Uppeldi og menntun - 01.01.1997, Blaðsíða 154

AUKIN G ÆÐ I NÁMS
við val þeirra gjarnan leitað með skipulögðum hætti eftir áliti nemenda og foreldra
á málefnum sem snerta þá.
Kennarar skipta mestu í öllu umbótastarfi. Engar breytingar verða nema þeir
breyti innihaldi námsins, vinnubrögðum, skipulagi eða samskiptavenjum sínum og
nemenda. Þegar breytingar snúast um skilyrðin í kennslustofunni fá kennarar
leiðsögn á fræðslufundum en auk þess reglulega ráðgjöf. Reynt er að koma á félaga-
stuðningi þar sem kennarapör vinna að sameiginlegum undirbúningi, fara í
kennslustundir til samstarfsaðilans og leggja mat á framgang vinnunnar.
Það sem skiptir máli í AGN-inu er ekki síst að beita skipulögðum vinnubrögð-
um hvert sem viðfangsefnið kann að vera. Fyrirfram eru væntingar ræddar, könn-
uð viðhorf allra aðila, ákveðin eru viðmið sem notuð verða við mat á árangri og
gerð eins ítarleg framkvæmdaáætlun og unnt er. í henni er tekið fram hverjir bera
ábyrgð á einstökum þáttum verkefnisins, hvaða bjargir séu fyrir hendi eða þurfi að
afla, hve langan tíma verkefnið standi, hvenær það skuli metið, hverjir fái skýrslu
og gerðar tillögur um framhald þar sem það á við.
Eins og augljóst má vera af framansögðu krefst verkefnið mikillar samvinnu
kennara. Ef litið er til skilgreiningar á vinnutíma kennara og hefða í skólastarfinu
þá er ekki gert ráð fyrir að vinnutími sé bundinn í sameiginlegri vinnu sem þessari.
Það getur því verið erfitt að finna tíma til að kennarar geti sinnt nauðsynlegri sam-
vinnu. Skóli getur vissulega nýtt hluta af þremur klukkustundum sem má binda í
fundahöld vikulega til vinnu í AGN-inu. Kennarar verða hins vegar að vilja taka
þátt í starfinu og leggja það á sig sem til þarf. Þeir þurfa að nýta sér samstarfið til
breytinga á eigin vinnubrögðum og áður en hafist er handa verður mikill meiri
hluti þeirra, a.m.k. 75%, að lýsa yfir vilja til virkrar þátttöku. Ef ekki er góð sam-
staða innan hópsins er útilokað að ná þeim árangri sem stefnt er að.
Að breyta sjálfum sér, hugsunarhætti sínum og vinnubrögðum er erfitt. Að
breyta kennarahópi þannig að hann vinni betur saman og stefni frekar en áður í
sömu átt er mun erfiðara. Margar forsendur þurfa að vera fyrir hendi: vilji og áhugi
kennara og skólastjóra, samþykki nemenda og foreldra, tími, samvinna, ráðgjöf,
áætlanir, mat, forysta, valddreifing, skipulagt nám kennara og síðast en ekki síst trú
á að skólinn og hver nemandi og hver kennari geti gert betur. Kannski er það ekki
hvað síst samskiptaþátturinn sem ræður úrslitum um árangur. Þar sem breytingum
fylgir eðlilega óöryggi og kvíði, auk þess sem verulegan tíma tekur að festa þær í
sessi, getur ráðgjöf aukið líkur á því að menn haldi út. Séu samskiptin innan skól-
ans ekki styðjandi er uppgjöf óhjákvæmileg.
ÁRANGUR FJÖGURRA SKÓLA
Þróunarverkefnið Aukin gæði náms - AGN var starfrækt skólaárin 1995-1997 í fjór-
um skólum á Norðurlandi eystra: Borgarhólsskóla á Húsavík, Grenivíkurskóla,
Hafralækjarskóla í Aðaldal og Hrafnagilsskóla í Eyjafjarðarsveit. Börkur Hansen
dósent við Kennaraháskóla íslands og Ólafur H. Jóhannsson lektor við Kennara-
háskóla íslands höfðu umsjón með rannsókn á framkvæmdinni. Skýrsla þeirra
152