19. júní - 19.06.1982, Síða 29

- ORLOF
Ragnhildur
Helgadóttir
Eru núgildandi
ákvæði nógu góð?
Til að svara þessari spurningu þarf
að gera sér glögga greiu fyrir því,
hvaða tilgangi fæðingarorlofinu er
ætlað að ná. 1 umræðum um fæðing-
arorlof hefur nokkuð borið á því, að
misjafnt er, hvern tilgang menn telja,
að það eigi að hafa. Afleiðingin er, að
menn, sem um málefnið ræða, eiga
ekki allir við jiað sama með orðinu.
Ljóst er, að niðurstaða máls getur af
þeim sökum orðið umdeild og örðug í
framkvæmd. Ekki verður annað séð
en að hið lagalega hugtak fæðingar-
orlof sé í núgildandi ákvæðum
tryggingalaga (1. 97/1980 um breyt-
ingu á lögum unt almannatryggingar
nr. 67/1971) annað og víðtækara en
var í þeim ákvæðum um fæðingaror-
lof, sein giltu fram að þeim tíma.
Verður þetta viðhorf nú skýrt nánar.
í skilningi hinna eldri ákvæða
þýddi fæðingarorlof ekki annað né
meira en launað barnsburðarleyfi frá
launuðu starfi. M. ö. o. bundið var í
lög, að vinnumarkaðurinn viður-
kenndi sem lögleg forföll J>riggja
mánaða fjarvist konu vegna síðasta
hluta meðgöngutíma, fæðingar,
hvíldar og umönnunar ungbarnsins.
Tilgangurinn var, að konan fengi án
tekjumissis tækifæri til að vera heima
þennan tíma.
Ilér verður að draga það fram, að
mismunandi reglur giltu lengi vel um
þessi réttindi, eftir því hjá hvaða
vinnuveitanda konurnar stunduðu
störf. Rétturinn fór eftir því, livort
þær unnu lijá hinu opinbera eða ekki.
Með lögum nr. 38/1954 og reglu-
gerð 87/1954 var konum í þjónustu
hins opinbera ákveðið fæðingarorlof
án launamissis í þrjá mánuði. Með
þessu ákvæði var heilsuvernd
kvenna, sem voru opinberir starfs-
menn svo og nýfatddra barna þeirra,
29