Andvari - 01.01.2003, Blaðsíða 30

28
SIGURÐUR PÉTURSSON
ANDVARI
ábyrgðina. En hvernig fer með þá ábyrgð? Þessir borgarar taka sjálfir við
skellunum síðar í lífinu, fyrir það, að þjóðfélagið sveik þá meðan þeir voru í
æsku. En þegar illa hefir farið fyrir einhverjum, þá lætur þjóðfélagið hnar-
reista sýslumenn og aðra slíka, dæma allar sakir á einstaklingana og af sér.
Það sjálft þvær hendur sínar eins og Pflatus - og það gerir það í blóði þeirra
manna, sem það hefir sjálft steypt í glötun, með því að synja þeim menntunar
og þroskunar áður en lagt er á Kaldadal fullorðinsáranna. Þeir urðu úti fyrir
handvömm, - þeim var úthýst af þjóðfélaginu.29
Ekki var fegurri myndin sem Hannibal dró upp af ástandi skólamál-
anna í Isafjarðarkaupstað. Fræðslumálastjóri leitaði til hans um að
verða einn af prófdómurum Bamaskólans á ísafirði vorið 1928. í grein
í Skutli í ágúst sama ár fjallaði hann um skólann.30 Böm á skólaskyldu-
aldri voru illa læs og skrifandi, sagði hann, og átaldi skólayfirvöld,
einkum skólastjóra og fræðslunefnd sem hann sakaði um stórkostlega
vanrækslu. Með samanburði við manntöl, komst hann að því að
sautján böm á aldrinum 10-13 ára hefðu ekki verið í skólanum eins og
skylt var og því ekki komið til prófs. Tók hann þau til prófs og reynd-
ust þau flest stirðlæs eða með öllu ólæs. Þá átaldi hann ýmislegt í
kennsluskipulagi skólans sem hann taldi ekki uppfylla kröfur laga um
fræðsluskyldu til fullnaðarprófs.
Skrif og gagnrýni Hannibals hafa eflaust farið fyrir brjóstið á
ýmsum framámönnum beggja flokka í bænum, en yfirvöld skólamála
mátu áhuga hans og eldmóð. Næsta skólaár bauð fræðslumálastjóri
honum kennarastöðu á Akranesi. Ekki leist ráðandi mönnum á Skag-
anum vel á þegar þeir heyrðu hvern mann yfirvöld ætluðu að senda
þeim næsta vetur. Formaður fræðslunefndar, Ólafur Finsen læknir, til-
kynnti að ekkert bam yrði sent í skólann, ef þessi „Jónasardindill“ yrði
settur til skólans, og er þar vísað til Jónasar Jónssonar frá Hriflu sem
orðinn var ráðherra kennslumála. Eftir kynni af Hannibal bar ekkert á
frekari mótþróa íhaldsmanna á Akranesi og árið eftir var hann beðinn
um að halda áfram kennslu en afþakkaði boðið.31 Hélt Hannibal vestur
aftur og réðst sem skólastjóri til Súðavíkur haustið 1929. í Súðavík
stýrði hann skóla næstu tvö ár við góðan orðstír. Þar gerðust atburðir
sem áttu eftir að marka lífshlaup hans. Að því verður vikið í næsta
kafla.