Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1963, Blaðsíða 7

Mynd þessi er tekin um borð í íslenzkum togara á Nýfundnalandsmiðum.
ast núll, því að skipið 'hallar
ýmist í stjór eða bak. — Mið-
línuhæð skipa (GM) ræður
mestu um stöðugleika þeirra, og
er stöðugleikinn í réttu hlutfalli
við stærðina á gildi miðlínuhæð-
ar og minnkar eftir því sem
þungamiðja skipsins (G) flytzt
ofar og miðlínuhæðin lækkar.
— ★ —
„Svo' líður nóttin og skip-
verjar berja klaka þrotlaust alla
nóttina í reiðanum, á stjórn-
palli og hvalbak og notuðu til
þess öll tiltæk verkfæri, spanna,
járnbolta, sleggjur o. fl., en
ekki höfðum við neinar axir, sem
tvímælalaust eru bezt til þess
fallnar að berja lclakann. Þær
verða áreiðanlega hafðar með í
næstu túrum. Skipshöfnin sýndi
mikla hörku og dugnað við þetta
starf, enda var hún samvalin,
allt vanir sjómenn og þrekmikl-
ir“. Um nóttina losa þeir sig
við báða björgunarbátana og log-
skera bátauglurnar í sundur, og
til tals kemur að skera í sundur.
afturmastrið, til þess að létta
skipið að ofan. „Til marks um
það, hvað klakinn getur verið
mikill, var stagurinn á pokabóm-
unni, sem venjulega er eins og
fingur manns að gildleika, orð-
inn eins og tunnubotn, enda var
hann ekki barinn. Þá var spilið
orðið að einni klakahellu, sem
náði upp undir brúarglugga, og
ef skipið lá lengi niðri, myndað-
ist klakabelti af lunningunni og
niður á gang. Við gátum haldið
klakanum niðri á vöntunum,
hvalbaknum og á brúnni, og
þegar við gátum náð klakanum
af spilinu munaði það mjög
miklu. Sannleikurinn er sá, oð
maður finnur það elcki af hreyf-
mgum skipsins, þegar það byrjar
nð ísa“.
Samtal þetta er mjög athyglis-
vert og lærdómsríkt og má draga
í efa, að margir þeirra, sem hafa
orðið til frásagnar af tvísýnni
baráttu við hættur yfirísingar,
hafi komizt í krappari og tæpari
hildarleik, en hin vaska skips-
höfn Þorkels Mána.
Fer þá hér á eftir lauslega
vIkingur
þýdd grein Norðmannsins
Sverre Remoy úr brezka tíma-
ritinu International Fishing
News, októberhefti, s.l. ár.
Togarasjómenn okkar, sem
sækja þjóðinni björg á fjarlæg
og oft hættuleg mið, flestir á
gömlum og úreltum skipum,
gætu einkum haft gagn af að
lesa greinina.
Grein sýna nefnir. höfundur
„Yfirísing í Norðurhöfum".
„Með orðinu ísing er átt við
ís, sem myndast af sædrifi, sem
gengur yfir skip, er heldur á
móti sjó og vindi á þeim slóð-
um þar, sem hitastigið er nógu
lágt til þess að mynda hættu-
lega yfirísingu.
Slíkar aðstæðui’ eru vel þekkt-
ar meðal sjómanna, sem stunda
veiðar í Norðurhöfum og er oft-
ast litið á þetta, sem óumflýjan-
legt böl.
Það er þó rík ástæða fyrir
skipstjóra, sem sigla á norðlæg-
um slóðum og ætla að halda skipi
sínu á móti sjó og vindi að hug-
leiða hvað ísing er hættuleg
skipum; jafnvel þeim stærstu og
öflugustu. Þetta er mjög áríð-
andi, einfaldlega vegna þess, að
sumir skipstjórar hafa tilhneig-
ingu til að nota of mikið vélar-
afl til þess að halda skipinu
upp í veðrið. Ætlunin er auðvit-
að, að liggja af sér storminn
með aðferð, sem er arfur frá
dögum seglskipanna.
En þegar breytingar urðu með
vélknúnum skipum í stað ségl-
búinna, héldu skipstjórar vél-
skipa sjó á sama hátt og fyrr á
seglaöld.
Þar af leiðandi lögðu þeir vél-
skipi sínu til á sama hátt og
væri það seglbúið. En í stað þess
að nota segl varð nú að nota vél-
arafl, til þess að halda skipinu
upp í sjó og vind. Afleiðing þessa
varð sú, að oft varð ýmist vél-
arbilun, eða beinlínis stórtjón á
vélinni. Mikil eldsneytiseyðsla
orsakaði ennfremur kostnaðar-
31