Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1987, Blaðsíða 154

Vér lítum svo á, aö
langtmuni íland til
þess aö slík elli-
heimili fyrir sjómenn
veröi reistafhinu
opinbera, ríki eöa
bæjum, og teljum
því aö sjómanna-
stéttinni gefist hér
kærkomiö tilefni til
aö beita sér fyrir
fjársöfnun til stofn-
unar elli- og hvíldar-
heimilis fyrir aldraöa
sjomenn.
154 VÍKINGUR
Hrafnistuheimilin...
þjóðfélagið nú þegar tekið á
stefnuskrá sina til hagsmuna
þegnanna og margt fleira, svo
sem öryggismálin, vitabygg-
ingar og fleira. i málum sem
þessum, má ætla að sjó-
mannastéttin þurfi það eitt i
framtiðinni, aö ýta á eftir um-
bótum, þar sem byrjunin er
hafin. i umræðum manna á
meðal um þessi mál, hefir
þeirri hugmynd skotið upp, að
viðeigandi væri, aö sjómanna-
stéttin safnaði fé i minnis-
merki (Monument) yfir sjó-
menn, er farist hafa, eða far-
ast kunna i sjó. Um þetta hafa
veriö mjög skiptar skoöanir
meöal fulltrúa Sjómanna-
dagsráðsins. Hinsvegar er
hugmynd þessi virðingarverö
og sýnir lofsamlega stéttartil-
finningu. Nú vill svo til, að mál
þetta hefir þegar verið tekið
upp af útgerðarmönnunum, og
Fisksölusambandinu falin
framkvæmd i þvi, er þegar
hefir kosið nefnd, sem á aö
hafa undirbúning og fram-
kvæmd með höndum.
Vér teljum, aö fyrir þessari
fögru hugmynd sé vel séð og
Sjómannadagsráðið geti þar
með beint starfi sinu að
öðrum viðfangsefnum.
Á siðasta aldarfjóröungi
hefir stórfelld breyting farið
fram i þjóðfélagi voru. Meira
en helmingur þjóðarinnar, eða
nær 60%, býr nú i bæjum og
kauptúnum. Samfara þessu
hefir ekki hvað minnst orðið
stórfelld breyting á lifi og að-
stæöum öllum meöal sjó-
mannastéttarinnar. Frá þvi að
búa i sveit og stunda sjó-
mennsku nokkurn hluta árs-
ins, bæði á þilskipum og opn-
um skipum, eru sjómenn nú
að mestu búsettir í bæjum og
sjóþorpum og stunda ekki
aðra atvinnu, þegar hana er
að fá. Á sama tima hefir vaxið
upp ný stétt, farmannastéttin,
sem gera má ráð fyrir að eigi
vaxtarskilyrði fyrir höndum.
Það mun þvi að likum sækja i
sama horf, eins og þekkt er
meðal farmanna og fiski-
manna annarra þjóða, og er
þegar farið að koma einnig í
Ijós hjá okkur, að allstór
hundraðshluti þeirra manna,
sem hafa gert farmennsku
eða fiskveiöar að lifsstarfi
sinu, er eignalausir einstæð-
ingar á elliárunum, sem ekki
komast að öðrum störfum hjá
þjóðfélaginu, og i mörgum til-
fellum brestur kunnáttu til
annarra starfa, en í öðrum til-
fellum óhæfir til starfa. Fyrir
slika menn hefir meðal stór-
þjóðanna verið komið upp elli-
heimilum, sem að vísu full-
nægja ekki hinni miklu þörf,
sem þar er fyrir hendi, en hér
hjá oss er ekkert slikt heimili
til, sem er hliðstætt þess kon-
ar heimilum erlendis.
Vér litum svo á, að langt
muni i land til þess að slik elli-
heimili fyrir sjómenn verði
reist af hinu opinbera, riki eða
bæjum, og teljum þvi að sjó-
mannastéttinni gefist hér
kærkomið tilefni til að beita
sér fyrir fjársöfnun til stofnun-
ar elli- og hvildarheimilis fyrir
aldraða sjómenn. Hér er um
menningar- og mannúðarmál
aö ræða, sem vér trúum á, að
allir geti orðið samhuga um að
vinna að.
Oss er Ijóst, að það getur
tekið mörg ár að safna nægj-
anlega stórum sjóði, til þess
að byggja stórt og veglegt elli-
heimili, enda reynsla fyrir þvi, i
þjóðfélagi voru, að mörg
menningarfyrirtæki eða stofn-
anir hafa þurft langan undir-
búning. Það er skoðun vor, aö
i sambandi viö elliheimili sjó-
manna þurfi að vera vinnu-
stofur, þar sem einstaklingum
er gert mögulegt að vinna að
einu og öðru, sem þeir hafa
kunnáttu til.
Vér leggjum þvi svohljóð-
andi tillögu fram til ályktunar:
„Sjómannadagsráðið sam-
þykkir, að vinna að þvi nú
þegar og i nánustu framtiö, að
safna fé til stofnunar elli- og
hvíldarheimilis fyrir aldraöa
farmenn og fiskimenn.
Til sjóðsins renni:
1) Nettóhagnaður af hátiða-
höldum hvers Sjómanna-
dags, sem ráöið á hverj-
um tima telur að hægt sé
að leggja til hliðar.
2) Aðrar tekjur, sem sjóön-
um áskotnast, svo sem:
áheit, minningar- og dán-
argjafir, svo og samskot,
sem Sjómannadagsráöið
kynni aö beita sérfyrir.“
Fallist Sjómannadagsráðiö
á þessar tillögur vorar og
samþykki aö stofna sjóð í
þessu augnamiði, þá er það
að sjálfsögðu nauðsynlegt, að
reglugerð sé samin fyrir sjóö-
inn, sem fulltrúaráðið á hverj-
um tíma sé bundið við. Aö
öðru leyti telur nefndin ekki
nauösynlegt að fara ítarlegar
út i einstakar hliðar málsins á
þessu stigi.
Reykjavik, 25. mars 1939.
Virðingarfyllst,
Sigurjóns Á. Ólafsson.
Grimur Þorkelsson.
Guðbjartur Ólafsson.
Þórarinn Guðmundsson.
(Hafnarfiröi.)
Július Ólafsson.
Til stjórnar Fulltrúaráðs Sjó-
mannadagsins, Reykjavík."