Fálkinn - 14.03.1962, Blaðsíða 8

Sævar og Guðjón.
Hugrún og Bríet.
Allt frá stofnun Þjóðleikhússins hef-
ur starfað þar leikskóli. í þessum skóla
er fleira kennt en leikur einn og ef til
vill er enginn leikur að læra þær listir.
Fyrir nokkru brá Fálkinn sér þangað
í eina kennslustund og horfði á, þegar
Klemenz Jónsson kenndi skylmingar og
látbragðsleik.
„Skylmingar eru til þess að nemend-
ur verði mjúkir og hreyfanlegir á leik-
sviðinu. Leikari á ekki að ganga á svið-
inu eins og hann sé í kargaþýfi, nema
svo eigi að vera“, sagði Klemenz Jóns-
son og tók að skipa leiknemendunum
fyrir.
Löngum hafa menn barizt, en með
mismunandi vopnum. Sverðið er með
elztu vopnum, sem menn þekkja. Þegar
menn börðust með sverðum var það
kallað að skylmast. Skylmingar urðu
fljótt íþrótt og almenningur í hinum
fornu menningarlöndum Grikkja og
Rómverja dáði þessa íþrótt. En ekki
voru það frjálsir menn, sem börðust,
heldur þrælar. Voru haldnir leikar
miklir, þar sem þeir börðust. Lýður
allur var æstur í leika þessa, enda
hrópaði hann stöðugt: Leikar og brauð,
þegar hinir hvítklæddu frambjóðend-
ur buðu sig fram við embættismanna-
kosningar. Skylmingarþrælar voru
mjög dáðir sakir hraustleika og annarr-
ar karlmennsku og var fjöldi þeirra
mikill í Rómaríki. Eitt sinn gerðu þeir
uppreisn og dvölduzt lengi í óbyggðum,
stunduðu rán og rupl í byggðum,
byggðamönnum til mikilla óþæginda.
Foringi þeirra var Spartacus, en um
hann hefur nýlega verið gerð kvikmynd
mikil og stórfengleg. Lauk svo þessari
uppreisn að Pompius herforingi sigraði
þá og lét hengja þá, sem lifðu af bar-
dagann.
FÁLKINN
heímsækir
Leikskóla Þjóðleikhússins
8
FÁLKINN
Víða er getið sverða í íslenzkum sögn-
um. Það er eitt hinna algengari vopna
forfeðra okkar. Margar tegundir sverða
voru til, talað er um höggsverð, lag-
sverð og fleiri tegundir, sem við kunn-
um ekki að nefna. Sérhver hluti sverðs
bar nafn. Þannig hét oddurinn, blóð-
refill, handfangið, meðalkafli og svo
voru hjöltin, sem hlífðu höndum eig-
andans.
Ekki var sama, hvaðan sverðið var.
Bezt þóttu sverðin frá Damaskus og
Toledo á Spáni. Spánn hefur alltaf
skarað fram úr í gerð á sverðum
★
Skylmingar nú á dögum eru um
margt ólíkar þeim, sem við eigum að
venjast úr sögnum. Þær eru nú tíðkaðar
bæði sem íþrótt og list. Eins og skylm-
ingar eru í dag, hafa þær verið stunda-
aðar frá því um 1500. íþróttin er kom-
in frá Spánverjum og ítölum. Sverðin
breyttust mikið og svipur léttleika og
fjaðurmagns einkenndi íþróttina. Eng-
inn aðalsmaður var maður með öðrum
stéttarbræðrum sínum, nema hann
kynni að handleika korðann af mýkt
og öryggi. Hirðmenn og aðrir, er dvöld-
ust við kurt konunga kepptust við að
vera sem færastir í þessari list. Það
var í þessari íþrótt, sem menn fengu
þennan léttleik, þá mýkt og fjaðurmagn
sem jafnan var nauðsynleg hverjum
þeim, sem með konungum dvaldist. Ef
til vill hafa menn einnig fengið stima-
mýkt af því að stunda þessa íþrótt.