Tímarit lögfræðinga - 01.08.1987, Blaðsíða 68

gr. skl., að erfingjar þurfi að vera ásáttir um að bera ágreiníng sinn
undir úrlausn skiptaréttar, verður að skilja á þann veg, að samkomu-
lag þurfi að vera með erfingjum um að halda áfram einkaskiptum,
þrátt fyrir ágreiningsefnið, í stað þess að afhenda búið til opinberra
skipta. Tilvísun ákvæðisins til samkomulags erfingja á ekki við það,
að lögsaga skiptaréttar sé háð því, og ef samkomulag tekst ekki, að
bera verði ágreiningsefnið undir almenna dómstóla.
5. MÁLSMEÐFERÐ FYRIR SKIPTARÉTTI
A. Fullnaðarúrlausn ágreiningsefnis með ákvörðun
Rísi ágreiningur um einhver málefni við opinber skipti dánarbús,
sem heyra undir lögsögu skiptaréttar samkvæmt framangreindum
reglum, verður að meginreglu til að fá úrlausn um hann með úrskurði
réttarins. Ákvörðun skiptaráðanda um ágreiningsefnið getur þó í und-
antekningartilvikum nægt til að leiða það til lykta. Þessi undantekn-
ingartilvik finnast fyrst og fremst varðandi álitaefni, sem snerta á-
kvörðunartöku um ráðstöfun eigna bús. Verður að ætla, að þar sem
skiptalög fela skiptaráðanda að leysa úr ágreiningi um slík efni, sem
fram kemur á skiptafundi á þann hátt, að fundarmenn greinir á um
leiðir til ráðstöfunar á eign, þurfi ekki að koma til formlégs úrskurðar,
heldur nægi ákvörðun skiptaráðanda um það, á hvern veg ályktun
skiptafundar um málefnið skuli hljóða. Að frátöldum tilvikum sem
þessum gildir sú regla hins vegar, að skiptaréttur verður að taka af-
stöðu til ágreiningsefna með formlegum úrskurði, hvort sem slíkur
ágreiningur rís um, hvort skrifa skuli upp eign meðal eigna bús, hvort
arfskref j andi teljist erfingi að búi eða hvort gjafþegi eigi réttmætt til-
kall, hvort krafa á hendur búi verði viðurkennd við skiptin eða hvort
sinnt verði aðfinnslum við frumvarp til úthlutunargerðar úr búi, svo
að nefnd séu nokkur dæmi.
Hér á eftir verður fjallað um aðdraganda að úrskurðum skiptaréttar,
þegar taka þarf afstöðu til ágreinings í því formi. Sú umfjöllun á
ekki við um þau ágreiningsefni, sem skiptaráðandi getur leitt til lykta
með ákvörðun, enda verður slík úrlausn til án sérstakrar gagnaöflunar
af hendi ágreiningsaðilja.
B. Aðdragandi sérstakra skiptaréttarmála
Komi fram ágreiningur við opinber skipti dánarbús, sem leiða þarf
til lykta samkvæmt framangreindum viðhorfum með úrskurði skipta-
62