaö gat lika komiö fyrir aö vélarnar yröu bensinlausar ef þær uröu fyrir árás, því þær höföu mjög takmarkaö elds- neyti. Þaö er ekki ljóst úr hvaöa flugvél þessi hreyfill var, þar sem vélarnúmeriö haföi verlö numiö á brott, og þaö gerir eftirgrennslan öröugri, aö á Þetta er Daimler — Benz hreyfillinn úr þýsku Messerschmidt sprengjuflug- véUnni, en þannig leit hann út eftir 30 ára dvöi á hafsbotni. þessum tlma geröu Þjóöverjar mikiö af þvl aö taka varahluti úr öörum vélum, eöa vélarhluti úr vélum, sem ekki voru flughæfar I svipinn, þvi mikill varahluta- skortur varö hjá þýska flug- hernum, Luftwaffe, þegar llöa tók á styrjöldina. Með þessu móti gátu þeir haldiö hluta af flugvélakostinum gangandi til árásarferöa. Þar eö hreyfillinn var á miklu dýpi, haföi gróöur fest rætur á honum, en annars reyndist hreyfillinn I lagi. Sveifarás reyndist I góöu lagi, svo og vélarlegurnar, og þegar ventlarnir voru skoöaöir, reyndust þeir óskemmdir. Sum- ir léttmálmshlutar reyndust tæröir, en aörir hlutir reyndust óskemmdir meö öllu eftir rúm- lega þriggja áratuga dvöl á hafsbotni. Þykir hinn mesti fengur aö þessari vél, og þetta er ekki eini flugvélahreyfillinn, sem Opportunity hefur „fiskaö” upp á skelfiskveiöunum. Hluti úr Spitfire- hreyfli kom eitt sinn I veiöarfæri bátsins. Kafarar fundu heila vél. Vitað er um flugvélahluti og jafnvel heilar flugvélar á botni Ermasunds og eru nú geröar ráöstafanir til þess aö ná þeim upp á yfirboröiö. 1 júnl fyrir fimm árum festust veiöarfæri I ókennilegum hlut á sjö faöma dýpi, hálfa mllu út af strönd Dymnchurch Redoubt. Kafarar, sem fóru niöur, fundu þar heiía Messerschmidt 109 flugvél á botninum, og fyrir skömmu fundu kafarar Rolls- Royce Nerlin hreyfil á 147 feta dýpi út af strönd Englands. Sérfræöingar eru nú aö hreinsa vélina og reynt er aö komast aö þvi úr hvaöa vél þessi hreyfill er kominn, en llklegast er hann úr breskri Hurricane- orustuflugvél.

x

Tíminn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.