Morgunn - 01.12.1984, Síða 21

SÁI.NAHUGMYNDIR . . .
95
ai’ sagnir. Væri vissulega æskilegt að einhver vildi taka
sig til að rannsaka íslenska þjóðtrúarerfð rækilega. I bók-
inni Islenskar þjóðsögur og œvintýri,'1 sem Einar Ól.
Sveinsson gaf út er sagan af Halli á Haugi. (Hún kom fyrst
á prent í fyrsta bindi Rauðskinnu). Þar segir frá ham-
förum eins og þær tíðkast meðal Sama og annarra þjóða
i Mið- og Norður-Asíu. Þar segir frá því, að er Hallur
óóndi setur skip sitt með bátsverjum sínum kemur jafnan
stórvaxinn maður frá bænum og munar um þegar hann
tekur undir bátinn og rennur hann léttilega á land. i'lltt
sinn er það, að drengur hleypur frá bátnum áður en lokið
er við að setja hann og er hann kemur í bæinn liggur kona
Halis í djúpu móki. Tekst honum við illan leik að vekja
hana. Er hún þá þrekuð en á sömu stundu og hún vaknar
hverfur maðurinn stórvaxni og báturinn skellur niður.
Konan var lengi að ná sér eftir þennan atburð, og aldrei
sást hjálparmaðurinn framar. Þetta er frábært dæmi um
hvernig lausasálin starfar utan líkama viðkomandi og
kemur fram í ýmsum gervum. 1 þetta sinn er það lausa-
sál konunnar, sem hjálpar Halli að setja skipið. En ástand-
ið er hættulegt og öll truflun getur valdið meiðslum og
jafnvel dauða. Ekkert gat verið hættulegra en að reyna að
vekja þann sem lá í dái meðan sál hans var að störfum
annars staðar.
Á vorum timum gerast svipaðir viðburðir. Tvo menn vil
ég nefna. Fyrst er þá að geta Jóhannesar Jónssonar, sem
þekktur var undir heitinu Drauma-Jói. Hann fæddist 1871
°g átti alla ævi heima norðanlands. Hann virtist hafa haft
hæfileika til að vera á tveimur stöðum í senn. Hann féll
í djúpan svefn og gat að vissu marki stjórnað draumum
sínum sjálfur, séð týnda gripi meðan hann var í þessu
astandi og lýst á eftir nákvæmlega hvar þá væri að finna.
Um þetta svipar honum til Samanna. Hann virðist einnig
hafa getað fallið í dá að vild og beint huganum að tiltekn-
Um viðfangsefnum. Ágúst H. Bjarnason rannsakaði Jóa
°g skrifaði bók um þær í’annsóknir.8 Kemst Ágúst að þeirri