Vikan - 06.07.1961, Blaðsíða 5

snið, liitt var öllu fremur, að hann
vildi gera sig sem fyrirfer'ðar-
minnstan og hafa lítt samneyti við
annað ferðafólk.
Lehrmann tók sér nú far með
Djúpbátnum frá ArngerSareyri til
ísafjarSar. Kom póstbáturinn að
næturlagi til Isafjarðar. Lelirmann
hélt þá rakleitt heim til Jóhanns
Eyfirðings, vakti þar upp og baðst
gistingar. Sagði Lehrmann sinar
farir ekki sléttar og væri sér mikil
nauSsyn að fá griðastað fyrst um
sinn.
Þar eð Lclirmann var illa til
reika og bar sig vandræðalega,
kenndi Jóhann i brjósti um hann
og veitti honum gistingu og beina.
FYRSTI DAGURINN Á ÍSAFIRÐI.
Á þessum fyrstu vikum hernáms-
ins, meðan Lehrmann var á ferða-
laginu vestur að Djúpi, liöfðu Bret-
ar haft mikil urnsvif hér á landi,
einkum sunnan iands og vestan.
Brezka herliðið hafði dreift sér
um nágrenni Reykjavíkur og um
sveitir fyrir austan fjall, i Árnes-
sýslu. Það hafði einnig á fyrstu
dögunum farið upp í Borgarfjörð og
Hvalfjörð, og viða slegið tjöldum.
Þá hafði lierinn sett upp loftvarn-
arbyssur og fallbyssur á nokkrum
stöðum, og liafið skotæfingar. Norsk-
ir flóttamenn voru þá farnir að
streyma hingað til lands á smáskip-
um, sökum innrásar Þjóðverja í
Noreg.
Þýzki lierinn hafði þá unnið stór-
sigra á meginlandinu,, svo að alvar-
lega horfði fyrir Bretum og þeirra
bandamönnum. Svo virtist jafnvel
um sinn, að Þjóðverjar ættu algjör-
um sigri að fagna, þcgar þeir ráku
brezka herinn til strandar á megin-
landinu og síðan yfir Ermasund
til Bretlands.
Þegar Lehrmann kom til ísafjarð-
ar, fckk liann því margs konar frétt-
ir, sem styrktu hann í þeirri trú,
að þess myndi ekki langt að bíða að
Þjóðverjar sigruðu.
Hann bað þvi Jóhann og fjöl-
skyldu lians ásjár, þar til úr rætt-
ist, en þess yrði sennilega ekki langt
að biða.
Morguninn eftir að Lehrmann
kom til ísafjarðar, sagði Jóhann
honum frá áskorun herstjórnarinn-
ar til Þjóðverja uin að gefa sig fram.
Bar Lehrmann sig þá aumlega, en
lét jafnframt i það skina, að brátt
myndi úr rætast.
Var Lehrmann um kyrrt í húsi
Jóhanns þennan dag, en ráðgazt var
um hvað gera skyldi í máli lians.
Um kvöldið ræddu þeir Jóhann enn
málið, og það hcizt, hvort tiltæki-
legt væri að liafa Lelirmann þarna
á laun, mcðan séð yrði, hvernig mál-
in réðust á vettvangi styrjaldar-
innar.
Um kvöldið bar Lehrmann fram
þá ósk, að ekki yrði komið i vcg
fyrir, að hann gæti komið sér ein-
hvers staðar fyrir á timabili.
Þá bar svo við, að kunningjakona
Jóhanns og þeirra hjóna, kom i
heimsókn. Var henni í trúnaði sagt
frá því, hvernig málum væri kom-
ið, að Lehrmann væri þangað kom-
inn á flótta og vildi ekki gefa sig
fram við Breta. Hann hefði því beð-
ið um aðstoð til að leynast cnn um
sinn.
Þótti málið lieldur uggvænlegt,
þar cð í svo fjölmennum og fjöl-
sóttum bæ, sem ísafjörður er, myndi
crfitt að leyna manni til langframa.
Væri einnig varhugavcrt, að taka
ábyrgð á veru hans ineð því að
aðstoða hann cða leyna dvöl hans
þar.
Hitt þótti þó ódrengilegt, að
framselja hann i hendur brezku
herstjórninni og bregðast þar
með þeirri von, er hann bar í brjósti
um skjólshús hjá þessum kunningj-
um sínum.
Eftir allmiklar ráðagerðir þá um
kvöldið, var loks ákveðið, að Þjóð-
verjinn skyldi ekki framseldur,’
heldur reynt að dvelja fyrir honum
fyrst um sinn. Skyldi fyrst senda
liann vestur yfir Botnsheiði til
dvalar í sumarbústað að Gilsbrekku
í Súgandafirði, en sá sumarbústað-
ur var afskekktur og mannlaus um
þessar mundir.
ÆVINTÝRIÐ f SÚGANDAFIRÐI.
Það varð svo að ráði, að 17 ára
gamall piltur skyldi vcrða Lehr-
mann samferða vestur, en þegar
jiangað væri komið, gætu þeir farið
að vinna við sumarbústaðinn, m. a.
stungið upp garðá og hreinsað af
túnblettinum.
Lögðu þcir svo af stað sncmima
næsta morguns vestur yfir Botns-
heiði, og segir ekki af fcrðum
þeirra, annað en það, að þeir kom-
ust heilu og liöldnu á leiðarenda,
án þess að ferðalag þeirra vekti
grunsemdir. En þar með var ten-
ingunum kastað: Lehrmann hafði
fengið þessa vini sína til samábyrgð-
ar, og mátti auðna ráða, hversu tak-
ast myndi um framtiðina.
Þeir félagar hófu siðan að vinna
við gat’ðana, en skörnmu siðar flutt-
ist fólk að Gilsbrekku til sumar-
dvalar. Dvaldist Lehrmann þar enn
um hrið.
Urn þessar mundir bárust marg-
ar fregnir af framgangi og sigrum
Þjóðvcrja á ýmsum víg.stöðvuip.
Þýzkar flugvélar komu hingað til
lands til njósna og árása, — einni
þýzkri flugvél tókst t. d. að sökkva
brezkum togara skammt undan Aust-
urlandi, og þýzkir kafbátar renndu
um hér á grunnmiðum.
Brezka herstjórnin herti á herri-
aðarráðstöfunum. Hún fyrirskipaði
simamálastjórninni að banna samtöl
úr landi til skipa og lét takmarka
notkun talstöðva i skipum. Þá til-
kynnti br.ezka flotamálaráðuneytið
hirin 10. júlí^ að brezk tundurdufl
hefðu þá verið lögð alla leið frá
Orkneyjum til íslands, á 750 km
löngu svæði, og frá íslandi til
Grænlands á 1200 km svæði.
Með þessu voru gerðar ráðstaf-
anir til þess að ioka tveimur sigl-
ingleiðum, sem mjög voru farnar af
þýzkum skipum. Jafnframt var tii-
kynnt hvaða leið skip gætu koinizt
í gegnum tundurduflagirðinguna.
Þess má geta, að Lehrmann fylgd-
ist með öllu þessu af miklum áhuga.
Hann spurði jafnan um styrjaldar-
fregnir og virtist hafa von um skjót-
an sigur Þjóðverja.
Það var dag einn, að bóndinn úr
Botni, næsta bæ við sumarbústað-
inn, kom að Gilsbrekku og sagði
þær fréttir, að samkvæmt útvarps-
fregnum væri þýzki hcrinn kominn
inn í Paris.
Þegar Lehrmann heyrði þessi
tíðindi, varð hann svo upplyftur,
að liann ákvað að halda til Isafjarð-
ar til þess að komast i betri frétta-
sambönd. Héldu honum engin bönd
og lagði hann norður yfir heiði,
um þriggja tima gang, og kom öll-
um að óvörum á heimili Jóhanns
Eyfirðings. Gerði liann vinum sin-
um lalsvert erfitt fyrir með þessu
framferði. Eftir nokkra daga hélt
Lehrmann aftur til Súgandafjarðar
og. var á Gilsbrekku til 23. júli.
Jóhann Eyfirðingur hafði i
hyggju að stuðla að því, að Lehr-
mann kæmist á afviknari stað. Bar
svo til, að Jóhann hitti Vagn bónda
í Furufirði á Ströndum, og bað
hann að geyma Lehrmann um tima,
ef hann skyldi bera þar að garði.
Vagn tók þessu vel og hét að taka
á móti manninum.
Var nú ákveðið, að Lehrmann
skyldi fluttur norður í Jökulfjörðu,
þaðan átti hann að fara gangandi
norður úr Hrafnsfjarðarbotni yfir
til Furufjarðar. Vélbáturinn Svanur
frá Isafirði var fenginn til þess að
fiytja Lehrmann norður. Hafði
Svanur áliur verið í flutningum
milli Súgandafjarðar og Isafjarðar,
og þá einkum flutt þurrkuð og hörð
fiskbein til ísafjarðar. Það var þess
vegna engin nýlunda, þó að Svanur
renndi inn á Súgandafjörð, en að
þessu sinni kom hann ekki við í
kauptúninu Suðureyri, heldur hélt
rakleitt inn í fjarðarbotn, að Gils-
brekku.
Þctta var aðfaranótt 23. júll.
Á bátnum voru tveir menn.
Svo er háttað á Súgandafirði, að
innan Suðureyrar eru sker mikil
og flöt. Liggja þau yfir fjörðinn
þveran, en sund nokkur eru milli
þeirra og liggur um þau þungur
Framhald á bls. 36.
VtKAN 5