Tímarit lögfræðinga - 01.10.1985, Blaðsíða 47

upp á til þess að leysa sama verkefnið. Hvort önnur lausn er til fer
að einhverju leyti eftir stærð forritsins. Ætla verður að flest forrit
sem samin eru til notkunar í atvinnurekstri uppfylli þetta skilyrði og
einnig mörg forrit sem að mestu leyti eru ætluð til skemmtunar. Talan
500-1000 skipanir hefur verið nefnd sem lágmarksfjöldi skipana.1)
Þegar tekin er afstaða til þess hve strangar kröfur eigi að gera til
sjálfstæðrar sköpunar við forritun verður að hafa í huga að hug-
búnaður hefur beint notagildi. Þess vegna er hugsanlegt að beita verði
að einhverju leyti sömu sjónarmiðum og þégar nytjalist er metin, en
höfundar hennar hafa þurft að sæta því að strangari kröfur séu gerðar
til sköpunar af þeirra hendi en annarra höfunda vegna þess að of væg-
ar kröfur leiða til einokunar á ákveðinni framleiðsluvöru.
Tölvuforrit getur legið fyrir í mismunandi formi. Það getur verið
í formi flæðirits, á forritunarmáli („source code“) eða á máli sem
einungis tölva getur lesið („object code“). Forrit í formi teikninga eða
skissa á vinnslustigi geta notið verndar jafnt og fullunnin forrit. Ein-
tök af tölvuforriti geta verið á pappír, þau geta einnig verið diskar,
kubbar o.s.frv.
Rétthafi tölvuhugbúnaðar hefur einkarétt á að gera eintök af honum.
Eintakagerð af forriti getur farið fram með ýmsum hætti. Forrit á
forritunarmáli má ljósrita eða nota sérstakt forrit til að þýða það yfir
á tölvutækt form, en algengasta aðferðin er að afrita forrit af einum
diski yfir á annan. Ekki er alltaf hægt að sýna fram á beina eftirgerð
af hugbúnaði, heldur er því oft haldið fram af hálfu rétthafanna að
við gerð yngra forrits hafi verið stuðst við eldra forrit á þann hátt að
ekki hafi átt sér stað sjálfstæð sköpun við gerð yngra forritsins. Erfitt
er að koma með ákveðin dæmi um hvar mörkin liggja hér. Þó er öruggt
að þýðing forrits úr einu forritunarmáli yfir á annað eða flutningur
forrits úr forritunarmáli yfir á tölvutækt form getur aldrei falið í sér
sjálfstæða sköpun. Líka er mikilvægt að muna eftir að hugmyndir og
kenningar eru aldrei verndaðar að höfundarétti. Öllum er frjálst að
búa til forrit sem leysir ákveðið verkefni, og einnig er öllum frjálst
að nota hina ýmsu algoritma, sem önnur forrit byggja á, þ.e.a.s. að-
ferðir til að reikna út úr stærðfræðiformúlum, raða í stafrófsröð o.s.
frv. Hin sjálfstæða sköpun felst aðallega í vali og uppröðun skipana
eða flokka skipana. E.t.v. má nota það sem þumalfingursreglu að til
að hægt sé að tala um afritun verði meira en helmingur skipana í nýju
forriti að vera þær sömu og í eldra forriti.
1) Dccision of the District Court Munich I, Dec. 21, 1982, sjá 14 IIC 437-441 (1983).
117