Tímarit lögfræðinga - 01.07.1953, Blaðsíða 55
Réttarleifar.
131
efnum. Verknaður þeirra er því hlutlægt (objektift) rétt-
mætur. Vígslumaður hefur þá starfað að hlutlægt réttmæt-
um verknaði. Eftir eldri lögum var því ekki svo varið, því
að samkvæmt 166. gr. hegningarlaga 25. júní 1869 bökuðu
hjónaefni, sem ekki máttu ganga að eigast leyfislaust, sér
refsingu, ef þau létu vígja sig án slíks leyfis. Þá hafði
vígslumaður unnið að refsiverðum verknaði og drýgði því
embættisbrot með þeim hætti. Sennilega mundi nú dóms-
málaráðherra varla ákveða málshöfðun til refsingar á hend-
ur presti eða valdsmanni, sem gæfi aðilja samkvæmt 14. gr.
saman leyfislaust í lyónaband, enda líldegt, að hann yrði
sýknaður í því máli/Akvæði 14. gr. má því víst kalla full-
komna réttarleif.
2. Annað og augljósara dæmið er í 17. gr. laga nr.
39/1921. Þar er bannað að vígja ekkju eða lögskilda konu
fyrr en eftir 10 mánuði frá slitum hjúskapar, nema
sannað sé, að hún sé óþunguð af völdum bónda síns. Senni-
lega mundi nú enginn vígslumaður fara að grennslast eftir
því, hvort slík brúður væri vanfær eða ekki. Hann mundi
varla setja það skilyrði fyrir framkvæmd hjónavígslunnar,
að brúðurin sýndi vottorð læknis eða ljósmóður um það, að
hún væri ekki með barni. Og þó að svo reyndist, en ekkert
slíkt vottorð hefði fram komið, þá mundi ákæruvaldið varla
fara að skipta sér að vígslumanni fyrir þá „ávirðingu"
hans að vígja slíka konu í nýtt hjónaband án slíks vottorðs.
Brúðgumi, sem gengur að eiga ekkju eða fráskilda konu,
er ekki blekktur, því að hann má gera ráð fyrir því, að
hún geti verið vanfær eftir (fyrra) mann sinn, þó að þess
sjáist ekki ytri merki, ef síðara hjónaband hennar skyldi
hefjast á fyrstu mánuðum meðgöngutímans. Lögmælt
„sorgarár" mun nánast vera hlægilegt í augum nútíðar-
manna. En ef það væri- ósiðsamlegt að ganga að eiga konu,
sem þunguð er þá vegna samfara í hjónabandi, væri þá ekki
ósiðsamlegt að ganga að eiga konu, sem væri þunguð utan
hjónabands af öðrum manni en brúðguma? Að hugunar-
hætti nútímamanna hér á landi er hvorugt ósiðsamlegt, eða
að minnsta kosti ekki svo ósiðsamlegt, að nokkur maður