Tíminn - 23.01.1986, Blaðsíða 3

Tíminn 3
Fimmtudagur 23. janúar 1986
llllllllllllllllllllllllll FRÉTTASKÝRING ;i1!aillllim^^^ ................................... ............................ ...............
Hrátt kjöt og
siðferðisþroski
Deila iðnaðarráðherra og utanrík-
isráðherra um innflutning varnar-
liðsins á hráu kjöti blossaði aftur upp
í síðastliðinni viku. Tilefnið varálits-
gerð þriggja lögfróðra manna sem
forsætisráðherra fékk síðsumars til
að skera úr um lögmæti þessa inn-
flutnings. Úrskurðurinn var Geir
Hallgrímssyni og hans afstöðu í hag,
á þeirri forsendu að varnarsamning-
urinn frá árinu 1951 hafi íslenskt
lagagildi. Albert Guðmundsson
brást ókvæða við, enda hafði hann
lagt mikið undir í þessu máli og átti
sjálfsagt von á því að uppskera í sam-
ræmi við það.
Magnaðir draugar
í viðtali við Morgunblaðið þann
16. janúar sl. lýsti Albert yfir efa-
semdum sínum vegna fyrrnefndrar
álitsgerðar lögfræðinganna. Þá
kvaðst hann ætla að taka málið upp á
Alþingi og „láta þingið skera úr um
hvort það hefur afsalað Keflavíkur-
flugvelli til Bandaríkjanna". Sú hót-
un iðnaðarráðherra að færa deiluna
inn í þingsali virðist hafa hleypt af
stað alvarlegum taugatitringi meðal
forystumanna Sjálfstæðisflokksins,
ekki síst vegna þess að hingað til hafa
flokksmenn staðið einhuga í afstöðu
sinni til öryggis- og varnarmála
þ.ám.til samskipta við varnarliðið.
Umfjöllun þings um hið svokallaða
kjötmál hefði hugsanlega vakið upp
magnaða drauga sem erfitt hefði
reynst að kveða niður.
Viðbrögð utanríkisráðherra við
yfirlýstri ætlan Alberts var í sam-
ræmi við þetta. Hann lét þau orð
falla að hér væri um grófa móðgun og
landráðabrigsl að ræða, að orðalag
iðnaðarráðherra væri tekið „beint úr
munni herstöðvaandstæðinga í hópi
kommúnista". Þorsteinn Pálsson
formaður Sjálfstæðisflokksins tók
svo undir þetta álit Geirs í fréttatíma
sjónvarps. Þess var skammt að bíða
að andstæðingurinn efldist í and-
svörum sínum, því að þann 20. janú-
ar sl. sagði Albert í viðtali við DV að
það væri „lítið balanseraður" maður
sem talaði eins og utanríkisráðherra
hefði gert. Efasemdir um andlegt
jafnvægi fyrrverandi formanns Sjálf-
stæðisflokksins og forsætisráðherra,
og núverandi utanríkisráðherra,
virðast hafa fyllt mælinn.
Minni og stærri spámenn
Minni og stærri spámenn tóku
saman höndum við að sýna iðnaðar-
ráðherra f tvo heimana. Stjórn
Heimdallar samþykkti vítur á ráð-
herrann á fundi 20. janúar sl. og
Morgunblaðið birti harðorðan
leiðara næsta dag, sem ekki var hægt
að túlka öðruvísi en sem viðvörun.
Samdægurs birtist frétt í Þjóðviljan-
um sem virtist gefa fullt tilefni til var-
færni af hálfu Alberts, þar sagði að
unnið væri að því innan Sjálfstæðis-
flokksins að koma honum úr ríkis-
stjórninni og Birgi ísleifi Gunnars-
syni inn í hans stað.
Loks lét Þorsteinn Pálsson málið
til sín taka á fundi með iðnaðarráð-
herra í fjármálaráðuneytinu í
fyrradag. I viðtali við Morgunblaðið
í gær sagði Þorsteinn að þeir hefðu
komist að samkomulagi um að „ekki
sé tilefni til að flytja málið inn á Al-
þingi“. Ef gert er ráð fyrir að sam-
komulag feli alltaf í sér a.m.k. tví-
hliða ávinning er Ijóst að sagan er
ekki öll sögð. Gæti hugsast að það
hafi verið flugufótur fyrir frétt
Þjóðviljans?
Samkomulag þeirra Þorsteins og
Alberts virðist í fyrstu hafa verið
feimnismál hjá síðarnefndum. Er
Tíminn náði sambandi við iðnaðar-
ráðherra að fundinutn loknum vildi
hann ekkert kannast við það að kjöt-
málið hefði verið rætt en skýrði hins-
vegar frá því að öll fyrri orð væru
dauð og ómerk. Unt málið yrði ekki
frekar deilt af hans hálfu, hvað þá að
Alþingi fengi það til umfjöllunar. í
stuttu máli sagt: heitstrengingar Al-
berts um vasklega framgöngu í þv{
sem hann hefur sjálfur lýst þjóð-
þrifamál verða allt í einu að cinföld-
um skoðunum sem honum er frjálst
að hafa í friði. Verða svo mikil og
snögg skoðanaskipti af tilefnislausu?
Frumstæður pólitískur
siðferdisþroski
Þetta dæmalausa kjötmál er ekki
einungis athyglisvert fyrir þá sök
hvernig það hefur þróast undanfarna
mánuði, heldur einnig vegna þess að
enn einu sinni hefur sannast hversu
pólitískur siðferðisþroski íslenskra
stjórnmálamanna er grátlega frum-
stæður miðað við það sem tíðkast
meðal annarra lýðræðisþjóða.
Iðnaðarráðherra hefur í raun lýst
því yfir að fullveldi íslenska ríkisins
sé í veði þar sem kjötmálið er annars
vegar. Ekki er hægt að skilja orð
hans undanfarna mánuði öðruvísi.
Hann helur komið þeirri sannfær-
ingu sinni á framfæri með brauki og
bramli, þannigaðenginn hefurkom-
ist hjá því að hlýða á. En orðunt
fylgja engar athafnir. Sannfæringin
er eins og hver önnur fatadrusla sem
hægt er að skrýðast eftir hentugleik-
um. Þrátt fyrir það að Albert Guð-
mundsson hafi sett umrætt kjötmál í
háalvarlegt samhcngi, þá virðist
liann kæra sig kollóttan um það
hvort að ríkisstjórnin beiti sér í því
þannig að fullveldinu sé nú örugg-
lega borgið. Alla vega bendir ekkert
til þess að iðnaðarráðherra ætli að
yfirgefa Stjórnarráðið skrýddur
sannfæringunni þó svo að óbreytt
ástand niuni ríkja. Það gerist allt of
oft hérá íslandiað þcgarstjórnmála-
menn þurfa að standa við stóru orðin
þá cr allt í einu öllum frjálst að hafa
sínar skoðanir í friði. Að mörgum
öðrum ólöstuðum gæti hinn breski
Hescltine kennt íslenskum kollegum
sínum sitthvað.
- SS
Ríkisútvarpiö:
Kosningaútvarp fyrir
Sjálfstæðisflokkinn
- sagði Helgi Pétursson á fundi á Selfossi
Frá Sveini Helgasyni fréttaritara
Tímans á Selfossi:
„Ríkisútvarpið er kosningaútvarp
Sjálfstæðisflokksins," sagði Helgi
Pétursson ritstjóri á fundi um fjöl-
miðlamál sem félögungra framsókn-
armanna í Árnessýslu boðuðu til og
haldinn var á Selfossi 18. janúar síð-
astliðinn.
Þessi orð lét Helgi falla í fram-
söguræðu sem hann hélt á fundinum
en þar ræddi hann einnig um svæðis-
útvörp á landsbyggðinni og taldi að
þau yrðu vaxtarbroddur í íslenskri
fjölmiðlun.
Auk Helga hélt Þorgeir Ástvalds-
son forstöðumaður rásar tvö fram-
sögu á fundinum og ræddi meðal
annars starfsemi rásarinnar.
Fleiri tóku til máls og var greini-
legt að mikill áhugi er á starfsemi
svæðisútvarps á Suðurlandi, og var
meðal annars rætt um staðsetningu
hugsanlegrar útvarpsstöðvar. Fjár-
hags- og tæknileg hlið málsins bar
einnig á góma. Ræðumenn töldu að
nauðsyn bæri til að Sunnlendingar
stæðu saman meðal annars til að
auka hlutdeild landsbyggðarinnar í
dagskrá Ríkisútvarpsins.
Erlent gervihnattarsjónvarp og
áhrif þess voru einnig í brennidepli
og voru fundarmenn sammála um að
íslenska menningu yrði að vernda
gegn erlendum áhrifum.
Snjómokstur í Reykjavík 1985:
20 milljónir spöruðust
- en vélaleigur tapa viðskiptum
Snjólétt síðastliðið ár sparaði
höfuðborgarbúum tuttugu milljónir
króna, sem ætlaðar höfðu verið í
snjómokstur á árinu. Fjárhagsáætl-
un Reykjavíkurborgar gerði ráð fyr-
ir fjörutíu milljón krónum í snjó-
mokstur, tuttugu milljónir króna
voru notaðar.
Ingi Ú. Magnússon gatnamála-
stjóri sagði í samtali við Tímann í
gær að það sem af væri janúarmán-
uði væri búið að eyða tæplega hálfri
milljón í saltdreifingu og aðrar fyrir-
byggjandi aðgerðir gegn hálku.
Hann sagði fyrirsjáanlegt að það
þyrfti mikið til ef fara ætti fram úr
áætlun þetta ár, en gert er ráð fyrir
þrjátíu milljónum króna í mokstur í
Reykjavík.
Það eru þó ekki allir ánægðir með
snjóleysið. Tækja- og vélaleigur hafa
ekki notið þeirra viðskipta sem vana-
legt hefur verið á þessum árstíma.
„Þeir menn eru óneitanlega súrir yfir
þessu árferði," sagði Ingi.
- ES
Nokkir leikaranna og leikstjórinn á samiestri á verkinu.
L.R. æfir Svartfugl:
Frægasta sakamál
íslandssögunnar
Leikarar Leikfélags Reykjavíkur
æfa nú af kappi nýja leikgerð Bríet-
ar Héðinsdóttur á Svartfugli eftir
Gunnar Gunnarsson. Svartfugl
sem fjallar um morðin á Sjöundá
árið 1802 er fjórða vcrkefni vetrar-
ins hjá Leikfélaginu, og verður
leikritið frumsýnt í byrjun mars.
Gunnar Gunnarsson skrifaði
skáldsöguna Svartfugl í Danmörku
og hún kom út þar árið 1929. Þá
hafði hann rækilega kannað öll
dómsskjöl í málinu og kynnt sér að-
stæður og atburðarás. Sagan kom
fyrst út í íslenskri þýðingu árið
1938.
Sjöundá var innsti bærinn á
Rauðasandi og þar var um alda-
mótin 1800 tvíbýli. Árferði var um
þessar mundir mjög hart, hafís,
kuldi og hungursneið, féfellir tíður
og jafnvel mannfellir. Á Sjöundá
gerðust um veturinn og vorið 1802
þeir atburðir sem a£ mörgum er
talið eitt frægasta sakamál Islands-
sögunnar en þá var Bjarni Bjarna-
son sakaður um að hafa myrt sam-
býling sinn Jón Þorgrímsson bónda
og síðar einnig konu sína, Guð-
rúnu Egilsdóttur. Bæði þessi morð
átti hann að hafa framið með að-
stoð konu séra Jóns, Steinunnar
Sveinsdóttur.
Með stærstu hlutverk í sýning-
unni fara Þorsteinn Gunnarsson og
Jakob Þór Einarsson sem leika sr.
Eyjólf, Sigurður Karlsson leikur
Bjarna, Margrét Helga Jóhanns-
dóttir leikur Steinunni og Gísli
Rúnar Jónsson leikur Guðmund
Scheving, settan sýslumann.
Leikstjóri er Bríet Héðinsdóttir,
Jón Þórarinsson semur tónlistina
við leikritið, Steinþór Sigurðsson
gerir leikmynd og búninga og Da-
vid Walters annast lýsingu.
Frumsýning á Svartfugli verður í
byrjun marsmánaðar.
Mrún