Fálkinn - 17.04.1937, Blaðsíða 3

F Á L K I N N
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritstjórar:
Vilh. Finsen og Skúli Skúlason.
Framkvæmdastj.: Svavar Hjaltested.
Aðalskrifstofa:
Bankastræti 3, Reykjavík. Simi 2210.
Opin virka daga kl. 10—12 og 1—6.
Skrifstofa í Oslo:
Anton Schjöthsgade 14.
Blaðið kemur út hvern laugardag.
Askriftarverð er kr. 1.50 á mánuði;
kr. 4.50 á ársfjórðungi og 18 kr. árg.
Erlendis 24 kr.
Allar áskriftanir greiðist fyrirfram.
Auglýsingaverð: 20 aura millimeter.
Herbertsprent prentaði.
Skraddaraþankar.
Enginn mun hafa orðið til þess að
reikna út hve miklu munaði á fram-
lagi sumars og vetrar til þjóðarbú-
skapsins, enda mundi það sjálfsagt
reynast óhægt verk. En miklu mun-
ar á því, því að alt sem að moldin
gefur verður til á sumrin, þó að
sjórinn sje að visu gjöfulli á vetr-
um, víðast hvar hjer við land.
hað hefir þótt mestur galli á sumr-
inu hjerna, hvað það er stutt. En til
skamms tíma hafa menn hirt býsna
lítið um, að finna ráð til þess að
gera það notadrýgra. Menn biðu eft-
ir aflatimanum og ljetu tíðarfarið
ráða. Og það rjeð öllu.
En nú er mönnum farið að skilj-
ast, að það þarf ekki að ráða öllu.
Það er Jiægt að auka notagildi sum-
arsins með ýmsum ráðum. Menn
rækta jörðina svo að hún gefur fljót-
ari uppskeru, nota bráðþroska gras-
tegundir og flýta fyrir vexti þeirra
með rjettri aðhlynningu. Menn nota
vjelar, sem eru margra manna mak-
ar á ræktaðri og sljettaðri jörð. Afla
ineiri uppskeru en áður með minna
vinnukrafti. Og stytta sláttinn. Nú
er það orðið svo, að slátturinn er
stystur á þeim jörðum sem mesl er
heyjað. Langi slátturinn, níu vikna
slátturinn, er orðinn óarðbær, síðan
mannshöndin komst i verð; nú byrja
menn uppskeruna þegar dagurinn er
lengstur og hafa fengið alla upp-
skeruna í garð áður en grösin byrja
að sölna, nóttin að verða dimm og
hausthrökin eyðileggja í dag það sem
gert var í gær.
Þetta er aukinni ræklun að þakka.
En svo undarlega bregður við — og
þó ekki undarlega, að ýmsir þeir
raenn, sem hafa ræktað mest á und-
anförnum árum, eru allra bænda
verst stæðir og kikna undir skuldum.
Sumarið gefur þeim ekki næga eftir-
tekju. En verðmæti ræktunarinnar er
varanlegt. Hún gefur ekki fljótan arð,
eins og togararnir sem borguðu and-
virði sitt á einu ári, en hún gefur
varanlegan arð, þó að hann sje lengi
að koma og borga tilkostnaðinn. Það
er ræktunin, sem gefur fumrinu auk-
ið gildi og treystir framtíð landsins.
Óáran og harðindi geta lmepl bónd-
ann i fjötra um sinn, en eitt er þó
vist, að grasið á grundinni er stað-
bundnara en fiskurinn í sjónum. Og
flestum inun tryggara þykja að eiga
sitt undir grundinni sem grær, en
öldunni sem rís og feltur. Viðreisn
landbúnaðarins er efling sumarsins.
Að rækta landið er það sama og „að
hjálpa sumrinu“.
Eins og fuglar á kvisti.
Morganhressing.
Sumarið — sólskinið og börnin.
Fátt er yndislegra en að virða
fyrir sjer hraust og brosandi börn,
sem eru að leikum eða starfi úti í
háttúrunni. Við borgarbúar njótum oc
sjaldan ánægjunnar af að horfa á
slíkt, og börnin of sjaldan yndis-
leikans af að lifa stíku lífi.
Öllum hugsandi mönnum lilýtur að
verða það Ijóst, hver þörf er á -—
fyrir okkar fámenna þjóðfjelag, að
hjer vaxi upp hraustir, dáðrikir borg
arar — og jafnframt hver þörf er ,i
að skapa börnunum þau skilyrði,
sem stuðla að þvi að efla alhliða
þroska þeirra.
Barnavinafjetagið Sumargjöf hefir
nú um 13 ára skeið unnið að því, að
með ræðum og riti reynt að vekja
almenning til skilnings um það, hve
raikill vandi og ábyrgð hvilir i
lierðum þeirra, sem uppeldisskyldunni
hafa að gegna. Það hefir sýnt vilja
sinn í verkinu, með því að hafa dag-
heimili fyrir börn yfir sumarið, sem
starfað liafa að jafnaði þrjá og hálf-
an mánuð, á hverju sumri. Fyrst var
dagheimilið bara eitt — í Grænu-
borg. — En þörfin var svo mikil, að
siðastliðið sumar setti fjetagið á stofn
dagheimili í Vesturbænum. Það fjekk
húsnæði að láni i Stýrimannaskól-
anum. En nú hefir fjelagið ráðist i
húsbyggingu til að geta framvegis
siarfrækt dagheimili fyrir börn í
eigin húsi í Vesturbænum. Nýja hús-
ið stendur við Framnesveg, þar sem
áður var Grund, og barnaheimilið
„Vorblómið" hafði aðsetur sitt. Þetta
nýja dagheimili mun verða tilbúið i
maí. í svo stuttu máli sem þessu,
verður aðeins lauslega sagt frá starfs-
háttum á dagheimilunum.
Mesl áhersla er lögð á að efla
hreysti barnanna, og temja þeim
prúða framkomu. Þau eru látin þvo
sjer vandlega, taka sólböð, hreyfa
sig mikið á rúmgóðum Ieikvelli, hafa
viðurværi eflir fylstu nútimakröfum
fyrir börn, einkum mikla mjólk.
Hana fá börnin að drekka eins og
þau lystir. Eldri börnin eru vanin
við ýmsa vinnu, garðrækt o. fl.
Forstöðukona er fyrir hvoru dag-
heimili. En kenslukona er einnig á
hvoru lieimili, sem leiðbeinir börn-
unum og kennir þeim inni, þegar
eitthvað er að veðri. Þar eru og
fóstrur, sem annast um börnin.
Börnunum hefir farið mjög vel
fram á meðan þau hafa dvalið á
dagheimilunum. Þau hafa þyngst og
hækkað, komið á heimilin með föl-
ar kinnar og kroppinn grannan, en
farið þaðan feit og bústin með roða
í kinnum.
í sumar sem leið, komu alls á
bæði dagheimilin 251 börn, sem
dvöldu þar lengri eða skemri tíma
og mörg allan starfstimann. Kostn-
aður við rekstur beggja dagheimil-
anna varð kr. 12613.48 — og þar ai'
voru greiddar með börnunum kr.
3395.85. Tölur þessar sýna, að ná-
lega 75% barnanna hafa fengið ó-
keypis dvöl á dagheimilunum sl..
sumar. Félagið hafði 1200 króna
styrk frá bæjarsjóði. En til þess að
slandast koslnaðinn aí starfsemi
sinni, hefir fjelagið einkum aflað
sjer fjár með hátíðahöldum á sum-
ardaginn fyrsta — barnadaginn.
Hagur þess og starfsgeta er þannig
háð góðum hug bæjarbúa og vilja
þeirra til að styðja þau málefni,
sem fjelagið berst fyrir. Nú er barna
dagurinn í nánd og eins og að und-
anförnu mikill viðbúnaður hafinn
í tilefni af hátíðahöldunum. Skemt-
anir eru fyrirhugaðar í öllum helstu
samkomuhúsum bæjarins. Þá kem-
ur barnadagsblaðið út og barna-
bókin „Sólskin1 með nýstárlegu les-
efni. Ennfremur efnir fjelagið til
happdrættis, þar sem freista má
gæfunnar um fimtán ágæla muni.
Barnavinafjelagið Sumargjöf hefir
aukið starfsemi sína með hverju ári.
Og s.l. sumar tvöfaldaði jiað nálega
starfsemi sína, bæði að framkvæmd-
nm og fjelagatölu. Fjelagar voru um
sumarmál i fyrra 325 en eru n.ú 594.
Enda þótt Barnavinafjelagið Sum-
aigjöf hafi á undanförnum árum
int af hendi umsvifamikil og merki-
leg störf, er þess cigi að dyljast, að
það hefir enn ekki fjárhagslega getu
til að framkvæma stefnumál sin og
fullnægja þeim þörfum öllum, seni
á stuðning þess kalla, hjer í þes's-
um bæ. Að vísu nýtur fjelagið á
þessu ári styrsks frá bæ og ríki. En
sá stuðningur þarf að vera enn
meiri. Og okkur bæjarbúum gefsf
gott tækifæri á fimtudaginn kemur
til að sýna hug okkar til þessa góða
fjelags með því að sækja skemtan-
irnar, kaupa merki dagsins og ger-
ast meðlimir í fjelaginu. Það eiga
allir að stuðla að auknum þroska
æskunnar.
Hér birtast nokkrar myndir sem
gefa hugmynd um, hvernig fór um
börnin á dagheimilum fjel. siðasll.
sumar.
Efst til vinstri: Börn á saltvogum i
Grænuborg. Til hægri: Morgunleik-
fimi. í miðju: Telpur i sólbaði i
Grænuborg, en á neðri mgndinni
eru þær að liðka sig eftir sólbaðið.
Neðsta myndin sýnir: Börnin vinna
að garðyrkju.
Myndirnar tók ísak Jónsson.