Bjarmi - 01.03.1999, Blaðsíða 16

í öðru lagi var spurt: Finnst þér Guð
svara bænum þínum? Svarmöguleikar
voru flmm og skiptust svör á þá sem hér
segir: Oft 20,7%, stundum 33,5%, sjald-
an 8,8%, aldrei 9,1%, og veit ekki 27,8%.
Samanburður milli bekkja leiðir í ljós
marktækt samband milli aldurs og þess
hvort börnin telja sig fá bænheyrslu
(Spearman's rho fylgni 0,268,
p<0,0001). Yngri bömin telja sig gjaman
fá bænheyrslu en eftir því sem bömin
verða eldri fækkar þeim sem telja það.
Það sést vel þegar skoðað er hlutfall
telja sig ekki vita hvort þeir fá bæn-
heyrslu hækkar, einkum í 9. bekk þar
sem einn af hverjum þremur merkir við
þann svarmöguleika. Það felur í sér vís-
bendingu um vaxandi efa unglingár-
anna án þess þó að því sé hafnað að
Guð heyri bænir. Hér má því sjá hlið-
stæða þróun og kom í ljós þegar afstað-
an til tilvistar Guðs og mikilvægis þess
að trúa á hann var skoðuð. Þetta sam-
ræmist þvi sem sjá má í erlendum rann-
sóknum. Roland Goldman, sem áður er
nefndur, komst t.d. að því í sínum
í pví Ijósi og á grundvellifylgni milli aldurs og
minnkandi pátttöku í kirkjulega starfi má álykta
sem svo að enn eigi eftir að draga úr páttöku
9. bekkinganna og væri einnig fróðlegt í pví
sambandi að kanna tíðni kirkjusóknar peirra
sem eru að byrja íframhaldsskóla.
þeirra sem telja sig oft fá bænheyrslu en
það fer úr 40,4% í 5. bekk niður í 9,8% í
9. bekk. Stökkið er þó aðallega milli 5.
og 7. bekkjar (sjá mynd 5).
Oft Stundum Sjaldan Aldrei Veit ekki
Mynd 5: Finnst þér Guð svara bænum
þínum? Skipting eftir bekkjum.
Ef tekið er saman hlutfall þeirra sem
telja sig fá bænheyrslu oft eða stundum
kemur í ljós að hlutfallið er 69,4% í 5.
bekk, 55,0% í 7. bekk og 40,1% í 9.
bekk. Hlutfallið lækkar þannig um 15
prósentustig á milli bekkja. Hlutfall
þeirra sem telji sig sjaldan eða aldrei fá
bænheyrslu er aftur á móti 6,4% í 5.
bekk, 19,7% í 7. bekk og 26,3% í 9.
bekk. Hlutfallið hækkar því ekki eins
mikið og hlutfall þeirra lækkar sem telja
sig fá bænheyrslu oft eða stundum.
Skýringin er sú að hlutfall þeirra sem
rannsóknum að bænir barna þróast
með aldrinum með ákveðnum hætti,
þ.e. því yngri sem bömin eru því óljós-
ari eru hugmyndir þeirra um bæn, trú
þeirra á magiskan áhrifamátt bænar-
innar meiri og innihaldið í bænunum
sjálflægara. Með auknum aldri dregur
úr sjálflægni bæna og efasemdir um
gildi þeirra og bænasvör aukast.7
Þátttaka í kirkjulegu og
kristilegu æskulýðsstarfi
Þriðji hluti spurningalistans fjallaði um
þáttöku í kirkjulegu eða kristilegu
starfi. Markmiðið var að kanna þáttöku
barnanna og unglinganna í slíku starfi
einkum með tilliti til þess hversu mikil-
væg slík þátttaka hefur verið í trúarlegri
uppeldismótun þeirra.
Fyrst var spurt almennt um þátttöku í
kristilegu félagsstarfi. Gefnir voru fjórir
svarmöguleikar: Engu starfi, barna- eða
æskulýðsstarfi kirkjunnar, KFUM/KFUK
og öðru starfi sem þá skyldi tilgreint. í
ljós kom að 35,3% höfðu ekki tekið þátt
í neinu slíku starfi, 20,5% merktu við
barna- og æskulýðsstarf kirkjunnar,
29,9% við KFUM og KFUK, 5,4% til-
greindu bæði kirkjuna og KFUM og
KFUK og loks merktu 8,9% við annað.
Hér er ekki ástæða til að skoða þróun
eftir aldri þar sem spurt var almennt
hvort þátttakendur hefðu einhvem tíma
tekið þátt í kristilegu æskulýðsstarfi.
Hins vegar er athyglisvert að skoða þró-
unina eftir aldri út frá næstu spumingu
á spumingalistanum en þar var spurt:
Tekurðu þátt í þvi núna? Þá kom í Ijós
að eftir þvi sem bömin verða eldri dreg-
ur úr þátttöku þeirra í kristilegu æsku-
lýðsstarfi. Böm í 5. bekk em þvi áber-
andi virkust en 41,3% þeirra taka þátl í
kristilegu æskulýðsstarfi. í 7. bekk er
hlutfallið orðið 18,6% og í 9. bekk er það
komið niður í 9,3%. Kristilegt æskulýðs-
starf virðist þannig ekki höfða mikið til
unglinga og brottfall raunar orðið mikið
þegar í 7. bekk (sjá mynd 6).
Mynd 6: Núverandi þátttaka í kristilegu
æskulýðsstarfi. Skipting eftir bekkjum.
Sama var uppi á teningnum þegar
spurt var um kirkjusókn. Eftir þvi sem
börnin eru eldri dregur úr henni.
Þannig segjast 20,6% 5. bekkinga aldrei
fara í kirkju, 28,5% 7. bekkinga og
33,8% 9. bekkinga. Á móti kemur að
31,2% 5. bekkinga fara viku- eða mán-
aðarlega í kirkju, 12,1% 7. bekkinga og
aðeins 8,3% 9. bekkinga. Kenningin um
að fermingin sé nánast eins konar út-
skrift úr kirkjustarfinu virðist því eiga
við nokkur rök að slyðjast. Athygli vek-
ur að hlutfall 9. bekkiriga sem fara
viku- eða mánaðarlega í kirkju er svipað
og hlutfall þeirra sem í könnun Bjöms
og Péturs sögðust fara einu sinni í mán-
uði eða oftar í kirkju (9,8%). Hér má þó
benda á að í aldurshópnum 18-24 ára
eru það aðeins 4% sem fara einu sinni
eða oftar i mánuði í kirkju skv. niður-
stöðum Björns og Péturs.8 í því ljósi og
á grundvelli fylgni milli aldurs og
minnkandi þátttöku í kirkjulega starfi