Tíminn - 08.09.1988, Blaðsíða 12

12 Tíminn
Fimmtudagur 8. september 1988
FRÉTTAYFIRLIT
MOSKVA - Fyrrum leiötogi
Sovétríkjanna Leoníd Brésn-
jev var tæknilega látinn úr slagi
í janúar áriö 1976, en var
lífgaður viö og stjórnaöi meira
og minna vankaöur í sex ári
eftir þaö. Þetta staðhæfir sov-
éskur sagnfræöingur, Roy Me-|
dvedev. Hann segir aö Brésn-
jev hafi verið haldiö í valdastól
af spilltum embættismönnum
sem honum fylgdu og vissu aö
staöa þeirra væri trygg á meö-
an Brésnjev gegndi embætti
forseta Sovétríkjanna og aöal-.
ritara flokksins. Eftir slag
Brésnjevs árið 1976 „varö sí-
fellt erfiðara og erfiöara fyrir
hann aö koma frá sér jafnvel
hinum einföldustu stjórnarat-
höfnum og aö lokum haföi
hann ekki hugmynd um hvaö
gekk á í kringum hann“ sagði
í grein Medvedevs sem birtist
í vikublaðinu Moskvutíöindum
i gær.
JERÚSALEM - ísraelskir
hermenn handtóku aö minnsta
kosti 190 Araba í sólarhrings
leit þeirra í bænum Kalkilya á
hernumda svæöinu á vestur-
bakka Jórdan. Gabi Offir stór-
fylkisforingi og yfirmaöur her-
afla ísraela á hinum hernumda
vesturbakka sagði að út-
göngubann muni áfram gilda í
hinum 50 þúsund manna bæ á
meðan hermenn héldu áfram
aðgerðum gegn Aröbum sem
grunaðir eru um aðild aö upp-
reisn Palestínumanna gegn
hernámi ísraela á vesturbakk-
anaum og á Gazasvæðinu.
PEKING - Carlucci varn-
armálaráðherra Bandaríkj-
anna sem verið hefur í opin-
berri heimsókn i Kína sagðist
vera fullkomlega ánægður
með skýringar Kínverja á
vopnasölum þeirra til Miö Aust-
urlanda og sagöist þess full-
viss að vopnasölur Kínverja L
framtíöinni muni ekki raska
valdajafnvægi í heiminum.
Carlucci sagöist þess fullviss
að Bandaríkjamenn muni auka
sölu á tæknibúnaði til Kína.
Deng hinn aldni leiötogi Kín-
verja sagði í viðræðum sínum
viö Carlucci að hann óskaði
þess að „vinur minn Bush“ nái
kjöri sem forseti Bandaríkj-
anna. Bush starfaöi um árabi
sem sendifulltrúi Bandaríkj-
anna í Kína.
i
TYRKLAND - Atta tyrk-
neskir hermenn og fjórir
óbreyttir borgarar féllu í fyrirsát
sem skærulioar vinstrisinnaöra
Kúrda gerðu þeim í austurhluta
Tyrklands. Taliö er að skæru-
liðarnir hafi komið meö hinum
60 þúsund flóttamönnum sem
flúio hafa undan írökskum
hermönnum yfir til Tyrklands.
ÚTLÖND
Allt á leið úr böndum í Burma:
Rán, morð og grip-
deildir í Rangoon
Það virðist ailt vera að fara úr böndunum i Burma þar sem
stjórnarandstæðingar hafa í raun knésett stjórnvöld og tekið
yfir allar opinberar stofnanir að ríkisútvarpinu í Rangoon
undanskildu. Síðustu daga hafa rán og gripdeildir aukist til
mikilla muna og í gær tilkynntu stjórnvöld að þau hefðu
fyrirskipað hermönnum að skjóta hvern þann sem gripinn
væri við slíka iðju. Þá mun hafa slegið í brýnu milli
mismunandi hópa og segjast vestrænir sendiráðsmenn hafa
séð hauslaus brennandi lík á götum borgarinnar.
Erlendir sendiráðsmenn sem til
þessa hafa verið tiltölulega öruggir
um sinn hag þrátt fyrir mikinn óróa,
eru nú mjög uggandi og hefur banda-
ríski sendiherrann skipað fjölskyld-
um bandarískra sendiráðsmanna að
hverfa á brott vegna ástandsins.
í yfirlýsingu stjórnvalda sem lesin
var í ríkisútvarpinu í Rangoon var
skýrt tekið fram að hermenn myndu
ekki láta til skarar skríða gegn
friðsamlegum mótmælagöngum,
heldur eingöngu gegn ræningjum.
Hins vegar er Ijóst að neyðarástand
ríkir. „Hér ríkir algert stjórnleysi"
sagði vestrænn sendiráðsmaður í
símaviðtali við Reuter fréttastofuna
í gær. „Rán og gripdeildir um alla
borgina".
Ekki er víst að fyrirmæli stjórn-
valda til hermanna um að þeir skuli
skjóta ræningja á staðnum muni
bera nokkurn árangur, því sendi-
ráðsmenn og starfsfólk vestrænna
hjálparstofnana hafa skýrt frá því að
hermcnn hafi gengið fram fyrir
skjöldu, rænt vöruhús og skilið dyr
eftir opnar og hvatt hungraðan al-
menning til að taka nægju sína.
„Þctta gætu verið skref frá mótmæla-
aðgerðum yfir í stjórnlausar gríp-
deildir" sagði einn sendiráðsmaður-
inn í samtali við Reuter.
Þessi ummæli styrkja ásökun
Aung San Suu Kyi eins leiðtoga
stjórnarandstöðunnar sem sagði að
háttsettir menn innan leyniþjónustu
hersins réru að því öllum árum að
koma á algjöru upplausnarástandi í
borginni í von um að knésetja mót-
mælaaðgerðirnar. Sagði Aung leyni-
þjónustumennina vera nátengda
Sein Lwin sem ríkti sem forseti í
átján daga í lok júlí og byrjun ágúst,
en þá telja erlendir sendiráðsmenn
að þrjú þúsund mótmælendur hafi
verið skotnir til bana af hernum að
undirlagi forsetans.
Aung sagði að lögregla og her-
menn gerðu lítið til að halda uppi
lögum og reglu, en að skipulagðir
hópar munka og stúdentar hafi reynt
að halda uppi löggæslu.
Yfirlýsing stjórnvalda um að ræn-
ingjar yrðu skotnir á staðnum var
gefin nokkrum klukkustundum áður
en frestur sá sem stjórnarandstaðan
gaf forseta landsins Maun Maung til
að segja af sér rann út og allsherjar
verkfall átti að hefjast.
Allt virðist vera á leið úr böndunum í Burma og berast nú fréttir af ránum,
morðum og gripdeildum frá höfuðborginni Rangoon. Sveitir munka og
stúdenta hafa reynt að halda uppi lögum og reglu með takmörkuðum árangri.
Hænuskref tekin í átt til friöar í Angóla:
Sáttartónn í
liðaforingja
Skæruliðaforinginn Jónas Savimbi
segist tilbúinn til þess að vinna undir
stjórn Jose Eduardos dos Santos
hins marxíska forseta Angóla, ef
það myndi verða til þess að friður
næðist í landinu, en UNITA skæru-
liðahreyfingin sem Savimbi tilheyrir
hefur átt í skæruhernaði gegn ríkis-
stjórn marxista sem ríkir { landinu
með dyggum herstuðningi Kúbu-
manna.
Skilyrði þau sem Jónas setur eru
að samvinna náist milli UNITA og
MPLA og þessar fyrrum frelsishreyf-
ingar Angóla myndi samsteypu-
stjórn þar til frjálsar kosningar geti
farið fram. Hin marxíska MPLA
Geimfararnir tveir sem áttu í erf-
iðleikum að komast til jarðar á ný í
gær komust sem betur fer heilir á
húfi til jarðar laust eftir miðnætti í
nótt. Pá höfðu þeir gert tvær ntis-
heppnaðar tilraunir til lendingar og
var síðasta lendingartilraunin úr-
slitatilraun því súrefnisbirgðir geim-
farsins hefðu ekki dugað mikið
lengur.
Sovétmaðurinn Vladomir
Lyakhov og Afganinn Abdul Ahad
Mohmand sem eyddu óvænt saman
frelsishreyfing hafði betur þegar
Portúgalar yfirgáfu Angóla árið 1975
og náðu völdum, en UNITA hreyf-
ingin sat eftir með sárt ennið og
hefur barist gegn marxistastjórn
MPLA allar götur síðan.
„Ég er tilbúinn til að vinna undir
stjórn Jose Eduardo dos Santos“
sagði Jónas í viðtali sem birtist í gær
í portúgölsku dagblaði. „Ég mun
vinna fyrir málstað Angólu, jafnvel
þó forsetinn sé dos Santos".
Að undanförnu hafa farið frant
viðræður milli marxistastjórnarinnar
í Angóla, Kúbumanna, Suður-Afr-
íkustjórnar og Bandaríkjamanna
um frið í Angóla og sjálfstæði Nami-
bíu. UNITA hreyfingin hefur ekki
aukanótt í geimnum voru vel á sig
komnir er geimfar þeirra Soyuz
TM-5 lenti loks suðaustur af Dze-
hezkazgan í Kazakhstan tíu mínútur
fyrir eitt í fyrrinótt. Þeir höfðu aldrei
látið bilbug á sér finna þó líf þeirra
hafi hangið á bláðþræði.
„Petta hefur aldrei skeð áður“
sagði Lyakhov í samtali við stjórn-
stöð á jörðu þegar hann skýrði frá
því að klóakkerfi geimfarsins væri í
ólagi. í kjölfar þessara orða skellihló
hann og virtist ekkert banginn þó
skæru-
UNITA
tekið þátt í þeim viðræðum, en
leiðtogar hreyfingarinnar hafa gert
að skilyrði að beinar viðræður fari
fram milli UNITA og MPLA, annars
verði ekkert af friði í landinu þó
árangur náist í friðarviðræðum ríkj-
anna fjögurra.
„Opinberlega segjast þeir (marx-
istastjórnin í-Angóla) ekki semja við
UNITA. En það hafa farið fram
viðræður gegnum önnur Afríkuríki.
Þeir hafa komið með tilboð og við
með gagntilboð. Einn góðan veður-
dag munum við eiga beinar viðræð-
ur“ sagði Jónas í viðtalinu, sem
tekið var í höfuðstöðvum skæruliða-
sveita hans djúpt í skógum Angóla.
tvær tilraunir til lendingar hafi mis-
tekist og dagar hans væru taldir ef sú
þriðja mistækist.
Þessi sögulega geimferð er fyrsta
geimferð sem Afgani tekur þátt í, en
Abdul fékk að fljóta með til að sýna
sterk vinatengsl stjórnarinnar í
Moskvu og stjórnarinnar í Kabúl, en
eins og alþjóð veit hafa Sovétmenn
stutt stjórnina í Kabúl dyggilega í
baráttunni við skæruliða múslíma í
Afganistan.
Afgönsk þota
skotin niður
yfir Pakistan
Pakistanar segjast hafa skotið
niður afganska herþotu sem flog-
ið hafi inn fyrir pakistönsku land-
amærin í gær, en að undanförnu
hafa pakistönsk stjórnvöld sakað
afganska flugherinn um að hafa
brotið lofthelgi og gert loftárásir
á þorp innan pakistönsku landa-
mæranna. Afganar og Sovét-
menn hafa vísað þessum ásökun-
um á bug og sagt að afganskar
herþotur hafi haldið sig innan
afgönsku landamæranna allt frá
því Pakistanar skutu niður sov-
éska herþotu í Pakistan 4.ágúst.
Þá bjargaðist sovéskur flugmaður
er hann stökk út úr þotunni í
fallhlíf og er var hann afhentur
sovéskum stjórnvöldum.
Pakistanska sjónvarpið skýrði
frá því að pakistanskar herþotur
hafi flogið fram á hóp afganskra
herþota innan pakistanskrar flug-
helgi norðan af Peshawar. Ein
herþota var skotin niður en hinar
komust undan yfir til Afganistan
eftir að hafa sleppt sprengjufarmi
sínum. Sagði í frétt sjónvarpsins
að fjórir menn hafi slasast og tvær
kýr látið lífið í sprengingunum.
Það er nokkuð kaldhæðnislegt
að atvik þetta varð sama dag og
Pakistanar héldu upp á „flughers-
daginn“, en þá minnast þeir
stríðsins gegn Indlandi árið 1965.
Geimfarið náðist niður