Fréttablaðið - 01.12.2007, Side 44

44 1. desember 2007 LAUGARDAGUR
S
agan segir frá systrunum Krýsu
og Herdísi, dætrum Þóris nokk-
urs haustmyrkurs, fjandskapur
ríkti á milli systranna og fór svo
að þær lögðu ill álög á jarðir hvor
annarrar. Þegar ekið er um
Krýsuvík á Suðurnesjum, sem á að hafa til-
heyrt þjóðsagnapersónunni Krýsu, er ekki
laust við að mann gruni að álög hvíli enn á
staðnum. Fáir staðir eru jafn hrjóstrugir,
óvíða blása vindar jafn kröftuglega og á
fáum stöðum er landið jafn örfoka. Það er
eins og ekkert geti almennilega þrifist á
þessum stað.
Meðferðarheimili Krýsuvíkursamtak-
anna var byggt sem skóli en var aldrei notað
eins og upphaflega var ætlast til og stóð því
autt í hálfan annan áratug. Við blasa
ryðgaðar grindur gróðurhúsa, ummerki eru
um hitaveituna í Seltúni og hrímaðir pollar
á planinu gera aðkomuna enn kuldalegri.
Lengst af hefur staðurinn hýst fólk sem
ekki hefur þrifist í samfélaginu. Fólk sem
jafnan er sagt að hafi ekki náð að blómstra.
Staður fyrir fólk sem á litla von
Önnur upplifun tekur þó við þegar inn er
komið. Í eldhúsinu er notaleg stemning,
vistmenn ganga frá diskum sínum eftir
hádegisverðinn, fá sér kaffibolla og halda
svo flestir inn á setustofu eða í reykher-
bergið. Það kemur blaðamanni á óvart að
yfir fólkinu á þessari stofnun hvílir ekki sá
drungi, sem oft má finna fyrir á svipuðum
stöðum. Flestir taka heimsókninni vel, bjóða
blaðamann og ljósmyndara velkomna að
sitja byrjun á svokölluðum grúppufundi og
eftir smá spjall er litla feimni að finna
meðal mannskapsins þó að ekki treysti sér
allir til að sjást á mynd og koma fram.
Ungur hraustlegur maður í íþróttatreyju
hvetur aðra til að koma fram. Telur að með-
ferðarstofnanir snúist um fólk og ekki gangi
alltaf að í umfjallanir um þær séu aðeins
prýddar myndum af húsnæði og andliti for-
stöðumanna. Það verði einungis til þess að
fólk haldi að þeir sem þar leita þjónustu eigi
að skammast sín. Hann kynnir sig því næst
sem Guðmund Pál Andrésson og sest niður
meðal annarra vistmanna í reykherberginu
en opnar glugga um leið þar sem hann segist
ekki reykja sjálfur. Hann er 26 ára, segist
hafa stundað íþróttir alla tíð og ekki byrjað
að drekka fyrr en hann var átján ára gamall.
„Það virkaði samt illa á mig og fljótlega
missti ég tök á öllu,“ segir Guðmundur.
Hann er einn af fáum sem koma í Krýsuvík
í sína fyrstu meðferð. „Ég vil gera þetta
almennilega fyrst ég er að þessu.“
Löngu hættur að telja meðferðirnar
Tölfræði samtakanna sem reka staðinn sýnir
að þorri þess fólks sem þar dvelur hefur
farið í fleiri en fimm meðferðir áður en það
kemur í Krýsuvík enda er staðurinn
hugsaður fyrir það fólk sem er allra lengst
leitt af fíkn og talið er eiga litla von á bata.
Sævar Már Indriðason 31 árs, sem situr
næst blaðamanni, er einn þeirra. Hann tekur
sér tíma til að ákveða hvort hann eigi að tala
við blaðamann, segist hafa lent á síðum blað-
anna í gegnum tíðina fyrir misjafna hluti.
Eftir smá stund ákveður hann að láta á það
reyna að koma sjálfviljugur í fjölmiðla enda
segist hann vongóður um að ná bata í
Krýsuvík.
Þegar blaðamaður spyr Sævar hve oft
hann hefur farið í meðferð skellir hann upp
úr: „Ég er löngu hættur að telja,“ segir hann
og útskýrir að hann hafi tólf ára byrjað í
neyslu. SÁÁ vilji ekki lengur taka við honum
nema hann noti lyfið methadon sem ætlað er
sprautufíklum sem neytt hafa heróíns eða
morfínlyfja í langan tíma. Hann segist ekki
vilja nota lyf til að sigrast á lyfjafíkn. Segir
því næst hafa sprautað sig daglega í 11 til 12
ár, eða þar til nú.
Þessar upplýsingar koma blaðamanni á
óvart því Sævar lítur hreint og beint vel út,
annar vistmaður hvíslar því þó glettnislega
að hann hafi litið töluvert verr út fyrir fimm
mánuðum þegar hann mætti fyrst.
Sævar er nokkuð feimnislegur í fasi en
það er alltaf stutt í glens í frásögn hans.
Hann er augljóslega mjög vanur orðræðu
AA-samtakanna, sem starfið í Krýsuvík
byggir, á og skellir nokkrum sinnum upp úr
þegar þekktar klisjur ber á góma í
samræðunum. Enda kemur á daginn að
hann hefur langa reynslu af vist á
stofnunum. „Ég átti tvítugsafmæli á Skóla-
vörðustíg og varð þrítugur á Hrauninu,“
segir hann og brosir þótt hann núi saman
höndunum við frásögnina. „Það er ekki fyrr
en hér sem mér finnst ég eiga von á að geta
hætt,“ segir hann og kyngir. „Þetta er ekki
geymsla eins og ég upplifði hinar
stofnanirnar sem ég hef verið á.“
Við þau ummæli hafa allir við einhverju
að bæta. Mikið er talað um að styrkur,
jákvæðni og samheldni einkenni starfið í
Krýsuvík. Að öðrum meðferðarstöðum
ólöstuðum sé þessi staður sá líklegasti til að
skila því árangri. Tíminn, sem fólki í Krýsu-
vík er ætlaður til að vinna á fíkninni segir
fólkið skipta sköpum, en lágmarksmeðferð-
artími þar er hálft ár. Einn þriðji vistmanna
nær þó að halda sér á staðnum þann tíma
Ekki halda að veran hér sé auðveld
Meðferðarheimilið í Krýsuvík tekur við fólki sem er mjög langt leitt í fíkn og á flest fjölda meðferða að baki. Flest er þetta fólk
sem hefur upplifað mikinn sársauka og þarf aðstoð við að fóta sig í samfélaginu. Þriðjungur hópsins dvelur í Krýsuvík í hálft ár
og þykir það góður árangur. Karen Kjartansdóttir heimsótti Krýsuvík og kynnti sér mannlífið á staðnum og öfluga starfsemi.
EFTIR MIKLA BARÁTTU Ingimar, Guðmundur og Sævar eru misjafnlega langt leiddir eftir áralanga misnotkun áfengis og annarra vímuefna. Allir glíma þeir þó við sama sjúkdóm og alla dreymir þá um að ná bata. Þeir líta
vel út enda láta þeir vel af vistinni. Þær hremmingar sem þeir hafa gengið í gegnum skyldi þó ekki vanmeta.
FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Ég átti tvítugsafmæli á Skólavörðustíg og varð
þrítugur á Hrauninu.
SÆVAR MÁR INDRIÐASON
STEFNAN TEKIN Á BETRA LÍF Una Jóhannesdóttir og Ásta Huld Iðunnardóttir láta vel af Krýsuvík. Ásta segir
að sér þyki þó afar erfitt að kveðja dóttur sína. Hún hlakki þó til að sjá hana eftir meðferð og vill veita
henni örugga framtíð. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA