Morgunblaðið - 02.12.2007, Blaðsíða 41
til að lýsa samfélaginu, en Elías
varð fyrir miklum vonbrigðum með
það hvernig útgefandinn, Ragnar í
Smára, stóð að útgáfunni. Svo fékk
sagan ekki sérlega góðar viðtökur,
ekki einu sinni hjá félögum Elíasar
í vinstri deildinni. Þetta hefur haft
áhrif.“
Í viðtali sem birtist við Elías í
Tímanum árið 1961, þegar rithöf-
undarferli hans er í raun lokið, er
hann hvassyrtur og segist hafa gert
tilraun til að skrifa um íslenskan
veruleika meðan obbinn af þeim
bókum sem þá hafi verið að koma
út sé nostalgískar bernskuminn-
ingar, sveitarómantík, ferðasögur
frá Spáni og eitthvað slíkt. Hann
skildi ekki að þessi tilraun sín til að
lýsa íslensku samfélagi á tímum
braggabúanna hlyti svona meðferð
hjá útgefanda og gagnrýnendum.
„Hann ætlaði sér að vera „aktú-
el“ höfundur sem skrifaði um sam-
tímann og það vakti ekki áhuga.
Kannski hefur sú mynd sem hann
dregur upp af stéttskiptu, fordóma-
fullu og andlausu þjóðfélagi ekki
þótt æskileg,“ segir Hjálmar.
„Gagnrýnandi Þjóðviljans vildi til
dæmis ekki trúa því að fátækt ís-
lenskt alþýðufólk gæti verið svona
drykkfellt, ofbeldisfullt og ruglað
eins og foreldrum Sóleyjar er lýst.
Svo er annað mál hversu vel
heppnuð Sóleyjarsaga er sem bók-
menntaverk. Þar sem Elías er best-
ur er hann frumlegur Reykjavík-
urhöfundur sem notar meðal annars
aðferðir blaðamanns til að kort-
leggja líf ungmenna. En þegar
hann setur sig í stellingar stór-
rithöfundarins og fer að skrifa í
ljóðrænum stíl um persónurnar, og
næstum niður til þeirra, þá er hann
kominn svolítið út af sinni braut.“
Fordómafullt samfélag
– Það er forvitnilegt hvað þú hef-
ur verið að gera í þessum bókum;
það er eins og þú farir inn í öng-
stræti og snúir fólkinu aftur út á
aðalbrautina.
„Þegar ég fór að skrifa þessa bók
uppgötvaði ég að nákvæmlega hér í
kjallaranum í mínu eigin húsi áttu
sér stað mjög óhugnanlegir og
dramatískir atburðir sem tengjast
því sem Elías er að lýsa, ofboðslega
fordómafullu og grimmu þjóðfélagi.
Þeir sem vilja forvitnast um þá
sögu geta kíkt á kaflann um Harry
og Badda í bókinni …
Í húsasundum leynist miklu
meira en við höldum.Mér finnst frá-
leitt að nota orðið „jaðar“ um þetta
fólk, þetta er bara hluti af því að
okkar kúltúr er miklu ríkulegri, pó-
etískari, lífshættulegri og flottari en
við sjáum dags daglega. Hluti af
þessu merkilega lýðveldi okkar er
uppreisnarfólk eins og Megas, Dag-
ur og Róska; börn menntaðrar
borgarastéttar sem gera uppreisn
gegn ríkjandi gildum.“
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 2. DESEMBER 2007 41
SÍMI 545 2500 ::: WWW.SINFONIA.IS
græn tónleikaröð í háskólabíói
Hljómsveitarstjóri ::: Ernst Kovacic
Einsöngvari ::: Auður Gunnarsdóttir
Hljómsveitarstjóri ::: Gary Berkson
Dansarar ::: Nemendur úr Listdansskóla Íslands
Kynnir ::: Trúðurinn Barbara
Pjotr Tsjajkovskíj ::: Hnotubrjóturinn
FIMMTUDAGINN 3. JANÚAR KL. 19.30 NOKKUR SÆTI LAUS
Það er hefð hjá mörgum að byrja árið með hátíðar-
brag á Vínartónleikum Sinfóníunnar. Þó er vissara
að hafa hraðar hendur ef fólk vill tryggja sér miða
á þessa sívinsælu tónleika, því þegar nær dregur
tónleikadagsetningum verða þeir ófáanlegir.
Gjafakort Sinfóníunnar er tvímælalaust hin full-
komna jólagjöf fyrir þá sem
unna góðri tónlist.
Nú fer hver að verða síðastur að tryggja sér miða á
jólatónleikana þar sem Hnotubrjótur Tsjajkovskíjs
verður fluttur. Efnilegir dansarar úr Listdansskóla
Íslands stíga sporin og trúðurinn Barbara segir
söguna.
tónleikar utan raða í háskólabíói
tónsprotinn í háskólabíói
FÖSTUDAGINN 4. JANÚAR KL. 19.30 NOKKUR SÆTI LAUS
LAUGARDAGINN 5. JANÚAR KL. 17.00 ÖRFÁ SÆTI LAUS
LAUGARDAGINN 5. JANÚAR KL. 21.00 LAUS SÆTI
LAUGARDAGINN 15. DESEMBER KL. 14.00 ÖRFÁ SÆTI LAUS
LAUGARDAGINN 15. DESEMBER KL. 17.00 ÖRFÁ SÆTI LAUS
Vínartónleikar
Gjafakort
Hátíðlegustu
og vinsælustu
tónleikar
Sinfóníunnar
fl group er aðalstyrktaraðili
sinfóníuhljómsveitar íslands
sígild jólagjöf
Jólafundurinn 2007
verður haldinn í Sunnusal Hótels Sögu
fimmtudaginn 6. desember kl. 18:30.
Dagskrá:
Jólahugvekja: Séra Gunnar Sigurjónsson.
Kvöldverður: Glæsilegt jólahlaðborð, möndlugjöf.
Jóhannes Kristjánsson eftirherma.
Einsöngur: Hugi Jónsson ásamt Jóni Bjarnasyni undirleikara
Happadrætti:Glæsilegir vinningar m.a frá Símanum,
Nóa Síríus og Kynnisferðum
Sigurður Jónsson leikur á píanó undir borðhaldi.
Tilkynnið þátttöku í síma 545 0405 eða 545 0400
í síðasta lagi tveim dögum fyrir jólagleðina.
Verð kr. 4.400.
Félagsmálanefnd
❅
❄
❆
❅❄❆
! "# $
%
&
'(()# $
&
&
*&
+,-
#
.
,
%#
*
/, 0 '#
1(2 3&, # 0#(( 14#(( # /
#
5
&
#2#(((6
0#((
14#(( %#
* '((7
+
+
#
#
888##
9
1(# , '(()#
:
, #
1#2((#(((6
9
%( &#
+
* ;-
< $= ;
,-
-
#
-
>
?# 9
@
9+- . .
@
- A B-
A A
@
BÆKUR
Skáldsaga
Vinir, elskhugar, súkkulaði
Eftir Alexander McCall Smith
Þýdd af Helgu Soffíu Einarsdóttur
240 bls.
Mál og menning, Reykjavík 2007
METSÖLUHÖFUNDURINN Al-
exander McCall Smith skrifar bæk-
ur sínar frá sjónarhóli hversdags-
lífsins. Í þeim tveimur bókaflokkum
sem þýddir eru á íslensku um þess-
ar mundir íhuga kvenkyns aðal-
persónur og gerendur mannlífið á
meðan þær stússast í sínu frá degi
til dags. Í bókunum um kven-
spæjarastofu númer eitt í Botsvana
rannsakar hin vinsæla Madama Ra-
motswe lítil og stór mál fyrir við-
skiptavini, drekkur rauðrunnate og
borðar ávaxtaköku í einhverjum
mest heillandi rólegheitum sem
sjást í spennusögum. Vinir, elsk-
hugar, súkkulaði er önnur bókin af
fjórum sem Smith hefur skrifað um
fröken Isabel Dalhouise í Edinborg
en hún er ríkur, fráskilinn heim-
spekingur sem ritstýrir tímariti um
hagnýta siðfræði og hjálpar fólki í
siðferðilegum þrengingum af ein-
skærum áhuga. Eins og í bókunum
um kvenspæjarastofuna ríkir ró-
semd og friður yfir stílnum sem
rennur átakalaust áfram eins og
dagarnir sem þó eru aldrei eins
heldur búa ætíð yfir nýjum og oft-
ast spennandi úrlausnarefnum.
Í bókinni reynir aðalpersónan að
hjálpa manni einum á sextugsaldri
sem fengið hefur nýtt hjarta úr tví-
tugum manni. Hjartaþeginn þykist
sjá fyrir sér andlit sem tilheyri
sorglegum minningum hjartagjaf-
ans; hann hefur lofað að hafa ekki
uppi á fjölskyldu hins látna en
finnst hann ekki getað lifað án þess
að finna á þessu skýringar og án
þess að þakka fyrir sig. Siðferðileg-
ar klemmur Isabel verða margar í
leit hennar og verður það til þess
að hún hugleiðir stöðugt eigið líf og
það hvernig hún tengist öðru fólki.
Bókin er þess vegna fyrst og
fremst um aðalpersónuna; hún er
ágæt blanda af spennusögu, ást-
arsögu, heimspekilegum hugleið-
ingum og lýsingum á smáatriðum
hversdagsins. Galli útgáfunnar er
þó þýðingin sem er fremur stirð á
köflum og of oft er farið rangt með
íslenskt mál.
Hrund Ólafsdóttir
Hið hversdagslega
Selur vel Alexander McCall Smith.