Tíminn - 03.11.1987, Blaðsíða 15

Þriðjudagur 3. nóvember 1987
Tíminn 15
MINNING
llllilllll

lllllllllllllllliilllll
lækka þau ef að kreppti. Hann var
gætinn í fjármálum en djarfur í
ákvörðunum, öruggur rekstrarmað-
ur og samviskusamur stjórnandi.
Jafnframt kom fljótt í ljós við kynni
að hann var góður fjölskyldufaðir og
lét sér annt um alla sem nærri honum
stóðu.
Síðustu mánuðina höfum við
Hrólfur aukheldur átt náið samstarf
vegna dálítils verks. Ég hitti hann
síðast á Bókaþingi vestur á Sögu á
fimmtudegi, við áttum þar samleið
út og spjölluðum saman eins og
gengur. Á laugardegi frétti ég að
hann væri allur. Sú fregn snart mig
illa. Það er alltaf sárt þegar góðir
menn falla frá í blóma lífsins. En hjá
mér skilur hann einungis eftir góðar
minningar. Og svo hygg ég að sé hjá
býsna mörgum fleirum. Megi það
vera nokkur huggun harmi gegn.
Eysteinn Sigurðsson.
Fréttin kom eins og reiðarslag.
Hann Hrólfur er dáinn. Hrólfur var
aðeins 52 ára þegar hann féll frá,
langt um aldur fram. Við höfðum
vonast til að eiga hann að félaga og
vini um fjölmörg ókomin ár.
Hrólfur var menntaður frá Sam-
vinnuskólanum og stundaði síðar
verslunarnám í London. Um tíma
starfaði hann hjá Sambandi ís-
lenskra samvinnufélaga, en hóf fljót-
lega störf við bókaútgáfu, sem átti
stóran sess í huga hans. Hann vann
hjá Almenna bókafélaginu í meira
en áratug og síðan hjá Erni og
Örlygi í nokkur ár.
Árið 1977 var hann ráðinn fram-
kvæmdastjóri Menningarsjóðs,
menntamálaráðs og Bókaútgáfu
Menningarsjóðs og Þjóðvinafélags-
ins og gegndi því starfi til dauðadags.
{ því starfi undi hann sér vel og
helgaði því krafta sína. Það var oft
ánægjulegt að heimsækja Hrólf í
húsakynni Menningarsjóðs og ræða
við hann um bókaútgáfu og starfið.
Hjá Hrólfi fylgdi hugur máli.
Hrólfur Halldórsson var í fjöl-
mörg ár einn af forystumönnum
framsóknarmanna í Reykjavík.
Hann sat í ýmsum nefndum, stjórn-
um og ráðum á vegum flokksins.
Hann var í miðstjórn Framsóknar-
flokksins frá 1979, átti um tíma sæti
í stjórnum Framsóknarfélags
Reykjavíkur og fulltrúaráðs fram-
sóknarfélaganna í Reykjavík. Síðar
varð hann formaður Framsóknarfé-
lags Reykjavíkur og eftir það for-
maður fulltrúaráðsins. Þau eru því
mörg störfin sem Hrólfur vann fyrir
Framsóknarflokkinn og mörg sporin
gengin.
Efst i huga allra framsóknar-
manna er þökk, þökk fyrir vel unnin
störf, þökk fyrir vináttu og góðan
félagsskap og þökk fyrir margar
glaðar stundir. Og auðvitað þökk
fyrir að hafa átt slíkan mann sem
Hrólfur var í okkar röðum og notið
samvista við hann.
Hrólfur var mikill félagsmálamað-
ur. Hann var ráðagóður, úrræðagóð-
ur og glöggur á kjarna mála.
í forystusveit framsóknarmanna í
Reykjavík er skarð fyrir skildi eftir
snöggt fráfall Hrólfs.
Hrólfur Halldórsson var kvæntur
Halldóru Sveinbjörnsdóttur og eign-
uðust þau þrjár dætur. Halldóru og
dætrunum og fjölskyldunni allri
sendum við innilegustu samúðar-
kveðjur.
Hrólfur var náfrændi Einars heit-
ins Ágústssonar alþingismanns og
utanríkisráðherra. Hrólfi svipaði um
margt til þessa frænda síns og mat
hann mikils. Ekki er ólíklegt að nú
hafi fundum þeirra Hrólfs og Einars
borið saman handan móðunnar
miklu. Hefur þá Einar tekið vel á
móti frænda sínum, Hrólfi, og hand-
takið verið þétt, hlýtt og vingjarn-
legt.
og seinna, þar sem enginn telur ár
og aldrei falia nokkur harma tár,
mun herra tímans, hjartans faðir vor,
úr hausti tímans gera eilíft vor.
(H.A.)
Kveðja frá framsóknarmönnum
í Reykjavík.
Guðm. G. Þórarinsson.
Kveðja frá
Menntamálaráði íslands
Við fráfall Hrólfs Halldórssonar,
framkvæmdastjóra Menningarsjóðs,
er skarð fyrir skildi. Hann tók við
framkvæmdastjórninni fyrir áratug
og hefur starfað af árvekni og
trúmennsku sem hverju fyrirtæki er
nauðsyn, ef vel á að vera. Fram-
kvæmdastjórn Menningarsjóðs er
umfangsmikið ábyrgðarstarf enda
mikið í húfi að vel takist til. Hrólfur
var allur í starfi sínu og lagði sig fram
um að vegur fyrirtækisins og
Menntamálaráðs væri sem mestur.
Þar naut hann ómetanlegrar reynslu
sinnar, og þá ekki síst í bókaútgáfu.
Samviskusemi hans var til fyrir-
myndar og tengsl hans við Mennta-
málaráð, starfsfólk Menningarsjóðs
og viðskiptavini, hvort sem það voru
höfundareða aðrir, voru með slíkum
ágætum að ekki varð á betra kosið.
Stofnunin blómgaðist undir stjórn ’
hans og aldrei var hann ánægðari en
þegar honum þótti útgáfubækur
ráðsins mikilvægt framlag til ís-
lenskra mennta eða þegar góðir
listamenn hlutu stuðning á vegum
ráðsins. Auk daglegra starfa annað-
ist Hrólfur allan undirbúning undir
fundi Menntamálaráðs og voru þau
störf hans sem önnur vönduð og vel
af hendi leyst. Honum var áfram um
að fjárhagur fyrirtækisins væri
traustur og reksturinn sem næst því
sem til er ætlast á fjárlögum. En
hann var jafnframt stórhuga og
áhugasamur og naut þess að hafa
yfirumsjón með miklum verkefnum
sem hann taldi eiga erindi við al-
menning í landinu. Margt hefur
áunnist, en annað í deiglunni. Minn-
ing Hrólfs Halldórssonar er Mennta-
málaráði hvatning til eflingar ís-
lenskri þjóðmenningu enda er það
helsta hlutverk ráðsins eins og það
er skilgreint í lögum Alþingis.
Við andlát Hrólfs Halldórssonar
hafa Menningarsjóður og Mennta-
málaráð misst farsælan fram-
kvæmdastjóra og margir sakna vinar
í stað.
Um leið og Menntamálaráð ís-
lands og Menningarsjóður, vinir og
samstarfsmenn senda ekkju, börn-
um og ættingjum Hrólfs Halldórs-
sonar innilegar samúðarkveðjur, er
honum þakkað ómetanlegt og heilla-
drjúgt starf í þágu þeirrar stofnunar
sem honum var trúað fyrir og naut
svo góðs af trausti hans og trúnaði
að ekki varð á betra kosið.
Blessuð sé minning hans.
Menntamálaráð fslands
Vopnum og vodum
skulu vinir gledjast,
það er á sjálfum sýnst.
Viðurgefendur og endurgefendur
erust lengst vinir
ef það bíður að verða vel.
Vin sínum
skal máður vinur vera
og gjalda gjöf við gjöf,
hlátur við hlátri
skyli höldar taka
en lausung við lygi.
Veistu ef þú vin átt
þann er þú vel trúir
og vilt þú af honum gott geta.
Geði skaltu við þann blanda
og gjöfum skipta
fara að finna oft.
(Hávamál)
Hrólfur Halldórsson var yfirmað-
ur okkar, félagi og vinur, deildi með
okkur gleði og sorg, var alltaf fús að
rétta hjálparhönd. Hann virti
skoðanir okkar, veitti frelsi í starfi,
treysti okkur.
Hrólfi var annt um Næpuna, naut
staðarins innan dyra sem utan, hlúði
að honum eins og mest hann mátti,
vildi hagt og sóma Menningarsjóðs í
hvívetna.
Það bjó næmur mannkærleikur í
Hrólfi Halldórssyni.
Hann var hlýr og heill maður.
Eiginkonu Hrólfs, Halldóru
Sveinbjörnsdóttur, og dætrum
þeirra, Þóru, Sigríði og Halldóru,
sendum við innilegar samúðarkveðj-
ur.
Sal sér hún standa
sólu fegra,
gulli þaktan
á Gimlé.
Par skulu dyggvar
dróttir byggja
og um aldurdaga
yndis njóta.
(Völuspá)
Við þökkum Hrólfi samfylgdina
og munum sakna hans sárt, en
minningin um góðan dreng lifir.
Hvíli hann í friði
Starfsfólk Menningarsjóðs
Síminn vakti mig liðlega níu á
laugardagsmorgni og í símanum var
Helgi Sæmundsson. Hann tilkynnti
mér að Hrólfur Halldórsson hefði
látist þá um nóttina.
Það var erfitt að átta sig á þessari
köldu staðreynd, en deginum áður
hafði Hrólfur slegið á þráðinn til að
fá það staðfest að ég gæti mætt á
næsta fund menntamálaráðs. Hann
var hress og lék á als oddi að vanda
og kvaddi mig síðan með orðunum:
„sé þig á miðvikudaginn."
f depurð minni yfir þessari sorgar-
frétt og þeim óraunverulega veru-
leika, þar sem hinn mannlegi þáttur
fær engu ráðið, komu fram í hugann
ljóðlínur úr kvæði Tómasar, „tilvera
okkar er undarlegt ferðalag". Mér
finnst erfitt að sætta mig við að
einmitt hann, sem ætíð var svo gott
að leita ráða hjá, væri farinn. Að
honum hafi legið þau „reiðinnar
ósköp á“.
Hugurinn hvarflar. Fyrir tíu árum
kynntist ég Hrólfi fyrst, er hann
gerðist framkvæmdastjóri Mennta-
málaráðs íslands og Bókaútgáfu
Menningarsjóðs. Á þessum árum
hef ég átt margvísleg samskipti við
Hrólf, bæði í tengslum við starf hans
og á vettvangi stjórnmálanna. Öll
einkenndust þessi samskipti af Ijúf-
mennsku hans og lipurð. Hann hafði
gaman af að umgangast og þekkja
fólk og var minnugur á menn og
málefni. Hann var laginn við að laða
fram það sem öðrum lá á hjarta og
ætíð tilbúinn að hlusta og skoða mál
frá mörgum hliðum. Viðhorf hans til
flestra mála voru jákvæð og hann
dró fram kosti samferðarmanna
sinna. en var fáorður um það sem
miður fór. Hann var skilningsríkur
og ráðagóður eins og þeir einir geta
verið sem ekki eru drambsamir um
eigið ágæti. Jafnframt bjó hann yfir
þeim hæfileika, sem fáir nýta, að
leyfa mönnum að heyra um það sem
honum fannst þeir hafa vel gert. Þar
sem Hrólfur var fór samviskusamur,
heilsteyptur og góðhjartaður maður
sem var reiðubúinn til að taka á sig
ómakið, bæði stórt og smátt. Hann
gat sett sig svo vel í spor annarra að
við lá að manni fyndist að hann
sjálfur yfirtæki angur og áhyggjur
annarra, ef því var að skipta.
Á hinn bóginn var auðvelt á
góðum stundum að gleðjast með
Hrólfi.
Ég minnist þess frá liðnu sumri er
Menntamálaráð hélt fyrsta fund sinn
utan Reykjavíkur, á Akureyri, hve
Hrólfur naut þess að keyra norður í
góðu veðri og rabba um heima og
geima við okkur Einar Laxness á
leiðinni. Og er norður kom að hitta
Halldór Blöndal, fara út að Skipa-
lóni og síðan að fagna saman eftir að
Menntamálaráð hafði ákveðið að
gefa hinum nýstofnaða Háskóla á
Akureyri allar útgáfur Menningar-
sjóðs.
Hrólfur hafði gaman af að ferðast
um landið og fór jafnan á sumri
hverju meðfjölskyldunni í sumarhús
þeirra hjóna norður í Strandasýslu,
en Halldóra konan hans er ættuð frá
Ófeigsfirði. Hrólfur var mikið fyrir
fjölskyldu sína og fór ekki dult með
hve hún stóð honum nærri. Þau
hjónin áttu að búa við mikið barnal-
án. Eldri dæturnar tvær, Þóra og
Sigríður, stunda nú nám í viðskipta-
fræðum við Háskóla íslands, en sú
yngsta, er enn íbarnaskólaaðeins 10
ára gömul. Þær hafa mikið misst og
mikils að sakna.
Framlag Hrólfs til mennta og lista
er ómetanlegt, ekki síst vegna starfa
hans fyrir menntamálaráð og Menn-
ingarsjóð, en að þeim vann hann
heill og af kostgæfni.
Að leiðarlokum þakka ég og fjöl-
skylda mín góðum dreng ánægjulega
samfylgd og við sendum Halldóru og
dætrunum innilegar samúðarkveðj-
ur.
Áslaug Brynjólfsdóttir
Hrólfur var fæddur í Reykjavík,
sonur hjónanna Halldórs Einarsson-
ar rafmagnseftirlitsmanns frá Miðey
f Landeyjum og Þóru Jónasdóttur
frá Reynifelli á Rangárvöllum, af
Keldnaætt. Hrólfur gekk í Sam-
vinnuskólann, brautskráðist þaðan
1955 og stundaði síðar nám við versl-
unarskóla í Lundúnum 1957-’58.
Hann vann hjá Sambandi íslenskra
samvinnufélaga til 1964, en hóf auk
þess störf hjá Almenna bókafélaginu
1962 og var umsjónarmaður bóka-
framleiðslu þess nokkur ár, vann
síðan hjá Erni og Örlygi 1974-77. Þá
gerðist hann framkvæmdastjóri
Menntamálaráðs íslands, Menning-
arsjóðs og Bókaútgáfu Menningar-
sjóðs og Þjóðvinafélagsins, eins og
fyrirtækið hét þá.
Hrólfur var mjög vel heima í
almennum málum og hann var
ófeiminn við að taka ákveðna af-
stöðu í deilumálum ef því var að
skipta. Hann var í stjórn Félags
ungra framsóknarmanna nokkur ár,
formaður Framsóknarfélags
Reykjavíkur 1977-81 og átti sæti í
miðstjórn Framsóknarflokksins.
Eftirlifandi kona Hrólfs er Hall-
dóra Sveinbjörnsdóttir frá Ófeigs-
firði á Ströndum. Þau eignuðust
þrjár dætur. Elst er Þóra, nemandi í
viðskiptafræðum í Háskóla íslands;
unnusti hennar er Tómas Kristjáns-
son viðskiptafræðinemi. Sigríður er
einnig við nám í viðskiptafræðum.
Yngst þeirra systra er Halldóra, tíu
ára.
Þetta er hinn ytri rammi ævisög-
unnar. En hér er við hæfi að minnast
á fleira. Mér er það minnisstætt
þegar ég var barn á Minnahofi á
Rangárvöllum með móður minni,
að á heimilið kom lítill drengur sem
var nýbúinn að missa móður sína, en
Guðrún systir hennar bjó þar þá
með manni sínum og tengdaforeldr-
um. Þessi drengur var Einar Ágústs-
son, síðast sendiherra. Hann fór
síðan til Reykjavfkur og ólst að
verulegu leyti upp hjá foreldrum
Hrólfs, enda voru þau móðursystir
hans og föðurbróðir. Þau höfðu
áður eignast son, Jónas, sem dó
fjögurra ára þegar Hrólfur var á
fyrsta ári.
Þeir Einar og Hrólfur voru því
bæði systrasynir og bræðrasynir og
alla ævi mjög kært með þeim. Þakk-
læti Einars til þessarar fjölskyldu
kom glögglega fram í minningar-
grein hans um Þóru móður Hrólfs
1978.
Ég kynntist Hrólfi ekki fyrr en
hann tók við störfum framkvæmda-
stjóra Menningarsjóðs 1977, en þá
var ég með verk í undirbúningi fyrir
bókaútgáfuna. Hér verða ekki rakin
samskipti okkar í því sambandi; þau
voru öll góð og alltaf vorum við
fljótir að komast að niðurstöðu þeg-
ar eitthvað þurfti að ákveða þótt
stundum sýndist sitt hvorum í upp-
hafi samtals. Hann þekkti vel til
bókaútgáfu og verka í prentsmiðju
og það var gott að ráðgast við hann
um frágang bóka. Ég sannfærðist
líka betur og betur um það að þarna
var réttur maður á réttum stað,
starfsmaður sem vildi veg fyrirtækis-
ins sem mestan og blíndi þá ekki á
fjármálin ein saman, þótt engum
væri ljósari sá stakkur sem þau skera
bókaútgáfu og annarri menningar-
starfsemi.
í þessum samskiptum kynntist ég
vel mannkostum Hrólfs, viðmóts-
hlýju hans og tryggð. Hann var
fastur fyrir og hreinskiptinn, vildi
hverjum manni vel og leit bresti
annarra mildum augum. Ég held að
sviksemi eða annar óheiðarleiki hafi
verið þeir gallar manna sem hann
þoldi síst.
Nokkrar ferðir fórum við saman
austur í Rangárþing enda hafði hann
sterkar taugar til átthaga foreldra
sinna. Við höfðum ráðgert að fara
eina ferð enn einhvern góðviðrisdag-
inn næstu vikur. En hún verður ekki
farin héðan af.
Það er gott að hafa kynnst mönn-
um eins og Hrólfi Flalldórssyni.
Ástvinum hans flyt ég samúðar-
kveðjur okkar hjóna.
Ámi Böðvarsson
Hrólfur er dáinn!
Með þessum orðum var ég vakinn
að morgni vetrardagsins fyrsta.
{ flýti lokaði ég aftur augunum og
reyndi að telja mér trú um að mig
væri að dreyma.
Andartak leið, en þá varð mér
ljóst að helfregnin var veruleiki. í
huga mér reyndi ég samt að andæfa
fregninni:
- Þetta er allt of ósanngjarnt til að
geta verið satt.
- Hanneraðeinsliðlegafimmtugur.
- Hann á litla dóttur.
- Hann gegnir mikilvægu embætti.
- Hann er einn nánasti og besti
frændinn okkar.
- Við verðum alltaf að geta hringt í
hann hvenær sem er þegar við þurf-
um að fá að vita eitthvað. Hann
Hrólfur veit allt og man allt.
- Hann verður að halda áfram að
líta inn óvænt og fyrirvaralaust eins
og hann hefur alltaf gert og við
verðum líka að geta sótt hann heim
á Hringbrautina. Þó ekki sé nema til
að komast í gott skap. Hann er svo
jákvæður og skemmtilegur.
- Það verða engin almennileg jóla-
boð haldin án hans.
- Hann verður að mæta í LAXINN
annaðkvöld (þann eina sem ég hefi
veitt hjálparlaust um ævina). Hann
var búinn að lofa því.
- Hann Hrólfur er ómissandi. Hann
getur ekki leyft sér að deyja núna.
- Hann verður að halda áfram að
skrifa upp á víxlana fyrir okkur.
Bankastjórinn: „Nei, því miður -
þú þarft tvo ábyrgðannenn“.