Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1995, Blaðsíða 73
VÍKINGUR
maður er í þeim mun hærri púls þarf
maður til að afkasta ákveðnu verki.“
I Ijósi þessarar slœlegu niðurstöðu
fyrir sjómenn, hvernig skal bregðast
við til að koma sjómönum íform?
„Einstaka útgerðarfélag hefur sett
sig í samband við okkur hjá Mætti til
að útvega tæki. Það er gott og blessað,
en aðalatriðið er að sjómönnunum sé
kennt að nota tækin rétt. Til þess er
nauðsynlegt að senda sérfróðan mann
um borð í skipin.
Helsta markmiðið með líkamsþjálf-
un sjómanna er að koma þolinu í gott
horf, þ.e. hjarta- og æðakerfinu. Þol-
tækin eru best til að koma þessu í lag
og í þeim flokki er um margs konar
tæki að ræða. Einnig eru til tæki sem
styrkja bol, herðar og axlir. Sjómenn
þurfa ekki að hrúga upp lóðum og fara
í einhverja kraftakeppni. Það er tómt
rugl.“
Afhverju?
„Sjómenn hafa ekkert að gera með
það að vera að byggja upp einhverja
voða upphandleggsvöðva. Þeir eiga
að huga að þolinu, það er aðalatriðið."
Ástæðan er fyrst og fremst
hreyfingarleysi
Magnús Olafsson kannaði m.a. þol
sjómanna útgerðarfélagsins Granda
hf. Utgerðarstjóri þar á bæ er Sigur-
björn Svavarsson og hann viðurkennir
að sjómennirnir hafi komið illa út úr
þessum prófum.
„Það sem einkennir sjómenn
samkvæmt þessu þolprófi Máttar-
Vinnuverndar er að þeir hafa lítið þol
og ástæðan er fyrst og fremst hreyf-
ingarleysi," segir Sigurbjörn „þeir
hafa ekki sambærilegt þol á við aðra
sem stunda einhverja líkamsrækt.“
Hver er ástæðan fyrir því að sjó-
menn Granda voru sendir í þessi þol-
próf?
„Við vildum finna út hvaða tæki
hentuðu best til að hafa um borð í
skipunum og ennfremur vildum við
hjálpa mönnum til að sjá hvar þeir
stæðu líkamlega. Sumir ætla í fram-
haldi af þessu að stunda líkamsrækt í
fríum. Einhverjir sjómannanna fóru
t.d. beint til læknis eftir að niður-
stöður lágu fyrir úr þolprófinu vegna
of hás blóðþrýstings o.fl.
Það má segja að þetta sé bara hrein
heilsugæsla, sem er nauðsynleg í
öllurn starfsstéttum. Eftir að í ljós
kom hversu slæmt líkamsform sjó-
mannanna er ákváðu kokkar á nokkr-
um skipa okkar að breyta matseðlin-
um. Nú bera þeir fram heilsufæði.“
Kom slœmt ásigkomulag sjómann-
anna þér á óvart?
„Nei, ekki get ég sagt það. Það
gefur augaleið að sjómenn hafa ekki
mikið svæði til hreyfingar. Starf sjó-
mannsins felur í sér átök í kyrrstöðu.
Menn öðlast ekki þol nema með því
að stunda hlaup eða göngur. í gegnum
árin höfum við sett upp þrekhjól um
borð en þau hafa ekki reynst vel. Það
gerir veltingurinn. í staðinn erum við
farnir að koma hlaupabrautum fyrir í
skipunum, hægt er að hafa báðar
hendur á þeim í miklum veltingi.
Róðravélar eða sigvélar koma einnig
til greina, en það er langbest að
áhafnirnar komi sér sjálfar saman um
hvaða tæki henti best. Svo kaupum
við þau.“
Er goðsögnin um hreysti sjómanna
þá tómt píp?
„Nei, þeir eru líkamlega sterkir all-
llestir. Sjómenn eru þjálfaðir til átaka
en þeir eru ekki Ifklegir til afreka á
hlaupabrautinni. Það er nú líka þannig
að hraustustu menn geta allt í einu
dottið niður vegna hjartaslags eða
kransæðastíflu, þar skiptir engu máli
hvort menn séu miklir að burðum.
Menn eru orðnir meðvitaðri unr þessa
hættu í dag.“
En er þetta ekki bara orðinn alltof
mikill lúxus um borð í skipunum, niað-
ur heyrir t.d. að nýjustu skipin séu
fljótandi sólbaðsstofur?
„Ja, það er auðveldara að vera sjó-
maður nú en áður fyrr. Skipin eru betri
og þar er meira skjól. Það eru komnir
ljósabekkir í alla frystitogara og
sjómönnum finnst gott að nýta sér þá.
Manni finnst það hálfskrýtið að sjá þá
arka hér í land kaffibrúna kannski í
miðjum desembermánuði, ég viður-
kenni það. Svo eru gufuböð í nýjustu
skipunum, en eins og ég segi; þrek-
tækin ættu að hjálpa mönnum til að
koma sér í form.“
Þol togarasjómanna
15%
^ 43%
42%
|Lágt [jjjsæmilegt ||jfMeðal [ Mjög hátt
73