Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1995, Blaðsíða 59

og reglur krefjast af þeim á
hverjum tíma og þar með sé
þeirra þætti lokið. Hafi slys átt
sér stað sé málið þeim nær
óviðkomandi, eftir að búið er
að gera upp við aðstandendur
þess sem fórst eða slysþola ef
um alvarlegt slys er að ræða.
Hér er komið að hinum sárs-
aukafulla, ómanneskjulega og
andfélagslega þætti, þ.e.
útgerðin kann að segja „kjörin
eru þessi“ samkvæmt kjara-
samningum og síðan er málið
í mörgum tilfellum algerlega
tekið úr hendi útgerðarinnar
og tryggingafélag hennar
og/eða heilbrigðis- og trygg-
ingayfirvöld fá málið til
frekari úrlausnar. Því miður er þessu þannig farið í of
mörgum tilfellum, eins og vitnisburður og frásagnir
margra fjölskyldna segja til um. Þess gagnstæða eru þó
mörg dæmi, en þá er sá ljóður á að það sem vel er gert
verður að fara leynt svo ekki spyrjist út og þannig skapist
fordæmi.
Ef við reynum að gera okkur grein fyrir slysi, þ.e. að
útgerðarmaður missi skip sitt ásamt allri áhöfn, þá virðast
réttindi hans betur varin en sjómannsfjölskyldunnar.
Hann getur gert tilkall til eða selt kvótann sem sökk með
skipinu, vegna þess að kvótinn er því miður límdur við
skipið, og hann fær einnig skipið bætt svo gott sem að
fullu í peningalegu verðgildi. Tryggingagjöldin eru
dregin af óskiptum afla, þannig að óbeint má segja,
samanber lagabókstafi, að áhöfnin verði fýrst að fiska
fyrir greiðslum í sjóðakerfið (greiða upp í áhvílandi
skuldir skipsins), síðan að fiska fyrir greiðslum til trygg-
ingafélaga, til olíunotkunar skipsins og síðan fyrir
útgerðarkostnaði sameiginlega, áður en hún getur vænst
eigin hlutar, sem oftast er á bilinu um 25-27% til áhafnar
úr fengnum afla. En eftir fregnum að dæma hafa margar
útgerðir, stundum nefndar „útgerðaramatörar" og LIU
vill sem minnst vita af, gert sér leik að því að láta menn
taka óbeint þátt í kvótakaupum, þ.e. kaupa hlut í því sem
enginn í raun keypti heldur eru sjálfsögð atvinnuréttindi
þeirra sem starfað hafa á fiskiskipaflotanum um árabil.
Ef við hugsum okkur fiskimannsekkju, sem missti
fyrirvinnu sína í sjóslysi sem ætti sér stað um þessar
mundir, þá væru bætur hennar að mestu komnar undir
inngreiðslu hlutar hins látna í lífeyrissjóð. Þetta er helsti
munurinn á kjörum sjómannsekkna um og í kringum
1955 og 1995. Þöklc sé þeim sem börðust fyrir stofnun
Lífeyrissjóðs sjómanna 1958.
Asókn í nám í sjómannaskólum hefur hrapað. Getur
verið að ungum mönnum sé af foreldrum sínum ráðlagt
að leggja ekki út á svo ótrygga atvinnubraut sem stýri-
mannsnám og -störf bera með sér? Undantekningar eru
þó sjálfsagt frá þessu, ef t.d. viðkomandi á trygga atvinnu
vIkingur
vísa til frambúðar. Hér er komið að
mikilli grundvallarspurningu í þessu
þjóðfélagi: A það að gerast í sjávarútvegi,
líkt og í landbúnaði, að atvinnuréttur sjó-
manna verði undan þeim flæmdur á
hendur örfárra aðila? Allt gert undir því
fororði að unnið sé að hagræðingu og
hagkvæmni? — Ollu þessu er hægt og
bítandi komið í kring með staðfastri þát-
ttöku heildarsamtaka hagsmunaaðila sjó-
manna. Að því er látið liggja til afsökunar
á ástandinu að þetta sé svonefnd „ill-
skásta leiðin í stöðunni á hverjum tíma“.
Því má spyrja: Hvaða framtíð á ungur
sjómaður sextán ára að aldri sem vill læra
til stöðu yfnmanns á fiskiskipi í dag?
Hversu trygg er framtíð hans? Svari nú
mmi^^^mmmmmmmm^m hver fyrir sig.
Er drengurinn viss um að honum verði
ekki sparkað einn góðan veðurdag, eins og þeim fjölmörgu sem
hrökklast hafa úr atvinnugreininni á undangengnum árum, einmitt
þegar útgerðarmanninum er orðið mál að selja kvótann sinn? Því
miður er ég farinn að hallast að því að við séum einmitt að reka okkur
illilega á það húsgarðshornið í þessum málum, að ungir og efnilegir
menn séu farnir að fælast þessa atvinnugrein, einmitt vegna hinna
neikvæðu viðhorfa í öllu þjóðfélaginu um þessar mundir til atvinnu-
jreinarinnar. Hvar er atvinnuöryggi bessa einstaklings í samanburði
wuuaatidlibMdainmrMa
REYKKÖFUNARTÆKI
„Ef við hugsum okkurfiski-
mannsekkju, sem missti fyrirvinnu
sína í sjóslysi sem œtti sér stað um
þessar mundir, þá vœru bœtur henn-
ar að mestu komnar undir inn-
greiðslu hlutar hins látna í lífeyris-
sjóð. Petta er helsti munurinn á
kjórum sjómannsekkna um og í
kringum 1955 og 1995. Pökk sé þeim
sem börðust fyrir stofnun
Lífeyrissjóðs sjómanna í958. “
áteyítorstundu!
/pMjo;
Reykköfunartæki eru notuð undir miklu líkamlegu og andlegu
álagi. SPIROMATIC tækin eru með sjálfvirkan yfirþrýsting í
andlitsgrímu sem léttir öndun og útilokar eiturgufur. Þau eru
einföld, þægileg og með einu handtaki eru axlar- og mittis-
ólar stilltar. SPIROMATIC eru tæki sem þú getur treyst.
Við þjónustum, hlöðum og
yfirförum allar gerðir reyk-
og froskköfunartækja.
UPPLYSINGAR
OG RÁÐGJÖF
í SÍMA: 551 1055
ImÓFUIM HF.