19. júní - 01.10.1995, Blaðsíða 33

afgreiðslu. Skólar verða starfandi, enda
kennslukonur fáar, og stúlkur í tveimur
efstu bekkjum gagnfræðaskólans mæta
ekki í kennslustundir. Öll starfsemi í
þorpinu fellur niður í dag, nema neyðar-
þjónusta. Konur á Egilsstöðum ganga
fylktu liði um 1 km leið frá þorpinu að
skála við Lagarfljótsbrú.
Konur nota
kosningaréttinn ekki rétt
í Reykjavík var boðað til fundar á Lækj-
artorgi og einnig var opið hús víða um
borgina. Vonast var til að mæting yrði góð
en engan óraði að hún yrði eins og raun
bar vitni; mannfjöldinn náði yfir allt
Lækjartorg og upp eftir Bankastræti að
Ingólfsstræti og í Lækjargötu var einnig
mikill fjöldi sem náði allt að Amtmanns-
stíg. Þá var mikill mannfjöldi í Austur-
stræti allt að Pósthússtræti og ógerningur
að komast yfir Lækjartorg. Talið var að
þarna hefðu verið samankomin 20-25
þúsund manns. Guðrún Erlendsdóttir var
formaður hinnar ríkisskipuðu kvennaárs-
nefndar og var hún einnig fundarstjóri.
Hún sagði m.a.: „Með því að hafa þessar
aðgerðir í dag viljum við minna á sam-
stöðu okkar við allar konur, hvar í heim-
inum sem er.“ I ræðu Aðalheiðar
Bjarnfreðsdóttur verkakonu kom frarn að
Annars er mér efst í huga tilfinningin að
standa á sviðinu á Lækjartorgi og horfa á
konurnar koma streymandi að. Massíf
fylking kvenna fyllti torgið og aðliggjandi
götur og sýndist hvergi taka enda. Þarna
horfðum við í rauninni á kvennafríið
verða að veruleika! I viðtölum við konur
víða um landið hafði komið fram hjá
sumum konum að þær væru ekki vissar
hvort þær ætluðu í frí og svo höfðu marg-
ir vinnuveitendur - karlar - beinlínins
hótað konum öllu illu ef þær mættu ekki
til vinnu. Það stóð jafnvel fyrir dyrum að
draga af þeim laun og að þær ættu á hættu
að missa vinnuna ef þær færu í frí. En síð-
an var stuðningur við tiltækið orðinn svo
gífurlegur um allt land að ég held að fáar
konur hafi misst laun þennan dag og eng-
inn lagði í að segja konu upp starfi. Þrýst-
ingurinn frá umhverfinu og öðrum konum
var svo nrikill að þegar til kom held ég að
nær allar konur sem mögulega gátu hafi
tekið þátt í kvennafrídeginum.
Hugmyndasmiðurinn
Undirbúningurinn var auðvitað gífurlegur
en þó fórum við ekki almennilega í gang
fyrr en í byrjun september og tókum þetta
þá með áhlaupi. Við keyrðum ekki á mis-
réttinu og stéttarbaráttunni, heldur að
konur væru að taka sér frí frá störfum til
konur hefðu aðeins 73% af launum karla
fyrir sömu vinnu32. Þingkonurnar Sigur-
laug Bjarnadóttir og Svava Jakobsdóttir
sögðust komnar til að sýna 2/3 hluta af
þingliði kvenna á Alþingi, Ragnhildur
Helgadóttir væri erlendis. Þær sögðu að
það væri ljóst að á þeim 60 árum sem lið-
in væru síðan konur öðluðust kosningarétt
hefðu þær ekki notað þann rétt á réttan
hátt. A þessum tíma hefðu einungis 9
konur verið kjörnar á Alþingi en 257 karl-
ar og að fyrir síðustu alþingiskosningar
hefðu verið 63.321 karlar á kjörskrá en
63.070 konur. Niðurstaða kosninganna
varð samt sú að karlar hlutu 57 fulltrúa á
Alþingi en konur 3!
Nú sé ég aö Guö er kona
Hvernig upplifðu konur svo þennan
merka dag fyrir 20 árum? Gefum Lilju
Ólafsdóttur orðið:
„Þegar við opnuðum augun urn morgun-
inn var einn af þessum yndislegu sól-
skinsdögum að hausti! Við í fram-
kvæmdanefndinni um kvennafrí vorurn
búnar að vera á nálum yfir því að enn ein
fjandans lægðin gengi yfir landið einmitt
þennan dag. Svo skein bara sólin á okkur
og hún varð fræg setningin sem sonur
minn 10 ára sagði í því sambandi: „Já. Nú
sé ég að guð er kona!“
33