Fréttablaðið - 25.05.2008, Síða 12

Fréttablaðið - 25.05.2008, Síða 12
12 25. maí 2008 SUNNUDAGUR UMRÆÐAN Andri Óttarsson og Skúli Helgason skrifa um ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks og Samfylk- ingar Nú er eitt ár liðið frá því að ríkis stjórn Sjálfstæðisflokks og Samfylkingar var mynduð á Þingvöllum með undirritun stjórnar sáttmálans. Myndun þess- arar ríkisstjórnar sætti nokkrum tíðindum enda er um að ræða sam- starf tveggja stærstu stjórnmála- flokka landsins og andstæðra póla í íslenskum stjórnmálum. Miklar sviptingar á alþjóðleg- um fjármálamörkuðum hafa sett sterkan svip á árið og verið eitt vandasamasta viðfangsefni for- ystumanna ríkisstjórnarinnar. Ríkisstjórnin hefur notið þess mjög í þeirri orrahríð að hafa traustan þingmeirihluta og vera skipuð dugandi einstaklingum. Þrátt fyrir utanaðkomandi ógn- anir hefur ríkisstjórnin unnið ótrauð að því að efna skuldbind- ingar sínar. Athugun okkar leiðir í ljós að um 80-90% þeirra verk- efna sem tilgreind eru í stjórnar- sáttmálanum eru komin til fram- kvæmda eða á góðan rekspöl. Þetta hlýtur að teljast afar góður árangur þegar svo skammt er liðið á kjörtímabilið og undirstrik- ar að ríkisstjórnin hefur vilja og styrk til að koma hlutum í verk. Í þessari grein viljum við vekja athygli á stöðu þeirra meginverk- efna sem samið var um í stjórnar- sáttmálanum. Traust og ábyrg efnahagsstjórn Brýnasta verkefni ríkisstjórnar- innar er að tryggja jafnvægi í efnahagslífinu. Áhrif hinnar alþjóðlegu fjármálakreppu hafa þyngt róðurinn en þó ber að hafa í huga að skuldlaus ríkissjóður og öflugt lífeyrissjóðakerfi gerir okkur mun betur í stakk búin að takast á við tímabundnar þreng- ingar. Nýlegir gjaldeyrisskipta- samningar við norrænu seðla- bankana eru til marks um að sterk staða ríkissjóðs skapar okkur traust á alþjóðavettvangi. Fram undan eru frekari aðgerðir til að treysta varnir þjóðarbúsins út á við. Ríkisstjórnin hefur fylgt þeirri stefnu að stórframkvæmdir, skattkerfisbreytingar og aðrar hagstjórnaraðgerðir verði tíma- settar í ljósi markmiða um efna- hagslegan stöðugleika. Komið hefur verið á fót samráðsvett- vangi ríkisstjórnar, aðila vinnu- markaðarins, og sveitarfélaga um aðgerðir og langtímamarkmið á sviði efnahags-, atvinnu-, og félagsmála. Forgangsverkefni þessa samráðs er að grípa til aðgerða til að stemma stigu við verðbólgu. Orkumikið atvinnulíf Mat ríkisstjórnarinnar er að íslenskt atvinnulíf muni einkenn- ast í sívaxandi mæli af þekkingar- sköpun og útrás og í stjórnarsátt- málanum kemur m.a. fram að ríkis stjórnin vilji skapa kjörskil- yrði fyrir áframhaldandi vöxt, útflutning og útrás íslenskra fyrir- tækja. Í því skyni hafa framlög til Rannsóknarsjóðs og Tækni þróunar- sjóðs verið hækkuð verulega. Árangur Íslendinga í nýtingu jarðhita til orkuöflunar hefur vakið athygli á alþjóðavettvangi og mörg verkefni eru í undirbún- ingi víða um heim á vegum íslenskra orkufyrirtækja. Nýtt frumvarp til orkulaga bíður nú afgreiðslu vorþings en þar er m.a. tryggt að orkuauðlindir í opin- berri eigu verði það áfram. Ríkisstjórnin hefur hrundið af stað átaki í neytendamálum og réttindi neytenda hafa verið bætt á ýmsum sviðum svo sem varð- andi innheimtu seðilgjalda, upp- greiðslugjalds og FIT-kostnaðar. Þá er nýtt frumvarp um greiðslu- aðlögun fyrir almenning í undir- búningi. Fjárveitingar til Sam- keppniseftirlitsins hafa verið hækkaðar um 31% í því skyni að efla heilbrigða samkeppni. Ríkisstjórnin stefnir að því að tryggja að alþjóðleg þjónustu- starfsemi og fjármálaþjónusta geti áfram vaxið og haft höfuð- stöðvar sínar á Íslandi. Gripið hefur verið til ýmissa aðgerða og má t.d. nefna boðaða lækkun skatta á fyrirtæki, lög um sér- tryggð skuldabréf og skráningu verðbréfa í erlendri mynt og lög um skattfrelsi hagnaðar af sölu hlutabréfa. Í því skyni að auka traust á íslenskum fjármálamark- aði hafa fjárveitingar til Fjár- málaeftirlitsins verið hækkaðar um 56%. Ríkisstjórnin tók þá erfiðu ákvörðun síðastliðið sumar að skera þorskveiðiheimildir veru- lega niður í samræmi við ráðlegg- ingar Hafrannsóknastofnunar. Stofnuninni var á sama tíma falið að gera tillögur um hvernig efla megi rannsóknir og aðgerðir til uppbyggingar þorskstofninum. Hvetjandi skattaumhverfi Skattar einstaklinga munu lækka með um 7.000 króna hækkun per- sónuafsláttar á kjörtímabilinu. Áður hafði verið ákveðið að per- sónuafsláttur hækki árlega í takt við vísitölu neysluverðs. Þetta þýðir að skattleysismörk munu hækka um 20 þúsund krónur umfram þróun verðlags. Skattar fyrirtækja verða lækkaðir úr 18% í 15%. Ríkisstjórnin hefur einnig hafist handa við að afnema stimpilgjöld og er fyrsta skrefið stigið í sumar með afnámi þeirra af lánum fyrir fyrstu íbúða kaup- endur og verður haldið áfram á þeirri braut þegar aðstæður leyfa. Boðaðar aðgerðir ríkis- stjórnarinnar í skattamálum, hækkun skerðingarmarka barna- bóta og hækkun eignaskerðingar- marka vaxtabóta koma ekki síst lágtekju- og millitekjufólki til góða. Markviss ríkisrekstur Í samræmi við stjórnarsáttmál- ann hefur verið unnið að einföld- un og nútímavæðingu stjórnsýsl- unnar. Öll ráðuneytin hafa gert aðgerðaráætlanir í því skyni að einfalda regluverk og minnka skriffinnsku. Jafnframt verður notkun upplýsingatækni aukin samkvæmt nýrri stefnu ríkis- stjórnarinnar sem nefnist Net- ríkið Ísland. Leiðarljós hennar er að þjónusta hins opinbera verði notendavæn og skilvirk. Barnvænt samfélag Ríkisstjórnin leggur sérstaka áherslu á börn og unglinga og er heildstæð aðgerðaráætlun í mál- efnum þeirra komin til fram- kvæmda. Skerðingarmörk barna- bóta verða hækkuð um 50% á næstu tveimur árum. Tekjuskerð- ingarhlutföll vegna annars og þriðja barns verða jafnframt lækkuð á þessu ári en þessar aðgerðir fela í sér að jafnaði um 20% hækkun barnabóta. Fyrsta barnaverndaráætlun Íslandssögunnar hefur verið lögð fram og bíður afgreiðslu Alþingis. Mótuð hefur verið aðgerðaáætlun um bætta tannvernd barna. Á þessu ári verður þjónusta aukin við börn innflytjenda, langveik börn, börn með hegðunarvanda- mál, geðraskanir og þroskafrávik. Þá voru nýlega samþykkt lög um aukinn stuðning við foreldra lang- veikra eða alvarlega fatlaðra barna. Fjármagni hefur verið varið í aðgerðir til að vinna á bið- listum hjá Greiningar- og ráðgjaf- arstöð ríkisins. Bættur hagur aldraðra og öryrkja Ríkisstjórnin leggur ríka áherslu á að styrkja stöðu aldraðra og öryrkja. Hún hefur varið einum milljarði króna til að hraða upp- byggingu 400 hjúkrunarrýma fyrir aldraða og fjölga einbýlum. Ákveðið hefur verið að afnema að fullu tekjutengingu launatekna við lífeyri 70 ára og eldri. Frí- tekjumark fólks á aldrinum 67-70 ára hækkar úr 25 þúsund í 100 þúsund á mánuði frá og með 1. júlí næstkomandi. Skerðing trygg- ingabóta öryrkja vegna tekna maka var að fullu afnumin hinn 1. apríl síðastliðinn sem og hjá elli- lífeyrisþegum 70 ára og eldri. Þá verða skerðingarmörk lækkuð í 35% 1. júlí næstkomandi. Ríkis- valdið mun tryggja þeim ellilíf- eyrisþegum sem hafa takmarkað- an eða engan rétt til eftirlauna úr lífeyrissjóði uppbót á eftirlaun sem svarar allt að 25 þúsund krón- ur á mánuði og verða fyrstu greiðslur samkvæmt þessu inntar af hendi í ágúst á þessu ári. Með þessum aðgerðum batnar veru- lega hagur þeirra lífeyrisþega sem lægstar hafa tekjurnar. Nefnd vinnur nú að heildarend- urskoðun á almannatrygginga- kerfinu og skoðar m.a. hvort undan skilja megi hluta af lífeyris- sjóðstekjum eldri borgara skerð- ingum í almannatryggingarkerf- inu. Niðurstöðu er að vænta í haust. Ríkisstjórnin hefur hafist handa við að stórauka starfsendurhæf- ingu í samstarfi við aðila vinnu- markaðarins og setja upp nýtt matskerfi vegna örorku og starfs- getu. Jafnrétti í reynd Jafnréttismál eru eitt helsta for- gangsmál ríkisstjórnarinnar. Ný jafnréttislög hafa verið samþykkt sem miða að jöfnum áhrifum kvenna og karla í samfélaginu og jafnframt að vinna gegn launa- misrétti og annarri kynbundinni mismunun á vinnumarkaði. Í lög- unum er tryggður réttur launa- fólks til að skýra frá launakjörum sínum ef það svo kýs. Úrræði kærunefndar og jafnréttisstofu eru jafnframt efld auk þess sem hafinn er undirbúningur að vott- un launajafnréttis. Fjárveitingar til jafnréttismála hafa verið aukn- ar um 60 milljónir króna á ári. Ríkisstjórnin hefur sett sér það markmið að minnka óútskýrðan kynbundinn launamun hjá ríkinu um helming fyrir lok kjörtíma- bilsins. Í því skyni hefur þremur nefndum verið komið á fót til að endurmeta kjör hefðbundinna kvennastétta hjá hinu opinbera og jafna stöðu kvenna og karla í nefndum og stjórnunarstöðum á vegum ríkisins. Lagt hefur verið fram frum- varp sem veitir trúfélögum heim- ild til að staðfesta samvist sam- kynhneigðra. Unnið er að endurskoðun á eftir- launakjörum alþingismanna og ráðherra með það fyrir augum að meira samræmi verði komið á í lífeyrismálum ráðamanna og almennings. Menntakerfi í fremstu röð Fjárframlög til mennta og rann- sókna hækka um tæplega 17% á þessu ári í samræmi við áheit stjórnarsáttmálans um áfram- haldandi fjárfestingar á þessu sviði. Lögð hafa verið fram fjögur frumvörp sem fela í sér heildar- endurskoðun á skólakerfinu frá leikskóla upp í framhaldsskóla. Í þeim er lögð áhersla á sveigjan- leika og fjölbreytni í námsvali. Jafnframt er lögð áhersla á að efla list- og verkmenntun og náms- og starfsráðgjöf auk þess sem gæðaeftirlit er aukið á öllum skólastigum. Í frumvörpunum eru jafnframt fjölmörg ákvæði sem auka faglegt og rekstrarlegt sjálf- stæði skóla og minnka miðstýr- ingu. Sem dæmi má nefna að framhaldsskólar ákveða nú sjálfir hvaða námsbrautir þeir bjóða upp á í stað þess að slíkt sé bundið í lög. Frumvarp um menntun og ráðn- ingu kennara felur í sér að til framtíðar eru gerðar kröfur til kennara um meistaranám á öllum skólastigum. Með sameiningu HÍ og KHÍ aukast námsmöguleikar kennaranema verulega. Til að efla fullorðinsfræðslu innan skólakerfisins og á vinnu- markaði mun ríkisstjórnin auka framlög til símenntunar og full- orðinsfræðslu. Örugg heilbrigðisþjónusta og vímuvarnir Ríkisstjórnin tók ákvörðun um að leggja stóraukna áherslu á for- varnir og stuðla að heilbrigðari lífsháttum. Sumarið 2007 var unnin aðgerðaáætlun vegna geð- heilbrigðisþjónustu við börn og unglinga og í kjölfarið var ákveð- ið að veita samtals 150 milljónum króna til ákveðinna verkefna á árunum 2007 og 2008. Gert er ráð fyrir að í árslok 2008 verði bið- listi eftir þjónustu barna- og ungl- ingageðdeildar innan ásættan- legra marka. Á næstunni verður kynnt sérstök heilsustefna til næstu ára og aðgerðaáætlun þar að lútandi. Frá því að ríkisstjórnin tók við völdum hefur náðst sparnaður í lyfjakostnaði upp á einn milljarð króna með sameiginlegum útboð- um, lyfjalistum og samstarfi við Norðurlönd um markaðsleyfi. Ríkisstjórnin hefur lagt fram nýtt frumvarp um sjúkratrygg- ingarstofnun sem mun sjá um innkaup á heilbrigðisþjónustu á Kraftmikil umbótastjórn FUNDUR RÍKISRÁÐS Á BESSASTÖÐUM „Þótt flokkarnir tveir hafi mismunandi áherslur eru þeir samtaka um að leiða þjóðina inn í nýtt tímabil jafnvægis og spennandi tæki- færa,“ segir meðal annars í greininni. ANDRI ÓTTARSSON SKÚLI HELGASON

x

Fréttablaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.