19. júní - 19.06.1982, Side 66

sé ekki eins tíð hér á landi og víða
erlendis. Það er auðvitað ekki lengur
mjög algengt að konur séu alf’arið
heima og það virðist sem þeim kon-
um sé hér hættara við misnotkun ró-
andi lyfja en ál'engis. í könnun sem
gerð var í Kanada kom skýrt fram að
um hærri tíðni lyfjamisnotkunar var
að ræða hjá heimavinnandi konum
en öðrum. Annað, sem er ekki síður
athyglisvert, var að í blokkarhverfum
jókst tíðnin eftir því sem konan bjó
hærra í blokkinni, j). e. a. s. einangr-
unin vex eftir því sem hærra dregur
frá jörðu. Þetta er umhugsunarefni,
finnst mér.“
— Þú minntist á það áðan að
konur ættu við annars konar
vanda að stríða þegar kemur að
meðferð?
„Þjóðfélagslegur raunveruleiki
kvenna er mjög ólíkur raunveruleika
karla og ég held að reynsla kvenna
sem áfengissjúklinga verði ekki að-
skilin frá reynslu þeirra sem kvenna
yfirieitt. En áfengissýki hefur gegn-
uin árin verið skipað í flokk með
karlasjúkdómum. Flestar rannsóknir
á sjúkdómnum og viðleitni til
lækninga hafa beinst að karl-
mönnuin, tekið mið af þeirra raun-
veruleika og reynslu.
Gott dæmi um mun á aðstæðum
eru niðurstöður kannana sem leiða í
lós að 9 af hverjum 10 eiginkonum
drykkjusjúkra karla eru kyrrar í
hjónabandinu, en 9 af hverjum 10
eiginntönnum drykkjusjúkra kvenna
yfirgefa þær. Vandi þessara kvenna
er því oft einfaldlega Iivernig þær
eiga að draga fram lífið; margar hafa
um árahil verið húsmæður, hafa
hvorki starfsþjálfun né reynslu á
vinnumarkaðinum. Þær eru ein-
mana, fátækar, vonlausar, óvanar að
standa á eigin fótum og það sækir að
þeim þunglyndi og kvíði. Rannsóknir
styðja líka ]>á skoðun mína að konum
— eins og öðrum lílils metnum jijóð-
félagshópum sem skortir vald yfir
eigin lífi — sé sérstaklega ha;tt við
þunglyndi og öðrum geðrænum sjúk-
dómuin.
Það vill brenna við æ ofan í æ
þegar konur koma í meðferð að {>æi'
afsali sér ábyrgð, j>ær vilja halda
áfram að vera veikar, vera hjá lækni
og láta segja sér fyrir verkum. En ef
konur læra frá bernsku að líta á sig
sem hið óæðra kyn, við hverju er þá
að búast? Konurn er gert að öðlast
sjálfsmat og gildi gegnum sambönd
við annan einstakling, oftast eigin-
inann eða föður. Meðan störf, áhuga-
mál og einkenni karlmanna eru hafin
upp til skýjanna er gert lítið úr ein-
kennum kvenna, störfum þeirra og
áhugamálum. Þetta leiðir oft til þess
að þær hafa vanmáttarkennd og lítið
traust á sjálfum sér. Karlmenn læra
að ntaður hefur vald á eigin lífi, kon-
ur sætta sig við hið gagnstæða. Og
þegar mest reynir á sjálfstraustið,
viljann til að stjórna eigin lífi, eins og
í meðferð vegna vímugjafaneyslu, vill
jtað bregðast. Oft virðist konurn
beinlínis ógeðfellt og óhugsandi að
vera ábyrgar fyrir sjálfum sér.“
— Ilvcrnig hcfur |)ú brugðist
við þessum vanda í starfi þínu?
„Með því að leggja áherslu á að
konur vinni sarnan í hópum, styðji
við bakið liver á annarri, finni til
samkenndar með |>ví að hlusta á aðr-
ar miðla af reynslu sinni. Ég nota
mikið jiað sem kallast „feminist
counse!ling“, eins konar kvennaráð-
gjöf, jrar sem aðstöðumunur kvenna
Hugað að hornsteininum
Framhald af bls.23.
vandamál í sameiningu ineð aðstoð
frá samfélaginu, en skella }>ó ekki
allri ábyrgð yfir á það, eins og suinir
virðast vilja. Það þarf að gera
konunni kleift að komast út af heim-
ilinu á meðan börnin eru lítil þannig
að hún losni ekki úr öllum tengsluin
við atvinnulífið. Við verðum nefni-
lega að gera okkur greiti fyrir því, að
uppeldi og umönnun barna getur
66
ekki verið a'vistarf í nútímajjjóðfé-
lagi. Á hinn bóginn tel ég æskilegt að
börn geti verið sem mest heima við í
uinsjá móður eða föður, þar til þau
eru sjálfbjarga, en smátt og smátt
}>arf að kenna þeim að taka á sig
ábyrgð á ýmsum störfum innan
heimilisins. Foreldrar eiga að vera
samtaka og skipta með sér heimilis-
verkum eftir því sem þeim finnst
bezt henta, og þá erum við líklega
komin býsna nálægt því, að allir geti
verið ánægðir.
og karla og sérstök einkenni kvenna
eru rædd. Margar konur eru of hlé-
drægar eða bitrar til að geta talað um
slíka hluti frammi fyrir karlmönnum,
en í svona stuðningshópum geta j)ær
lært — kannski í fyrsta sinn á ævinni
— að treysta kynsystrum sínum og
stofna til vináttu sem byggir á gagn-
kvæmu trausti, í stað afbrýðisem-
innar og vantraustsins sem oft vill
einkenna samskipti kvenna.
Þó eru alls ekki allar konur reiðu-
búnar til að taka j)átt í slíku hóp-
starfi; þær eru ekki tilbúnar að kenna
sig við „feminisma“ af ýmsum
ástæðum.
Mig langar að sýna þér meðferðar-
reglur eftir bandaríska konu, dr. Jean
Kirkpatrick. Hún var sjálf alkohólisti
og leitaði á náðir AA-samtakanna;
féll svo og var alkohólisti í mörg ár
enn, j)ar til hún komst á réttan kjöl
aftur. Þá sá lnin að nauðsyn var á
sérstakri meðferð sern tæki mið af
raunveruleika kvenna og stofnaði
samtökin Women for Sobriety.
Sanrtök þessi hafa svokölluð reynslu-
spor sem eru mjög svipuð sporum
AA-samtakanna en til viðbótar fyrir
konur eru in. a. þessi atriði:
„Ég er hæf kona og ég hef af
mörgu að miðla.“
„Ég ber ábyrgð á sjálfri mér og
meðsystruin mínum.“
Þetta eru einmitt atriði sein j)arf að
hamra á við konur. 011 meðferð og
endurhæfing drykkjusjúkra kvenna
verður að inarkast af innsæi og
skilningi á raunveruleika þeirra. Þau-
eru ekki endilega taugaveiklaðar og
þurfa ekki róandi lyf, heldur sálræn-
an og ekki síður félagslegan stuðning
setn hjálpar þeim til að líta á sig sem
sjálfstæða og ábyrga einstaklinga.“
ATHUGIÐ!
Frá okkur fara allir
ánægðir út.
HJÁ DÚDDA OG MATTA
HÓTEL ESJU SÍMI 83055