Réttur - 01.01.1954, Síða 39

39
RÉTTUR
svo að segja í áföngum þjóðfélag auðvalds og peningadýrkunar
í mannfélag sameignar, samvinnu og manngildis?
Þessari spurningu verður að vísu ekki svarað hér, en tímabært
er að fara að hugleiða það mál frekar en verið hefur.
Þegar Þorsteinn Erlingsson benti íslenzkri alþýðu leiðina, sem
hún skyldi brjótast, þá vakti það fyrir honum og þeirri verka-
lýðshreyfingu, er þá skapaðist hér, að „brjótast það beint“. Svo
var og um alla heiðarlega flokka verkalýðsins. í harðvítugri bar-
áttu við auðvaldsskipulagið hlutu þeir eldskírn sína og án þess
að blandast nokkru sinni við hið borgaralega þjóðfélag brutust
þeir beint fram til verkalýðsvaldanna og skópu þjóðfélag sósíalism-
ans. Rússneski Bolsjevikkaflokkurinn er hin mikla og glæsilega
fyrirmynd slíkra verkalýðsflokka, þeirra er þjóðfélagsþróunin á
fyrri hluta þessarar aldar krafðist, þeirra er fluttu alþýðunni sig-
urinn yfir auðvaldinu í þriðja hluta heims. Þeir flokkar og reynsla
þessa þróunarskeiðs hafa gefið jafnt íslenzkri verkalýðshreyfingu
sem erlendri hina dýrmætustu lærdóma, er hún aldrei má gleyma.
En hvað er það í viðbót við þá lærdóma, sem verkalýðurinn
verður að afla sér, ef braut hans verður skrykkjóttari, en hann
ætlar samt að komast að markinu og aldrei missa sjónar á því?
Þarf hann máske síður á sterkum flokki og hreyfingu að
halda, ef hann skyldi hvað eftir annað standa í samstarfi, einnig
um ríkisstjórn, við borgaralega eða hálfborgaralega flokka, sem
hann væri að fá til þess að vinna að verkefnum, sem þjóðinni ligg-
ur lífið á að leyst sé og hrinda þjóðfélagsþróuninni fram á leið?
Kemst verkalýðurinn máske af með veikari flokk og slappari
hreyfingu, þegar hann þarf við hvert skref að taka á einn eða
annan hátt þátt í raunhæfum ákvörðunum, sem geta ráðið örlög-
um þjóðarinnar um áratugi eða aldir, jafnvel lifi hennar?
Til þess að geta rekið þá pólitík, sem rædd hefur verið hér að
framan þarf verkalýðurinn næstum því nýja tegund sósíalistisks
flokks. Hann þarf markvissan flokk, er aldrei bregst, aldrei missir
sjónar á lokatakmarkinu, man eftir því og miðar við það í aðgerð-
um sínum. Hann þarf raunsæjan flokk, sem aldrei einangrar sig,
aldrei óttast það að einbeita sér að lausn vandamála dagsins, í
ríkisstjórn eða utan, — flokk, sem ekki er svo hræddur um sjálfan
sig fyrir freistingum umhverfisins, að hann hætti sér ekki út í
hringiðu dægurmálanna þess vegna. Hann þarf siðferðilega sterk-
an flokk, sem hvorki hopar frá hugsjónamálum alþýðunnar né