Morgunblaðið - 03.11.2008, Blaðsíða 13
FRÉTTASKÝRING
Eftir Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
ALÞÝÐUSAMBAND Íslands hvet-
ur þá sem eru atvinnulausir til að
halda áfram að greiða í stéttarfélög
því þannig halda þeir ýmsum rétt-
indum, s.s. til sjúkradagpeninga og
námsstyrkja. Það er misjafnt eftir
félögum hversu há félagsgjöldin
eru, en hjá Eflingu greiðir sá sem
fær grunnfjárhæð atvinnuleys-
isbóta um 950 krónur á mánuði.
Þegar sótt er um atvinnuleys-
isbætur eða greiðslur úr fæð-
ingaorlofssjóði er hægt að merkja
við á umsóknareyðublaði hvort
draga eigi félagsgjöld af viðkom-
andi greiðslum.
„Þú ert að kaupa þér mjög
ódýra, víðtæka tryggingu með
þessu og um leið tryggja þér
ákveðin félagsleg tengsl,“ segir
Halldór Grönvold, aðstoð-
arframkvæmdastjóri ASÍ.
Hann bendir á að auk þess að
halda rétti til sjúkradagpeninga og
námsstyrkja heldur sá sem greiðir
félagsgjöld rétti til styrkja vegna
krabbameinsskoðunar, líkams-
ræktar, gleraugnakaupa, lögfræði-
og ráðgjafaþjónstu og fleira. „Fyr-
ir marga eru stéttarfélögin bak-
hjarl þegar á reynir og það reynir
sjálfsagt aldrei meira á en þegar
fólk missir vinnuna,“ segir Hall-
dór.
Veikist sá sem er á atvinnuleys-
isbótum svo alvarlega að hann er
óvinnufær á hann ekki rétt á at-
vinnuleysisbótum.
Viðkomandi getur þá sótt um
sjúkradagpeninga frá Trygg-
ingastofnun ríkisins (TR) en þeir
nema 1.040 krónum á dag eða um
30.000 krónum á mánuði. Ef veik-
indin eru langvinn, getur hann átt
rétt á svonefndum endurhæfing-
arlífeyri sem er 26.728 krónur,
tekjutryggingu sem er 85.592 og
heimilisuppbót sem er 24.856, eða
samtals um 137.000 krónur, sam-
kvæmt upplýsingum frá TR.
Ofan á þessa fjárhæð má, þegar
það á við, bæta barnalífeyri sem er
19.760 krónur . Einstæðir foreldrar
geta síðan sótt um mæðralaun sem
eru 5.720 fyrir tvö börn og 14.872
fyrir þrjú börn. Rétt er að taka
sérstaklega fram að einstæðir feður
geta líka sótt um mæðralaun.
Bætast ofan á greiðslur TR
Þeir sem hafa borgað fé-
lagsgjöld, atvinnulausir eða ekki,
eiga rétt á sjúkradagpeningum.
Réttindin eru misjöfn eftir félögum.
Hjá Eflingu er upphæð sjúkra-
dagpeninga tekjutengd og getur
ekki farið upp fyrir meðaltekjur
síðustu sex mánaða. Hæsta mögu-
lega greiðslan er 280.000 krónur á
mánuði. Þessi fjárhæð leggst ofan á
þær greiðslur sem berast frá TR.
Til að vinna sér inn rétt á fullri
tekjutengingu hjá Eflingu þarf við-
komandi að hafa verið félagsmaður
í fimm ár en annars er tekjuteng-
ingin 80%. Guðrún Kr. Óladóttir,
forstöðumaður sjúkrasjóðs Eflingar
bendir á að félagsgjöldin séu ekki
há og að ríkið greiði ekki í sjúkra-
sjóð af atvinnuleysistryggingum,
líkt og atvinnurekendur gera af
launagreiðslum.
Hvetja atvinnulausa til
að greiða félagsgjöld
GRUNNFJÁRHÆÐ atvinnuleys-
isbóta er 136.023 krónur á mán-
uði. Einnig hafa atvinnulausir rétt
á tekjutengingu í þrjá mánuði og
geta bæturnar að hámarki numið
228.723 krónum.
Til samanburðar má benda á að
barnlaus einstaklingur í leigu-
húsnæði á rétt á námslánum sem
nema um 96.000 krónum á mán-
uði (í 9 mánuði), sé tekið mið af
tekjuskerðingu.
Bæturnar heldur hærri en námslánin
Fréttir 13INNLENT
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 3. NÓVEMBER 2008
Eftir Örlyg Stein Sigurjónsson
og Önund Pál Ragnarsson
FRESTUR til að skila athugasemd-
um vegna nýrrar slökkvistöðvar í
Elliðaárdal við Stekkjarbakka rann
út sl. föstudag, en fjárhagsáætlun
vegna verkefnisins er ekki frágeng-
in. Það þýðir þó ekki að fyrirætlun-
unum verði slegið á frest að mati
Jóns Viðars Matthíassonar slökkvi-
liðsstjóra.
„Maður skynjar að menn eru að
leggja mikið á sig til að halda uppi
viðunandi grunnþjónustu á svæðinu,
en endanlegar fjárhagsáætlanir
liggja ekki fyrir,“ bendir hann á.
Fyrirætlanirnar mæta andstöðu
margra, sem telja of miklum gæðum
Elliðaárdalsins sem útivistarsvæðis
fórnað. Undirskriftalistar voru af-
hentir borgaryfirvöldum í ráðhúsinu
fyrir helgi. 2.300 manns höfðu ritað
nöfn sín undir mótmælaskjalið, en
einnig hafa um 1.500 manns skráð sig
í mótmælahópinn á netinu undir yf-
irskriftinni Verndum Elliðaárdal. Að
sögn Bergljótar Rist, talsmanns
hópsins, er fullur skilningur á því að
Slökkvilið höfuðborgarsvæðisins fái
góða lóð undir nýja slökkvistöð og
hefur því verið lagt að borgaryfir-
völdum að finna SHS lóð sem full-
nægir þörfum liðsins. Sem mögu-
leika nefnir hún lóð á mótum
Bústaðavegar og Reykjanesbrautar
(við Neðri-Fák) eða iðnaðarhverfi við
Smiðjuveg. Einnig hefur hópurinn
kallað eftir því að Elliðaárdalurinn
verði efldur sem útivistarsvæði.
Breyta áætlunum
Hvað varðar aðra þætti í starfsemi
SHS í yfirstandandi efnahagsþreng-
ingum má nefna að slökkviliðið hefur
ákveðið að breyta áætlunum sínum
varðandi endurnýjun á slökkvibílum
liðsins. Upphaflega var reiknað með
að kaupa fjóra nýja bíla í haust en nú
hefur verið ákveðið að dreifa kaup-
unum og kaupa einn bíl í einu. Yrði
hann keyptur eftir 1–2 ár og hinir í
kjölfarið. Fullbúinn slökkvibíll kost-
ar á bilinu 50-80 milljónir króna.
Nýráðningar slökkviliðsmanna
eru einnig í deiglunni og má nefna að
ráðningarferli nýrra liðsmanna, sem
hófst í byrjun september, við allt aðr-
ar efnahagsaðstæður en nú eru uppi,
er enn í gangi og hefur slökkviliðið
ekki ákveðið að hverfa frá því ferli.
Segir Jón Viðar að sveitarfélögin á
höfuðborgarsvæðinu, sem standa að
SHS, leggi mikla áherslu á að þjón-
usta SHS minnki ekki. Hins vegar
liggur ekki fyrir hvernig útfærslu í
þessum efnum verður háttað.
Um 2.300 mótmæltu slökkvistöð
Fjárhagsáætlun vegna byggingarinnar er ófrágengin en það þýðir ekki að henni verði frestað
Slökkviliðið hættir við kaup á fjórum slökkvibílum á einu bretti og kaupir í staðinn einn í einu
ÞAÐ er eins og þeir séu hluti glæpavettvangs,
lögreglumennirnir sem tóku lagið með Lög-
reglukórnum í Eymundsson í Austurstræti á
laugardag. Tilefnið var útgáfa Myrkár, nýjustu
spennusögu Arnaldar Indriðasonar. Það var því
vel við hæfi að fá lögreglukórinn til að syngja
fyrir skáldsagnakollega sína. Að þessu sinni
beinist athyglin að Elínborgu, sem í fjarveru Er-
lendar rannsakar morðmál í Þingholtunum.
Morgunblaðið/Golli
Sungið fyrir Elínborgu
BERGUR Sig-
urðsson, fram-
kvæmdastjóri
Landverndar,
segir ljóst að
ákvörðun Alcoa
um að fresta
rannsóknum fyr-
ir um tvo millj-
arða á Þeista-
reykjum, dragi
úr líkunum á því að álver rísi á
Bakka við Húsavík. „Okkur væri
nær að huga heldur að fjölbreytt-
ara atvinnulífi,“ segir Bergur.
Ljóst er að margir Húsvíkingar
vilja að álverið rísi, enda muni það
auka mjög atvinnumöguleika í
landshlutanum. Spurður hvort
hann sjái eitthvað annað í spilunum
fyrir þá segir Bergur að þeir búi við
sama vanda og aðrir á Íslandi í dag.
„Starf í álveri er mjög dýrt starf. Ís-
lendingar eru ekki fjárhagslega
mjög rík þjóð í dag.“ Vandi vegna
atvinnuleysis sé ekki bundinn við
einstaka landshluta.
Dregur úr
líkum á álveri
Bergur Sigurðsson
SKIPULAGSSTOFNUN hefur gef-
ið álit sitt um mat á umhverfisáhrif-
um fyrir efnistöku í Hjallatorfu í
Lambafelli, Sveitarfélaginu Ölfusi.
Skipulagsstofnun telur að helstu
umhverfisáhrif efnistökunnar úr
Hjallatorfu í Lambafelli séu sjón-
ræn sem og áhrif á landslag og
jarðmyndanir.
Þau áhrif verði talsvert neikvæð
en til mótvægis kemur að efnistaka
úr aðliggjandi efnistökusvæðum í
Lambafelli er í samræmi við mark-
mið stjórnvalda að hafa efnisnámur
fremur fáar og stórar í stað margra
minni náma.
Sjónræn áhrif
af efnistöku
ANNRÍKI var hjá lögreglunni á
Hvolsvelli í liðinni viku. Alls komu
upp 99 mál. Þar af voru 7 hraðakst-
ursmál og var sá sem hraðast ók
tekinn á 137 km hraða.
Þá voru 17 boðaðir til lögreglu
vegna vanrækslu á skoðun. Tveir
voru stöðvaðir vegna gruns um ölv-
un við akstur. Báðir reyndust þeir
vera yfir mörkum við blástur og
voru sviptir ökuleyfi til bráða-
birgða í kjölfarið. Þá voru 4 um-
ferðaróhöpp tilkynnt. Ekki voru þó
öll málin tengd bifreiðum, því mað-
ur féll niður á steypta stétt þar sem
hann var að gera við húsþak. Hann
var fluttur til Reykjavíkur á sjúkra-
hús.
Á fimmtudagskvöldið var svo til-
kynnt til lögreglu um ljósagang á
himni og er talið að þar hafi verið
um loftsteinahrap að ræða.
99 lögreglu-
mál komu upp