Morgunblaðið - 19.03.2006, Blaðsíða 21

og fóru að veita raunveruleikanum
meiri athygli. Til viðbótar voru for-
sprakkar kvikmyndaveranna orðnir
jarðbundnari og óþolinmóðari gagn-
vart aðsóknartregðunni sem var
fylgifiskur myndanna hans Altmans.
Breytingarnar urðu til þess að
leikstjórinn fékk færri og færri verk-
efni í Hollywood. Niðursveiflan hófst
1976, með Buffalo Bill and the Indi-
ans, fokdýrum mistökum með Paul
Newman í titilhlutverkinu, allt kom
fyrir ekki, áhorfendur létu ekki sjá
sig. Sama máli gilti um 3 Women
(’76), minnisstætt, dulúðugt verk og
níðþungt. A Wedding (’78) er sér-
viskuleg, leikarar tala hver ofan í
annan og þar er um að ræða stór-
merkan hóp. Einn þeirra er ítalski
snillingurinn Vittorio Gassman, sem
gerir mikið fyrir meinfyndna satíru
sem er ekki að allra skapi.
Jafnvel stækustu aðdáendur Alt-
mans voru klumsa yfir Quintet (’79),
líkindasögu sem gerist á ísöld með
Newman, Gassman, Bibi Anderson
og Fernando Rey, ekki skorti mann-
valið í leiðindin. Health (’80) brá fyr-
ir í Nýja Bíói og röðin komin að kvik-
myndagerð teiknimyndasögunnar
um Popeye – Stjána bláa. Robin
Williams og Shelley Duvall trekktu
ekki að frekar en undarleg með-
höndlun sérvitringsins og leikstjór-
inn sá sitt óvænna og settist að í Evr-
ópu eftir Streamers (’83), og fáein
listræn og aðsóknarleg mistök til
viðbótar.
Aria (’87), fyrsta verkið sem Alt-
man gerði í gamla heiminum, vann
leikstjórinn með tug heimsfrægra
kollega, þ.á m. Beresford, Godard og
Russell. Slík verk ganga sjaldnast
upp, Aria er engin undantekning, þó
forvitnileg sé.
Uppreisn æru
Með Vincent & Theo (’90), komst
Altman aftur á beinu brautina.
Handritið, sem fjallar um þá Van
Gogh bræður, er vel skrifað, Altman
blæs í það krafti og birtu. Myndin
fékk góða dóma og Hollywood opn-
aði faðminn að nýju. Fyrsta myndin
hans vestra er The Player (’92),
sögusviðið er kvikmyndaborgin og
persónurnar eiga sér flestar stað í
raunveruleikanum en eru lítillega
felumálaðar. Það þykir enginn mað-
ur með mönnum í leikaraliði borg-
arinnar sem ekki fær inni í hópverk-
um leikstjórans, það gilti einnig um
The Player – þó verið væri að skop-
ast að þeim sjálfum og umhverfi
þeirra.
Það sem er mest um vert, að hér
finnur Altman þráðinn að nýju, The
Player er bráðskemmtileg og snjöll,
og leikstjórinn hefur greinilega gam-
an af því sem hann er að fást við og
sú ánægja lýsir upp öll hans verk æ
síðan.
Altman fylgdi The Player eftir
með Short Cuts, forvera Óskars-
verðlaunamyndarinnar í ár. Hún
segir frá ólíkum einstaklingum og
örlögum þeirra í Los Angeles. Hún
er á ýmsan hátt tímamótamynd á
ferli leikstjórans, sem sýnir á ný
hversu ungur og ferskur hann er í
anda og óútreiknanlegri en nokkru
sinni fyrr. Annað alkunnt vörumerki
Altmans blasir við sjónum, sem er
mýgrútur valinkunnra leikara.
Síðasta áratuginn, eftir alþjóðlegt
stjörnuskin í Pret-a-poerter (’94),
glæsilegri satíru um tískuheiminn,
hefur gamli meistarinn víða komið
við. Unnið fyrir sjónvarp og gert
nokkrar kvikmyndir sem halda við
fornri frægð. Hann söðlaði yfir í
hreinræktaða afþreyingu í fyrsta
sinn með kvikmyndagerð The
Gingerbread Man (’98), sem byggð
er á metsölubók eftir John Grisham.
Vitaskuld tekst honum að setja mark
sitt á reyfarann svo útkoman er
harla óvenjuleg.
The Gosford Park (’01), flokkast
með bestu verkum Altmans, bún-
ingamynd með gnótt persóna sem
dveljast í boði auðkýfings á sveita-
setri árið 1932. Eftir því sem á líður
boðið fer ýmislegt miður gott í fari
gestanna, þjónaliðsins og húsbónd-
ans, að gægjast upp á yfirborðið. The
Gosford Park var tilnefnd til sjö Ósk-
arsverðlaunanna, þ. á m. sem besta
mynd ársins og fyrir leikstjórn, en
Julian Fellowes stóð einn uppi með
verðlaun – fyrir besta, frumsamda
handritið.
Heiðursóskarsþeginn Altman er í
fullu fjöri og fjarri því að setjast í
helgan stein. Þó svo að hann hafi
barist á móti kerfinu og verið for-
sprökkunum í Hollywood óþægur
ljár í þúfu, verður heiðurinn honum
örugglega hvatning að bæta við sinn
merkilega feril nokkrum verkum til
viðbótar. Nýjasta myndin hans, A
Prairie Home Companion, var sýnd í
Berlín í síðasta mánuði við frábærar
viðtökur. Þar vann myndin, sem
fjallar um og dregur nafn sitt af síð-
ustu útsendingu vinsælasta útvarps-
þáttar Bandaríkjanna, til verðlauna
sem besta verk hátíðarinnar í les-
endakönnun Berliner Morgenpost.
Myndin verður frumsýnd opinber-
lega 9. júní, og stingur hún vonandi
upp kollinum hérlendis áður en langt
um líður.
Heimildir: Variety, The Hollywood
Reporter, The New York Times.
saebjorn@heimsnet.is
Íburður á ensku sveitasetri í Gosford Park. Nashville segir frá örlögum fjölda persóna sem lítið tengjast innbyrðis.
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 19. MARS 2006 21
AÐALFUNDUR
Aðalfundur Lífeyrissjóðs verkfræðinga
verður haldinn á Grand Hótel Reykjavík,
Sigtúni 38, mánudaginn 3. apríl 2006 kl. 17.15.
Fundarefni:
1. Skýrsla stjórnar.
2. Reikningsskil.
3. Fjárfestingarstefna.
4. Lífeyrisuppgjör pr. 31.12. 2005
- skýrsla tryggingafræðings sjóðsins.
5. Stjórnarlaun.
6. Breytingar á samþykktum.
7. Kosning tveggja manna í stjórn og eins til vara.
8. Kosning endurskoðanda og tveggja
skoðunarmanna.
9. Önnur mál.
Endurskoðaðir og undirritaðir reikningar sjóðsins, ásamt
skýrslu tryggingafræðings, munu liggja frammi á skrifstofu
sjóðsins viku fyrir aðalfund, sjóðfélögum til sýnis.
Ársreikning má einnig nálgast á heimasíðu sjóðsins
www.lifsverk.is .
Reykjavík, 19. mars 2006.
Stjórnin.