Tíminn - 14.01.1994, Blaðsíða 8

8

Föstudagur 14. janúar 1994
Spánverjar áhuga-
litlir um stækkun
Evrópubandalagsins
Þann 1. mars á samningum um
Evrópubandalagsabild Austur-
ríkis, Finnlands, Noregs og Sví-
þjóðar aö vera lokiö. Þa5 er því
oröinn lítill tími til stefnu til
aö leysa úr ágreiningi fulltrúa
landanna og samningamanna
bandalagsins um einstök at-
riöi. Samningsaöilar eru sam-
mála um aö lausn flestra þeirra
mála, sem enn er ósamiö um,
sé í sjónmáli og flokkist imdir
framkvæmdaratriöi. Þó eru
undanskilin þau tvö mál, sem
talin eru geta komiö í veg fyrir
aö samningum ljúki tíman-
lega. Þaö eru svokallaöur
heimskautalandbúnaöur og
fiskveiöiheimildir í norskri
lögsögu.
Spánn og Evrópu-
bandalagíb
Þaö eru Spánverjar sem eiga erf-
iðast með að sætta sig við „inn-
rás" norðursins í „gamla" Evr-
ópubandalagiö. Staöreyndin er
samt sú aö bandalagið er ekki
mjög gamalt í þeirri mynd sem
þaö er nú. Þaö vom Spánverjar
sem ásamt Portúgölum komu
síðastir til liös viö þaö árið 1986,
ári eftir aö gengiö var frá Eining-
arlögum Evrópu og þremur ámm
Utanríkisráb-
herra Noregs
er látinn
Johan Jörgen Holst, utanríkis-
ráöherra Noregs, lést í gær að-
eins 56 ára aö aldri. Holst hefur
átt við vanheiisu ab stríða und-
anfama mánuði. Hann fékk
heilablóðfall fyrir nokkm og
missti bæbi mál og hreyfigetu.
Hann var ab hefja endurhæf-
ingu þegar hann fékk heila-
blóöfall að nýju og lést.
Holst er sá maöur sem átti
mestan þátt í að koma á samn-
ingi milli Palestínumanna og
ísraels, en meðal árangurs sam-
komulagsins er að þjóðimar
hafa viðurkennt gagnkvæman
tilvemrétt og til stendur að Pal-
estínumenn fái sjálfsstjóm á
Gaza-svæðunum og í Jeríkó.
Holst var minnst í gær víða
um heim fyrir framlag hans til
fribar. Talsmenn PLO og ísraels
fóm viburkenningarorðum um
hann.
Gro Harlem Brundtland,
forsœtisrábherra Noregs,
segir ab EB verbi ab
breiba út rauba dregilinn
og bjóba EFTA-löndin
velkomin í bandalagib
ÚTLÖND
eftir að fiskveiðistefna EB var
samþykkt.
Þegar Spánn fékk abild að
bandalaginu, vom liöin 11 ár frá
dauba Francos hershöfðingja,
sem var einræðisherra í landinu í
tæp 40 ár. Spánverjar vom ekki
sérlega ömggir með sig við fráfall
Francos. Þeim þótti Evrópa
ókunnugleg og vom langt í frá
vissir um ab þeir ættu heima í
þeim höpi ríkja sem mynduðu
þá Evrópubandalagið.
Svörin viö vangaveltum þjóðar-
innar komu af sjálfu sér eftir að í
bandalagið var komiö. Spánverj-
ar urðu að temja sér aö fara að
þeim lögum og reglrnn, sem giltu
í EB, og það hafa þeir gert. Að-
dragandi EB- aðildar Spánar var
ekki átakamikill og afstaða unga
fólksins í landinu hjálpaði stjóm
sósíalista til að móta stefnu sem
miðaði ab virkri þátttöku í
bandalaginu.
Þing landsins hefur nær alltaf
staðið heilshugar ab baki þeirri
lagasetningu, sem snert hefur
Evrópubandalagið. Spánverjar
virtust taka breytingimum, sem
fylgdu EB- abildinni, eins og
sjálfsögðum hlut. Eftir fjögurra
áratuga einveldi vildu þeir fá að
vera eins og venjuleg þjóð; náið
samstarf við önnur Evrópuríki og
aðild ab EB þýddi að Spánn var
talinn með í samfélagi lýðræðis-
ríkja. Það var því engin furöa aö
Spánverjar gerðust evrópskir
bæði í hugsun og verki.
Efasemdir um
eigin getu
í grein sem Femando Schwartz,
blaðamaður á E1 Pais, skrifabi
fyrir vikuritið European nýlega,
veltir hann fyrir sér afstöðu þjóð-
ar sinnar til Evrópu. Schwartz
telur að þrátt fyrir læröa Evrópu-
hugsun séu Spánverjar í vafa um
það hvort þeir standist þær kröf-
ur sem Evrópubandalagsaðildin
gerir til þeirra í framtíöinni. Þess
vegna leggi þeir nú stein í götu
þeirra ríkja, sem æskja aðildar,
meb því að beita neittmarvaldi í
ráðhenarábi bandalagsins.
Þannig telur Schwartz ab hægt
sé ab skýra hegðun spænsku
stjómarinnar undanfarin miss-
eri. Fyrst seinkuöu Spánverjar
gildistöku samningsins um Hið
evTÓpska efnahagssvæbi og nú
tefja þeir samninga um abild
EFTA-ríkjanna fjögurra, sem vilja
gerast abilar aö Evrópubandalag-
inu.
Spánverjar óttast að þaö jafn-
vægi, sem þeir með þrautseigju
hafa náð milli norðurs og suðurs
(innan EB), sé í hættu ef fjögur
„norðurríki" bætast í hóp aðild-
arríkjanna 12. Spánverjar vilja fá
á hreint hvemig bandalaginu
verði stjómab í framtíöinni,
hvemig atkvæði koma til meö aö
skiptast í ráðherraráðinu og síð-
ast en ekki síst hver eigi að borga
fyrir hvað. Þegar Carlos Westen-
dorp, Evrópumálaráðherra Spán-
ar, var spurður út í það hvort
spænskir embættismenn legbust
gegn EB-abild EFTA-ríkjanna
fjögurra, sagði hann að fullyrö-
ingar um slíkt ættu sér ekki stoð í
raunveruleikanum. Westendorp
sagði að spænska stjórnin væri
fylgjandi stækkun bandalagsins
og vildi að hún tæki gildi fyrir
lok þessa árs. En það mætti ekki
gleymast að Evrópubandalagiö
væri tennisfélag og það geti varla
þótt tilhlýöilegt að láta EFTA-rík-
in fjögur breyta því í pólófélag.
Stubningur úr
norbri
Gro Harlem Bmndtland, forsæt-
isrábhena Noregs, telur Spán-
verja ekki hafa neina ástæðu til
aö óttast áhrif Norður- Evrópu-
þjóöanna á hin EB-ríkin. í við-
tali, sem Bima Helgadóttir tók
við Gro fyrir skemmstu (Europe-
an 7.-13. jan. '94), bendir norski
forsætisrábherrann á að líklega
hafi Svíar og Norðmenn öbmm
þjóðum fremur hjálpab Spán-
verjum og Portúgölum, á meðan
þessar Suður- Evrópuþjóbir
bjuggu vib einræöi. „Við tókum
við pólitískum flóttamönnum
og við aðstoöuðum fyrstu árin
eftir að lýbræðið var endurreist.
Þetta er dæmi um það, hvemig
Norðurlönd geta stutt við bakið
á Suður-Evrópu — við höfum
aukiö getu þeirra til að koma á
lýðræðislegum stjórnarháttum
hjá sér."
Gro berst nú harðri baráttu fyr-
ir aðild Noregs að EB. Eins og
stendur, er meirihluti Norð-
manna andvígur aðild. Norski
forsætisráðherrann telur því
mikils um vert að Evrópubanda-
lagið bjóði Norðmönnum góða
samninga.
Gro telur ekki forsendur til að
hefja baráttuna fyrir aðild fyrr en
samningum er lokiö, því svo geti
farið að ekki verði hægt að halda
tímaáætlun. Hún telur ekkert
heilagt í þeim efnum. Mestu
skipti, aö mati hennar, að
„[ájkvaröanir framtíðarinnar
verða teknar innan Evrópu-
bandalagsins og þess vegna eig-
um viö aö vera abilar, sem halda
fram okkar sjónarmiöum, í stab
þess að geta ekki annað en
bmgðist viö fyrirskipunum."
European/ÁÞÁ
Carlo Azeglio Ciampi, forsæt-
isráðherra Ítalíu, sagði af sér í
gær. Búist er viö aö efnt veröi
til kosninga í kjölfariö, en tal-
iö er aö þær geti gjörbreytt því
pólitíska landslagi sem veriö
hefur á Ítalíu síöustu 50 ár.
Ákvörðun Ciampis kemur í
kjölfar vantrauststillögu sem
borin var fram á stjóm hans.
Flokkamir sem fariö hafa með
völdin á Ítalíu síðustu áratugina
vildu að kosningar fæm fram í
Jeltsín og
Clinton
hittast í
Moskvu
Bill Clinton, forseti Banda-
ríkjanna, lýsti yfir fullum
stuöningi viö umbótaáætl-
un Borisar Jeltsín, forseta
Rússlands, í gær þegar for-
setarnir hittust í Moskvu.
Clinton reyndi að draga úr
áhyggjum Rússa af hugsan-
legri stækkun Atlantshafs-
bandalagsins og sagði: „Rúss-
land og Bandaríkin verða
sameiginlega að vinna að því
að byggja upp nýja framtíð
fyrir Evrópu."
Clinton gaf sér tíma til aö
gera fleira en ræða við ráða-
menn í Moskvu í stuttri heim-
sókn til Rússlands. í gær kíkti
hann m.a. í búðir í Moskvu og
heilsaði upp á vegfarendur.
sumar, en flokkur fyrrverandi
kommúnista og Norðurbanda-
lagið lögðu mikla áherslu á ab
kosningar fæm fram sem fyrst.
Svo viröist sem flokkamir hafi
náb sínu fram og kosningar
verði í mars eba byrjun apríl.
Búist er við að gömlu valda-
flokkamir tapi miklu fylgi í
kosningunum.
Þab er í valdi forseta Ítalíu
hvort þing verður rofib og efnt
til kosninga.
V í K I N G A
Lim
Vinn ngstölur f------------
miðvikudaginn: 12. jan. 1994
VINNINGAR
6 af 6
B
5 af 6
i+bónus
0
H
FJOLDI
VINNINGA
5 af 6
4 af 6
0
3 af 6
+bónus
282
962
UPPHÆÐ
Á HVERN VINNING
17.295.000
792.399
74.372
1.678
211
| Uinningur fár iil:
Aðaltölur:
3 )( 4 )( 8
17 28 34
BÓNUSTÖLUR
Heildarupphæð þessa viku
36.356.065
áísi.: 1.766.065
UPFLÝSINGAR, SÍMSVARI 91- 68 15 11
LUKKUUNA 99 10 00 - TEXTAVARP 451
BIRT MEO FYRIRVARA UM PRENTVILLUR
Noregs_og Svjþjójíar
„Bjargiö okkur frá ofbeldi"
Crunnskólanemar í þýsku borginni Halle söfnubust í gœr saman á markabstorginu í mibborginni og veifubu
spjöldum þar sem á stób: „Bjargib okkur frá ofbeldi". Tilefni þessara abgerba var hin fólskulega árás ný-nasískra
skallahausa á fatlaba stúlku í vikunni, en þegar hún neitabi ab hrópa vígorb þeirra skáru þeir hakakross í kinn
hennar. Mynd/Reuter
Forsætisráöherra
Ítalíu segir af sér