Organistablaðið - 01.12.1984, Blaðsíða 1

ORGANISTABLAÐIÐ
Danskt sálmatónskáldíslendinga
Andreas Peter Berggreen (1801-1880).
Fyrsta íslenska sálmasöngs- og messubók sem gefin var út ef frá er talin
útgáfustarfsemi Guöbrandar biskups Þorlákssonar, er án efa samnefnd bók
eftir þann íslending, sem fyrstur helgaöi sig söngmennt aö aðalstarfi, Pétur
Guðjónsson (síöar Guðjohnsen), sem var dómkirkjuorganisti í Reykjavík
°g söngkennari viö latínuskólann um og eftir miöja síðustu öld. Bók þessi,
sem var gefin út af Hinu íslenska Bókmenntafélagi og prentuö hjá Thiele í
Kaupmannahöfn, kom út áriö 1861. Þetta brauðrvðjendaverk á íslenska vísu
fileinkaöi höfundurinn „fyrst og fremst hinu ágæta, læröa tónskáldi, mínum
ógleymanlega vini og velgjörðarmanni, Herra prófessori riddara daneborgs-
orðunnar, Andreas Peter Berggreen, organista viö þrenningar kirkju í
Kaupmannahöfn og yfirumsjónarmanni saungkennslunnar í skólum Dan-
aveldis, sem meö hinu ástúðlegasta hjarta tekur aö sér allt þaö er íþróttina
snertir, og meö hinu fjörugasta kappi vinnur sitt hiö fagra dagsverk,1' „veröi
Þessi vinna mín helguö honum meö innilegasta þakklæti fyrir alla vináttu
Þans, hjálp og aðstoð í verki mínu“.
Skyldi Pétur, þá hann reit tilvitnuð orö rétt eftir miöja síðustu öld, hafa
rennt grun í það, aö sá maður, sem hann lofaði svo ætti á komandi
áratugum eftir aö verða þaö tónskáld, sem yrði íslendingum hvaö
hjartfólgnast. Erfitt er að geta sér til um svar við þessari spurningu, en víst
er að þegar á þessum árum var Berggreen þekkt tónskáld í Danmörku, en
Þó öllu þekktari sem kennari, en eins og fram kemur í áöur tilvitnuöum
orðum Péturs tók hann allt það að sér, er íþróttina snerti af ástúðlegasta
hjarta.
Það mun fátt sannara en að sálmalög Berggreen hafi náö hjörtum
íslendinga. Nægir þar aö nefna nokkur og er þó aðeins stiklað á stóru: